Sanat politik bir araç mıdır?...

Şöyle ki, sanat, gerçekliği yeniden yaratma 'sanatı'dır esasen: bir nesneyi ya da özneyi alır ve baştan yaratırsınız. Picasso'nun insanı her açıdan incemek için tek bir perspektife pek çok perspektif eklemesi gibi. Dolayısıyla, ''gerçeklik'' kuramının içinde yer alan herhangi bir unsur sanatın içinde de elbet, bir şekilde, yer alacaktır.

Şimdi... 'politik' sözcüğünün nasıl tanımlandığına bağlı olarak vereceğim cevap oynayacaktır. Dolayısıyla, ilkinden başlayayım: eğer 'politik/siyasi' derken ''siyaset adı verilen sosyal bilim ile iltinili kavram'' kast ediliyorsa, ideolojik sanattan, protestodan, karşı-kültürlerden bahsetmemiz gerekir ki cevap evet olmakla birlikte, ''Neden evet?'' sorusunun cevabı değişir. Mevzubahis cevap da, ''çünkü herhangi bir sanatçı ya da yeniden-yorumcu, ister istemez parçası olduğu bir düzeneğe tepki gösterecektir ve tepkisini, anlamadığı bir dize prosedür ve benzeri yollardan göstermek yerine, kullanmayı iyi bildiği araçları kullanarak gösterecektir.'' Gazap Üzümleri, Rage Against the Machine, punk akımı... bu şekilde gidiyor, fakat, bunun gerçek bir 'tepki' mi, yoksa 'tepki göstererek ilgi çekme aracı' mı olduğu kısmı tartışmaya açıktır.

Eğer 'politik' sözcüğü, ''Günlük yaşantımızda ve/veya genel olarak hayatımızda, belirli prensiplerin ve seçilmiş yolların biraraya gelip oluşturduğu duruş/davranış/varoluş kurallarımız'' diyorsak, zaten sanat, sanatçının varoluşunun bir uzantısıdır ve bu bağlamda ister istemez politik olacaktır.

Üçüncü, alternatif bir cevap da, daha önce belirtilendir: ideoloji, bireysel ya da genel, kaçınılmazdır (misal, benim ''Totaliter Kalpler'' dediğim bir ideolojim mevcut, gibi). Bu ideolojinin belirli bir dünya görüşü, adab-ı muaşeret kanunları, çeşitli durum/olay yorumları mevcuttur, her ideoloji gibi. Akademik ya da pratik anlamında 'siyaset' ile ilintili olmasa ya da ''post-solcu anarşist'' gibi tanımlamalara girmese dahi, sonuç olarak içerisinde bulunduğu topluma bağlıdır birey, toplum da siyasete. Dolayısıyla, kaçınılmaz olarak sanat politiktir...

Son notum olarak, şunu belirtmeliyim: soru sanki 'sanat sadece politik bir araç mıdır' şeklinde gelmiş gibi duruyor. Hayır, sanat sadece gerçekliği yeniden yorumlama eylemidir. Dolayısıyla, politik araç da olabilir, psikolojik terapi de, deliliğin ifadesi de, duygunun dışavurumu da, ya da sadece prodüktör diktasıyla yaratılmış bir piyasa (''market'') aracı da... liste gidiyor.
 
Geri
Üst