5.1 Surround Mix

Ses kartım Creative Live 5.1, işletim sistemi XP pro server pack, program olarak da Cubase SX ve Acid Pro 4.0 kullanıyorum. Bu programlar ile 5.1 mix yapmaya çalıştım ama olmadı. Ses kartımın ayarlarını 5.1 e getirdim, Cubase SX de 5.1 surround konusunda bütün ayarları yaptım fakat ön ve arka hoparlörlerden sesleri ayırmadım. Yani bir sesi arka veya ön hoparlörlere çektiğimde pan hariç ses ön ve arka hoparlörlerde aynı düzeyde geliyor. Örneğin bir sesi sağ arkaya çektiğimde ön ve arka hoparlörlerin her ikisinin sağ tarafından ses geliyor. Acid Pro 4.0 da da aynı problemlerle karşılaştım. Bir türlü 5.1 mix yapamadım :? .

Cubase SX yada Acid Pro 4.0 da 5.1 mix yapan veya bilen varsa yardımcı olurlarsa sevinirim. Ne tür ayarlar yapmam gerekiyor? Lazım ise hangi driver ları indirmem veya yüklemem gerekiyor? 5.1 mix yaptıktan sonra şarkıyı mp3 e çevirdiğimde veya audio cd olarak yazdığımda mix i yaptığım şekilde yani 5.1 olarak dinlemem mümkün mü yada hangi formata çevirmem gerekiyor?

Sözün özü; 5.1 mix nasıl yapılır ve aynı şekilde (bütün hoparlörler birbirinden bağımsız olacak şekilde) dinleyebilmek için hangi formata çevirmek gerekiyor?

Ben de merak ettim şimdi bir deneyim...

Creative'in kendi driver'larını kullandığını varsayıyorum... Ben bunları uzun zamandır kullanmıyorum, Çünkü eskiden asio desteklemiyorlardı.. Cubase SX ise ASIO destekli driver'lar ile olması gerektiği gibi çalışır...

Bu desteği ilk olarak www.kxproject.com 'dan bulabileceğin unofficial driver'lar vermeye başlamıştı.. Bu sürücüler creative'in kendi sürücülerinden daha güzel yazılmış ve özellikle kayıt, miks işleri için düzenlenmiştir.. Ancak oyunlarla ilgili bazı şeyleri falan desteklemeyebilirler... Önce bu sürücüleri sistemine kurmanı tavsiye ederim...

Sonra Cubase SX'in VST Devices/ Device Setup / VST multitrack menüsünden yeni sürücülerini seçmen gerekli.. Input/Output Bus'larını aktifleştirip, VST Master setup'ını da düzenledin mi 5.1 miks yapmaya hazır hale geleceksin... (Fakat yaptığın miks'lerin 48000 khz de olması gerektiğini unutma.. Kx Asio driver'larının ayar penceresinde 44.1 ile 48 khz arasında bir seçim combo box'ı vardır.. Eğer 44.1 seçersen kayıt yapamazsın.. 48 khz seçmek durumundasın.. Bu da audio cd formatıyla ters olacağından sample rate değiştirirkenki kayıpları göze almak zorundasın...)

Ha bunu ürün haline getirdikten sonra nasıl sıkıştırıp dağıtabileceğin biraz meçhul.. Bazı Ac3 codecleri var fakat bunlarla mp3 yapılıyor mu bilmiyorum, açıkçası pek de sanmıyorum.. Muhtemelen DVD yapımında kullanılan bir ses formatına daha sonradan çevirmen gerekecek, çünkü hatırladığım kadarıyla 3 ayrı stereo wav dosyası olarak çıktı veriyor sana cubase... (Front L/R, Rear L/R, Center/Subwoofer şeklinde)... Zaten 5.1 bir miksi dağıtmak problem olacaktır.. İnsanların illa ki bir codec indirmeleri falan gerekecektir diye düşünüyorum (ama sallıyor da olabilirim..)

Benim simdilik 5.1 ile isim olmadi, ama Recording dergisinin Ekim sayisinda o derginin usta yazarlarindan Darwin Grosse, Cubase SX'te boyle bir projeye giristigini anlatip deneyimlerini aktarmisti, simdi ona baktim.

Soyledikleri Swallowed'un yukarida yazdiklariyla ayni. Oncelikle VST Outputs penceresinde sound card'inin tum cikislarini secmen gerekiyor (Darwin MOTU 828 kullaniyor, onun cikislari 3 adet stereo gibi gorunuyormus, senin kartinda farkli olabilir). Sonra VST Master Setup penceresinde yer alan 5.1 surround preset'ini sectigini anlatiyor. Ondan sonrasi gulluk gulistanlik gecmis. Ben bunlari deneyemiyorum, cunku benim audio interface'im 5.1 ile uyumlu degil.

Ama miksaji bitirdikten sonra bunu nasil dagitacagin yine Swallowed'un yazdigi gibi, belirsiz. Yanlis hatirlamiyorsam Cubase bu miksi AC-3 formatina donusturebiliyor. Ondan sonra yapman gereken DVD Studio Pro gibi bir program bulup bu AC-3 dosyasini DVD'ye aktarmak. Ama o program bildigim kadariyla DVD yapmak icin ille bir film olmasini istiyor, yani Audio DVD yapmiyor yalnizca. Cozum olarak "dummy" bir film dosyasi yaratabilirsin belki.

Ondan sonra, DVD player ve 5.1 Dolby Surround ses sistemi olan her ortamda parcani gogsunu gere gere calabilirsin

Her ne kadar yakından ilgilensem de benim de 5.1 ile şu âna kadar bir işim olmadı, o yüzden burada gelip ahkâm kesmeye kalkmam doğru olmaz. Aktaracaklarım oradan buradan okuduklarım olur, ama benim kendi tecrübelerim olmaz.

Kolay gelsin diyorum, ileride bu işe bulaştıkça geri döner tartışmaya katılırım.

Swallowed dediğin sitedeki sürücüleri indirdim. Baya bir işimi gördü; özellikle asio driverlar.
Acid pro da sesleri 5 kanala bölmeyi başardım ama daha cubase de denemedim. Programda şarkıyı exprot ettiğimde 5 tane (sağ, sol, merkez, arka sağ, arka sol) mono wav dosyası çıkartıyor. Bu ayrı kanalları birleştirmeyi daha yapmadım uğraşmaya devam.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler.

Kx sürücüleri hakikaten kurcalanası şeyler.... Kayıt veya miksaj sırasında pek bir işlevi olmasa da, çıkışlar/girişler ve efektlerle istenen pek çok kombinasyonun yapılabilmesi ilginç gelmişti bana.. Yine de Reverb presetleri creative'in sürücülerindeki kadar gerçekçi değiller... Neyse dediğim gibi pek bir önemi yok bunların kayıt açısından.. VST efektler kullanmak (donanım açısından sıkıntı yoksa) daha esnek bir yapı sağlıyor..

Bir yardımım dokunduysa pek güzel... Cubase'de de 5.1 'i çok rahat halledeceğini sanıyorum..

selam pratik çözüm

selamlar pratik bir yöntem var arkadaşlar cubase sx 2 ile önce yapılan tüm künüllürı freeze yaparak hd nize wave olarak atın. ve digigram firmasının çıkarmış oldugu dolby ac3 encoder decoder diye bir qrogram var ben kullanıyorum bu programı açtıgınızda
l-r-sl-sr- center bunların yanlarında open wave var buraları tıklayarak hher bir wave istediginiz hoparlore yerlestirin ve encode diyin program 2 dk icinde tüm wave ları ac3 yapıp birlestiriyor ve de winamp bile açıyor bunu 5+1 kitinizle tek tek duyuyorsunuz ben uyguluyorum çok başarılı en pratigi bu bence

Ama o tabi 5.1 mix olmuyor..Yani ben bir gitar sol arkadan, bir gitar sağ önden, bas gitarın mid üstü kısmı sol önden ağırlıklı gelsin..trampet ön center da patlasın, ziller 4 kanaldan birden gelsin diye ayarlayamam onda.. Ki 5.1 mix'in ilginçliği burada zaten.. isteseniz de dolmuyor tüm pan aralığı resmen...

Cubase sx de dediğiniz ayarları yaptıktan sonra mixi yaptım. Sesleri surround pan ı kullanarak istediğim kanallara dağıttım. Ayrıca automation lar ile seslerin 5 kanal arasındaki hareketlerini de kontrol etmek gerçekten güzel. Kısa bir denemeden sonra sesi 6 kanal olarak export ettim. Cubase Acid deki gibi her kanal için ayrı ayrı wav dosyası oluşturmadan tek bir dosyada topladı mix i. Gerçekten hoş oldu. Deneyin.

Mix 6 kanal olduğundan 1:15 dakikalık bir şarkı 34 MB oldu. Jukebox, Wavelab, Sounforge ile bu mix i mp3 veya başka bir formata çevirmeye çalıştım ama olmadı. Cubase de ise mp3 olarak exprot ettiğinizde stereo olarak çıkartıyor.

Sıkıştırmak için bir yol bilen varsa yazarsa sevinirim.

tabiki mix olmuyor da napalim encoder ve decoder bir ses kartimiz yok iste

Protoolsda olsa cok kolay derd'm bu miks isi icin. Aslinda 5.1 de miks yapmak stereo dan cok daha kolay çünkü hangi sesin nereye gideceği belli ve o hoparlöre doğru yönlendirdiğinizde ses oradan çıkıyor: yani stereodaki gibi pan ve frekans aralıklarını 90 derecede çalışmak gibi düşünürseniz, 5.1 de çalışmak 360 derecede sesleri yerleştirmek gibi algılanabilir. Tabi bu da size dört kat daha fazla pan olasılığı demektir. Üstüne üstlük bas seslerin baskın bölümü o .1 lik kabinden geliyor. İyice kolaylaşıyor işler.

Cubasede komut ve prosesleme software leri nasıl çalışır bilmem ama protoolsun 5.1 ile ilgili metinleri var. www.digidesign.com dan bulabilirsin.

Kolay gelsin

Maven3D sırf bu işiçin yapılmış. ben de 5+1 sistem kullanıyorum. internetten demo versiyonunu indirdim, wav üzerinde bir kaç effect denemesi yaptım gayet başarılı, her effectin içinde Front L/R, Rear L/R, Center/Subwoofer ayarları mevcut. fakat demo versiyonu olduğundan export edilemiyor . en can sıkıcı tarafı bu...

bi dene istersen belki işini görür.

Kaydının çıkışını 6 kanal ayrı mono olarak al, Sonra Surcode DVD DTS decoder i edin. 6 kanal kaydını ver bu alete, alet onu 2 kanal stereoya sıkıştırsın ( DTS formatında) Sonra cdye çek bunu.
DTS decoderi olan bir dvd playerda rahat rahat dinlersin sonra