Bir Amfinin Gücünü Artırmak

Evwt yapilması çooooook zor veya imkansiz olmasi muhtemel bir soru ile karsinizdayim.
Elimizde oyle dunyada bile arasak zar zor denk gelebilecegimiz 20 wattlik bir solidstate amfi oldugunu varsayalim. (Soracagim soruyu lambali amfiler icinde cevaplarsaniz genel kulturumuz artar :) )

Biz bu amfinin bir modifiye ile en usta kisilere vererek her turlu paraya kiyarak, gerekirse amfinin kozmetigini hice sayarak, gucunu artirabilir miyiz?
20 wattlik amfiyi tonunu hic bozmadan 40 watta cikarabilir miyiz?

(Amfi icin bknz: Roland Jazz Chorus 20)
 
Çıkarılabilir.

Gücü iki katına çıkarmak demek, güç katına girecek sinyalin çıkış geriliminin yaklaşık 1.4 katına çıkması demektir. Sinyal hattında değişiklik yapmadan (yani harmonik içeriği değiştirecek kazanç değişiklikleri yapmadan - tonu bozmadan) güç katını süren kısımda (VAS: Voltage amplifier stage) değişiklik yapılabilir en basitinden. Bunun için her şeyden önce besleme geriliminin bu işe müsaade etmesi lazım. Ayrıca güç katında da birkaç minör değişiklik icap edebilir (geribesleme vs.).
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #3
Çıkarılabilir.

Gücü iki katına çıkarmak demek, güç katına girecek sinyalin çıkış geriliminin yaklaşık 1.4 katına çıkması demektir. Sinyal hattında değişiklik yapmadan (yani harmonik içeriği değiştirecek kazanç değişiklikleri yapmadan - tonu bozmadan) güç katını süren kısımda (VAS: Voltage amplifier stage) değişiklik yapılabilir en basitinden. Bunun için her şeyden önce besleme geriliminin bu işe müsaade etmesi lazım. Ayrıca güç katında da birkaç minör değişiklik icap edebilir (geribesleme vs.).

1.5 kati 2 kati 3 kati her ne ise: Bu islemler yapilinca ton degisir mi?
Amfi degisir mi?
Ne olur ne biter?
Daha benim seviyede anlatir misin hocam?
 
Şu an amplifikatörün şemasını inceleme fırsatım yok. İnceleyip daha ayrıntılı cevap veririm. Ama yüzeysel olarak cevap vermek gerekirse:
- Tonun değişeceğini zannetmiyorum; zira tonun şekillendirildiği blokta değişiklik yapılmıyor.
- Amplifikatör değişir mi derken neyi kast ettiniz anlamadım; ama kozmetik veya fiziksel değişiklik olacağını sanmıyorum.
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #5
Evet hani ne bileyim icindeki bir parca daha da buyutulur yeni bi parca takilir mi? Kasa degismek zorunda kalir mi?
1- Bi de lambali olaydi gene ayni sekilde mi olur?
2- 20 wattlik bu amfi kac watta cikartilabilir mesela 80e de cikarilir mi?
3- Kabin cikisi yaptiracagim ama uzerindeki hoparlorlerin gucu sanirsam 25 watt o zaman misal 50 watt yapinca kendi hoparlorleriyle kullanamayacak miyim?
4- Uzerine bir watt killer tarzi switch yapilmasi durumunda 10-20 watta dusurup stock hoparlorleriyle kullanabilir miyim?
(Asıl amacim tonda hic degisiklik olmadan ses seviyemi
yukseltmek: sahnede kullanilacak hale getirmek, bazi sorularim ekstra olabilir)

Tesekkur ederim. :)
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #7
hayır 50 watt olursa 25 watt speaker daha çabuk kırılıcak. 1x12 kabini 2x12 yapmakta sanırsam gücü arttırıyor.
3. soruma cevap verdiginiz icin sagolun hocam.
Valla amfi stock olarak 2x6 hoparlore sahip.
İlla cikis gerekiyor buna cihan dusmez hocama yaptiracagim.
Elbette arkamda 4x12 olsa bu sahneye yeter derim ama 4x12 varsa studyoda var ben sahneye 1x12 vox cab tasiyorum ancak mecbur. (10 kilo velet cok rahat ve cok iyi)
 
Elbette bazı dirençler, kondansatörler vs. değişecektir. Ama asıl korktuğum şey besleme geriliminin yetersiz kalması. Çünkü besleme gerilimi burada sınırlayıcı bir şey. Eğer besleme gerilimi yetersiz kalırsa birçok şey başa dönebilir :D

1- Tüplülerde durum fark edebilir. Zira güç katı değişik olabiliyor. Ayrıca kullanılan çıkış tüpüne de bağlı.
2- Besleme gerilimine ve sürme metoduna bağlı.
3- Üzerindeki hoparlör 25W dese bile kısa süreli %100 güç artırımına, yani 50W çıkışa dayanabilir. Ama seste değişmeler/bozulmalar olabilir.
4- Mümkün.

Yalnız 20W çıkışı siz ne zannediyorsunuz? Eğer düşük bir şey zannediyorsanız şu bilgiyi vereyim (gerçi birçoğunuz biliyordur mutlaka): V30 hoparlörler 1W çıkışta 1m mesafede 100dB ses şiddeti oluşturuyor. 100dB de bir mazotlu testereyi 1m mesafeden dinlemek gibidir :D Gerisini siz düşünün artık.
 
Biraz ters düşünüyorsunuz bence. Teorik bir soru değilse hiç uğraşmayın, bence kafa bile yormayın. :)

Pratikte, insanlar ihtiyaca göre lambalı amplifikatörlerinin gücünü düşürmeyi tercih ediyorlar. Bunun bir yolu da (daha önce de buralarda bir yerlerde yazmış olduğum gibi) Hall Amplification'ın VVR'si. Yaptığı iş de, ya programci_84'ün değindiği gibi güç katının voltajını değiştirmek, ya da (lamba ısıtıcı filamanları dışında) tüm amplifikatörün.

Hall Amplification'dan (veya distribütörlerinden) satın alınabilir veya kendinize güveniyorsanız yapabilirsiniz de (internette bol miktarda bilgi bulabileceğiniz 10-15 liraya mal olacak bir devre) . Ancak her amplifikatöre sorunsuz şekilde takılamayabilir. Ben yaptım ve fena olmadı.

Aşağıdaki komik arkadaş anlatıyor:

 
Son düzenleme:
Hocam bu beslenme gerilimi ne ayaktir onun ne kadara musaade ettigini nasil ogrenecegim?
Hocam 20 watt cikis derken 1- transistorlu amfi 2-de cleande kullanacagim.
Bana simdi kalkip abi blues junior 15 watt bu amfi 20 watt dolayisiyla 1x12 de jazz chorus daha yuksek seviyede clean sesler verir diyecek ucacagim ona. :D
Degil abi degil! :)

Napam greenback celestionı v30la mi degistireyim?
Ses yuksekligi hoparlorden cook fark eder mi?
Abi 1 watta 100dbi bi ben mi gormedim allasen? :D

Sen yöksek möhendis hocamsın ben daha isletme ilk sinifta kaldim aydinlat beni (y)
 
Son düzenleme:
Biraz ters düşünüyorsunuz bence. Teorik bir soru değilse hiç uğraşmayın, bence kafa bile yormayın. :)

Pratikte, insanlar ihtiyaca göre lambalı amplifikatörlerinin gücünü düşürmeyi tercih ediyorlar. Bunun bir yolu da (daha önce de buralarda bir yerlerde yazmış olduğum gibi) Hall Amplification'ın VVR'si. Yaptığı iş de, ya programci_84'ün değindiği gibi güç katının voltajını değiştirmek, ya da (lamba ısıtıcı filamanları dışında) tüm amplifikatörün.

Hall Amplification'dan (veya distribütörlerinden) satın alınabilir veya kendinize güveniyorsanız yapabilirsiniz de (internette bol miktarda bilgi bulabileceğiniz 10-15 liraya mal olacak bir devre) . Ancak her amplifikatöre sorunsuz şekilde takılamayabilir. Ben yaptım ve fena olmadı.

Aşağıdaki komik arkadaş anlatıyor:



Hocam baya pratikte yapacagim neden yapmayayim? :D
Bi de bu aleti biraz anlatir misiniz videoda kablolarin renginden baska hicbisey anlamiyorum :D
 
Hocam bu beslenme gerilimi ne ayaktir onun ne kadara musaade ettigini nasil ogrenecegim?
Hocam 20 watt cikis derken 1- transistorlu amfi 2-de cleande kullanacagim.
Bana simdi kalkip abi blues junior 15 watt bu amfi 20 watt dolayisiyla 1x12 de jazz chorus daha yuksek seviyede clean sesler verir diyecek ucacagim ona. :D
Degil abi degil! :)

Napam greenback celestionı v30la mi degistireyim?
Ses yuksekligi hoparlorden cook fark eder mi?

Abi 1 watta 100dbi bi ben mi gormedim allasen? :D

Sen yöksek möhendis hocamsın ben daha isletme ilk sinifta kaldim aydinlat beni (y)
ohm uyuyorsa istediğin speakerı sorunsuz takabilirsin. ohm uymuyorsada yüksek wattlı bir direnci ya seri ya paralel koyarak amfiye uydurabilirsin ama çıkan ses normal sesin yarısı olacaktır. mesela 50 wattlık bir lambalı amfiye 30 luk speaker koyarsan daha erken kırılma olur. 75lik koyarsan clean headroom daha fazla olur daha geç kırılır. ses yüksekliği farketmez. gitsen 50 wattlık amfiye 800 wattlık speaker taksan daha yüksek ses vermez.
yanlış biliyor olabilirm
 
Hocam bu beslenme gerilimi ne ayaktir onun ne kadara musaade ettigini nasil ogrenecegim?
Hocam 20 watt cikis derken 1- transistorlu amfi 2-de cleande kullanacagim.
Bana simdi kalkip abi blues junior 15 watt bu amfi 20 watt dolayisiyla 1x12 de jazz chorus daha yuksek seviyede clean sesler verir diyecek ucacagim ona. :D
Degil abi degil! :)

Napam greenback celestionı v30la mi degistireyim?
Ses yuksekligi hoparlorden cook fark eder mi?
Abi 1 watta 100dbi bi ben mi gormedim allasen? :D

Sen yöksek möhendis hocamsın ben daha isletme ilk sinifta kaldim aydinlat beni (y)

Şöyle açıklayayım:
- Hoparlör 8ohm ve 20W çıkış alıyorsunuz. O zaman hoparlöre giden voltaj yaklaşık 12.5 Volt oluyor. Bu 12.5 Volt herhangi bir bozulma olmadan devrenin bir yerlerinde elde ediliyor ve hoparlöre aktarılıyor. Besleme geriliminin müsaade etmesi demek, sürücü kısmının besleme geriliminin bu bahsettiğim 12.5 Volt değerinden yeterince büyük olması demek. Yani en az 15-16 Volt. 40W çıkış için yukarıda "1.4 katına çıkmalı" demiştim, o zaman 12.5 x 1.4 = 18 Volt olacak. Besleme gerilimi eğer 20 Volt'a yakın tutulmuşsa bu biraz sorun olur. Ama 30-40 Volt civarında tutulmuşsa herhangi bir sorun yaratmaz. Mesela 120W versiyonunun şemasını buldum, orada besleme gerilimi 37 Volt civarında tutulmuş. Eğer 20W versiyon için de aynı besleme devresinin kullanmışlarsa (ki sanmıyorum, çünkü besleme trafosu büyük olur), yeterince payınız var demektir.

Öğrenmenin yolu da, devreyi alıp herhangi bir televizyon tamircisine götürseniz bile, "besleme devresinin çıkışını öğrenmek istiyorum" dediğinizde adamlar bulur. Zor bir şey değil.

- Mevzu ses gücüyse eğer, tüplü ya da transistörlü olmasının bir önemi yok. Eğer "15W tüplü amplifikatör, en az 20-30W transistörlü amplifikatör kadar ses gücü verir" gibi bir şey söylüyorsanız, hiç kusura bakmayın ama, ağzınızın orta yerine naylon banyo terliğiyle vurmak en doğal hakkımızdır :D Sesin harmonik içeriği değişebilir; ama ses şiddetinden bahsederken bunun öyle ahım şahım bir farkı olmayacaktır.

- Greenback'lerin hassasiyeti 98dB. Şöyle bir şey denemenizi istiyorum: Amplifikatörünüzde sesin 1-10 arası ayarlanabildiğini varsayıyorum. Evdeyken sesi 2-3 arasında bir yere getirirseniz 1W ses gücü alacaksınız. E telinde bir şeyler çalın ve sesi de yavaş yavaş artırın. Bakalım neler olacak :D
 
Şöyle açıklayayım:
- Hoparlör 8ohm ve 20W çıkış alıyorsunuz. O zaman hoparlöre giden voltaj yaklaşık 12.5 Volt oluyor. Bu 12.5 Volt herhangi bir bozulma olmadan devrenin bir yerlerinde elde ediliyor ve hoparlöre aktarılıyor. Besleme geriliminin müsaade etmesi demek, sürücü kısmının besleme geriliminin bu bahsettiğim 12.5 Volt değerinden yeterince büyük olması demek. Yani en az 15-16 Volt. 40W çıkış için yukarıda "1.4 katına çıkmalı" demiştim, o zaman 12.5 x 1.4 = 18 Volt olacak. Besleme gerilimi eğer 20 Volt'a yakın tutulmuşsa bu biraz sorun olur. Ama 30-40 Volt civarında tutulmuşsa herhangi bir sorun yaratmaz. Mesela 120W versiyonunun şemasını buldum, orada besleme gerilimi 37 Volt civarında tutulmuş. Eğer 20W versiyon için de aynı besleme devresinin kullanmışlarsa (ki sanmıyorum, çünkü besleme trafosu büyük olur), yeterince payınız var demektir.

Öğrenmenin yolu da, devreyi alıp herhangi bir televizyon tamircisine götürseniz bile, "besleme devresinin çıkışını öğrenmek istiyorum" dediğinizde adamlar bulur. Zor bir şey değil.

- Mevzu ses gücüyse eğer, tüplü ya da transistörlü olmasının bir önemi yok. Eğer "15W tüplü amplifikatör, en az 20-30W transistörlü amplifikatör kadar ses gücü verir" gibi bir şey söylüyorsanız, hiç kusura bakmayın ama, ağzınızın orta yerine naylon banyo terliğiyle vurmak en doğal hakkımızdır :D Sesin harmonik içeriği değişebilir; ama ses şiddetinden bahsederken bunun öyle ahım şahım bir farkı olmayacaktır.

- Greenback'lerin hassasiyeti 98dB. Şöyle bir şey denemenizi istiyorum: Amplifikatörünüzde sesin 1-10 arası ayarlanabildiğini varsayıyorum. Evdeyken sesi 2-3 arasında bir yere getirirseniz 1W ses gücü alacaksınız. E telinde bir şeyler çalın ve sesi de yavaş yavaş artırın. Bakalım neler olacak :D

Valla hocam benim amfidende kaynaklı biraz.
Hiç distortion butonuna dokunmadan volumedan sesi sonladığınız zaman jazz chorus cleanini alıyorum baya bi ses yükseliyor ama gene az.
Sesi daha da artırmak için distortion'ı 2-3-4-5 gibi seviyelere yükseltiyorum. O zaman cleanim müthiş hacimlenyor ve ses yüksekliği, her bir kademe arttırdığımda distortionı, rahat kat kat artıyor.
Onun önünde durulmuyor işte :D
Ama o distortion'ı (bunu "gain" olarak düşünebiliriz) artırıp aldığım cleanler o standart cleanden daha farklı bir karaktere sahip oluyor biraz.
Değişiyor yani bir eq değişikliği oluyor sanki. Midi mi tizi mi artıyor bi farklı oluyor eqdan oynayıp benzetmye de çalıştım.
Distortion 3 te volüme 2 deyken ki ile
distortion 0 volume 5 teyken ki ses yüksekliği aynı mesela.
Ama ikisi de farklı cleanler oluyor. Klasik jazz chorus cleani ise distortion sıfırdayken alınıyor.
Ha ama distortion açıkken ki cleande muazzam güzel bir clean. Dediğim gibi biraz daha farklı sadece.
Gücü artırırsam sadece volume'ü açarak jazz chorus cleanini sahneye uygun hale getirebilirim. Adamlarda jazz chorus 90 120 120head var. Açıyorlar volume'u sona doğru. Stadyuma bile çalıyorlar. (Türkiye için bknz: Burak Yerebakan (Eski gtrst.: Model, Vega, 110, Gökçe) Dünya için bknz: Metallica)
Öyle distortion knobuyla falan uğraşmıyorlar. :D
Ben de işte bu cleani bir bar sahnesine uygun hale getirme derdindeyim.
Ha olmadı distortion knobunu açıp bir iki eq çekip bu güzel tonada razı olacağım. :D
Veya hem güç yükselttiririm hem distortiondan açarım stadyuma zorlarım voooov :D :D (Kendi bile inanamadı. :D )
Sonuç olarak cleanimi değiştirmeden yükseltmek için böyle bir derde girdim.
Ama olmazsa gaini yükseltip tonuma şükredeceğim ;)

Abi sen de diyorsun watt is a watt muhabbetini.
Ama rahat diyorum. Hem cleande hem preampdan gelen driveda (powerdan kırdığımızı demiyorum bile.)
Aynı watt ta değil 5 wattlık lambalı 10 wattlık ss olsun. Aynı hoparlör olsun. Abi daha yüksek ses alıyoruz. Lambaların kırılacağı yere kadar açıp son headroom yerlerinde aldığım clean rahat 2 katı
Driveda belki 3-4 katı falan. Hani rakamlamam yanlış bir olay ama azbuçuk böyle.
Abi nasıl oluyor ben anlamıyorum siz böyle diyonuz. ???????? Vurun ağzıma.
:D


Ben şuna kabin çıkışına yaptırayım da hemen greenbackte deneyelim bide. :)
 
...
Abi sen de diyorsun watt is a watt muhabbetini.
Ama rahat diyorum. Hem cleande hem preampdan gelen driveda (powerdan kırdığımızı demiyorum bile.)
Aynı watt ta değil 5 wattlık lambalı 10 wattlık ss olsun. Aynı hoparlör olsun. Abi daha yüksek ses alıyoruz. Lambaların kırılacağı yere kadar açıp son headroom yerlerinde aldığım clean rahat 2 katı
Driveda belki 3-4 katı falan. Hani rakamlamam yanlış bir olay ama azbuçuk böyle.
Abi nasıl oluyor ben anlamıyorum siz böyle diyonuz. ???????? Vurun ağzıma.
:D

Hiç clean çalmadım, çalmam da. Niye? Clean sevmiyorum. Neyse konu bu değil. Bende EVH 5150III var, 50W. Bu amplifikatörde clean ile crunch kanalının kontrolleri (vol, gain, bass, mid, treb) ortak. Kullanıcılar crunch'tan clean'e geçince ses şiddetinde azalma olduğunu söylüyorlar. Bunu ciddi ciddi denemedim açıkçası. Bir de ben deneyeyim bakalım clean'de sendeki gibi ses açabiliyor muyum.
 
yukarda yazilanlarin coguna katilmiyorum.
gucu degistirmek icin preamp kismina domunmadan poweramp kisminin tamamen bastan tasarlanmasi lazim. sonucta bir guc lambasinin verebilecegi max guc vardir. mesela push pull calisan iki 6l6 nin verebilecegi max guc 55 wattir. bunun ustune cikamazsiniz. lamba izin vermez puflar. transistorlulere bakarsak, mesela tda 7294 entegresiyle kurulmus bir power katindan daha fazla guc alamazsiniz. entegre 100 wat verebilir. voltaji arttirirsaniz entegreyi dumanlar icinde gorursunuz. lambalar icin soyledigimin aynisi transistorle, mosfetle kurulmus devreler icinde gecerlidir. dedigim gibi bastan bir poweramp kurulmasi lazim. mesela sizin amfide 6v6 varsa devreyi tumden degistirip 6l6 li bir devre yapabilirsiniz. tabi cikis trafosu vs. preamptan sonra olan her kisim degisecek. veya sizin amfinizde tda2030 ile kurulmus bir devre varsa power katinda tda 7294 li devre kullanaral 15 wattan 100 watta cikarabilirsiniz. sirf voltaji arttirarak guc artisi beklemek amfiye zarar verir. ha burada yapilacak en basit hareket sudur:
mesela 2 lamba ile kurulmus push pull bir power katiniz varsa her lambaya paralel 1 lamba daha ekleyip oyle kullanmak olabilir. yani mesa lardaki 50/100 watt olayi gibi.

benim dusuncelerim bunlardir. ama icimizde en bilgilinin izzzy olduguna inaniyorum. onunda fikirlerini sormak lazim
 
yukarda yazilanlarin coguna katilmiyorum.
gucu degistirmek icin preamp kismina domunmadan poweramp kisminin tamamen bastan tasarlanmasi lazim. sonucta bir guc lambasinin verebilecegi max guc vardir. mesela push pull calisan iki 6l6 nin verebilecegi max guc 55 wattir. bunun ustune cikamazsiniz. lamba izin vermez puflar. transistorlulere bakarsak, mesela tda 7294 entegresiyle kurulmus bir power katindan daha fazla guc alamazsiniz. entegre 100 wat verebilir. voltaji arttirirsaniz entegreyi dumanlar icinde gorursunuz. lambalar icin soyledigimin aynisi transistorle, mosfetle kurulmus devreler icinde gecerlidir. dedigim gibi bastan bir poweramp kurulmasi lazim. mesela sizin amfide 6v6 varsa devreyi tumden degistirip 6l6 li bir devre yapabilirsiniz. tabi cikis trafosu vs. preamptan sonra olan her kisim degisecek. veya sizin amfinizde tda2030 ile kurulmus bir devre varsa power katinda tda 7294 li devre kullanaral 15 wattan 100 watta cikarabilirsiniz. sirf voltaji arttirarak guc artisi beklemek amfiye zarar verir. ha burada yapilacak en basit hareket sudur:
mesela 2 lamba ile kurulmus push pull bir power katiniz varsa her lambaya paralel 1 lamba daha ekleyip oyle kullanmak olabilir. yani mesa lardaki 50/100 watt olayi gibi.

benim dusuncelerim bunlardir. ama icimizde en bilgilinin izzzy olduguna inaniyorum. onunda fikirlerini sormak lazim

1) Adamın amplifikatör transistörlü. O yüzden tüplülerden örnek vermeyin veya paralel tüp ekleme gibi tavsiyelerde bulunmayın. En basitinden tüplü bir P/P devresinde çıkış tüplerine paralel birer tüp daha eklerseniz çıkış empedansı değişir. Trafoyu da değiştirmezseniz 8ohm çıkışlar 4ohm çıkışlara dönüşür. Ayrıca MESA'lardaki trafo tasarımı da farklı. Bunu daha önce Furkan ile tartışmıştık çıkışlara farklı yükler takma konusunda.

2) 120W modelin şemasını buldum (buradan veya buradan) ve çıkış katı entegreli değil, yani ayrık transistörler ile yapılmış. 20W modelinde de öyle olacağı kanaatindeyim. Ayrıca çıkış gücü 20W olacak diye 20W transistörler seçilmez. Emin olun, adamlar en az 40-50W lık transistörler ile yapmıştır (En azından kendi tasarımlarımda öyle yapıyorum).

3) Çıkış katı push/pull olduğu zaman gerilim kazancı yaklaşık 1 olduğu için, bu devreyi süren VAS (Voltage Amplifier Section) değiştirilerek çıkış gücü belirlenir (Buraya giren gerilimin maksimum değeri biliniyorsa tabii). Ama daha önce de dediğim gibi, burada besleme gerilimi çok önemli. Mesela 2. maddede verdiğim şemada besleme ±40V gibi bir değer. Dolayısıyla 8ohm yük için 150W çıkış bile almanız muhtemel. Eğer 20W modelde de böyle geniş bir marj varsa, neden mümkün olmasın?
 
Geri
Üst