Major, Minör Gamların Türetilmesi

Sevgili müzik işine gönül ve zaman vermiş değerler beyler, hanımlar. Müzik kariyerime uzun zaman önce başladım ancak hiç bir zaman oturup dizilere çalışmadım, nedenini açıklamak yersiz ama şunu gördüm ki notaları bilmeden yapılan müzik bir yere kadar gidiyor, kısacası parçaları çalışıp hep eleştirdiğimiz ''ezberci eğitim'' e benziyor. Her neyse bu kadar peri masalım yeter.. Konu şudur ki dizileri, notaları ve daha bir çok şeyi sanki gitara ilk baştan başlıyormuş gibi öğrenme kararı aldım. Tekniğim güzeldi ama hepsine reset çekip baştan almak istedim.. Yabancı dokümanları ve bazı yerli siteleri, kitapları araştırdım; buradan öğrendiğim bazı kısayol ve pratik çözümleri burada tarafınıza sunmak isterim.. Olaya biraz mühendis yada analitik yaklaşıp çözümlemeler yapmak istedim, belki daha önce karşınıza çıkmış olabilir ama forum da araştırdım böyle metodları bulamadım.. En baştan söylemek isterim, güzel bir dil ile yanlışım varsa lütfen eleştirin, düzelteyim, tartışalım geliştirelim.. Ama üsluba lütfen dikkat edelim, forumda bundan dolayı çok kavgalarda bulundum :)


Kafama takılan konu major, minör gamların kesinlikle pentatonik gamlarla ilişkisi olup blues gamlarına da yansıdığıydı.. Nitekim ki böyle bir sonuca vardım, Aşağıda size ayrıntılı olarak minör gamının oluşumunu örneklemek isterim;

Minör gam formülasyonu; 1 Tam 1 Yarım 2 Tam 1 Yarım 2 Tam şeklinde oluşmaktadır.
(Major Gam Formülasyonu; 2 Tam 1 Yarım 3 Tam 1 Yarım şeklindedir.)
LA notasından Minör Gamını oluşturalım;

LA__Sİ__DO__RE__Mİ__FA__SOL__LA
1. T 2. Y 3. T 4. T 5. Y 6. T 7. T

Yukarıda gördüğümüz örnek LA MİNÖR DİZİSİ olmaktadır. ( notaların altına kaçıncı nota olduğunu yazdım, işimize yarayacaktır.)

*Şimdi asıl sıkıntılı olan nokta ise Pentatonik gamın oluşturulması, pentatonik gamı oluşturabilmek için kısa ve net olarak ;
Minör gamdan pentatonik gam oluşturuyorsak : 2. ve 6. notaları çıkartıyoruz
Major gamdan petatonik gam oluşturuyorsak : 4. ve 7. notaları çıkartıyoruz.

La Minör Pentatonik Gamı oluşturalım;

LA__DO__RE__Mİ__SOL__LA

* Diğer durum da ise blues gamını oluşturmaktır. Blues gamı apayrı bir dünyadır yani ezberleyim çalayım kafasından öte gitarla sevişmek ve konuşmaktır.
Blues gamı oluşturmak için pentatonik minör gamındaki 4. sesten önce bemolünü koyarız. Yani yukardaki La minör pentatonik gamında 4.sesimiz=Mi, öncesine Mibemol koyarak (veya Rediyez de olabilir) blues gamı oluşturmuş oluruz.

LA__DO__RE__Mİb__Mİ__SOL__LA

** Bildiğim kadarıyla major pentatonik gamların blues gamlarına dönüşümü yoktur. Ayrıca yukarda bahsettiğim blues gamı eksik 5'li içindir, 7'li ve 3'lü olanı da mevcut diye biliyorum, daha detaylı öğrendikçe buraya aktarmaya çalışacağım..

Umarım yardımım dokunmuştur, bilginize sunuyorum. Saygılarımla.
 
Bu bilgileri çok önceden müzik bölümünde ki arkadaşlarımdan ve eski gitarcımızdan edinmiştim ama işi pratiğe dökmek için önce klavyede tüm notaları bilmek gerekiyor diye düşünüyorum. Böylece rahatlıkla gamları pozisyon değiştirerek çalabiliriz ve bastığımız notayı bilerek basarız. Bunlar dışında bir de alır ses olayı vardı. Örnek veriyorum işte karar sesi Mi minör olan bir şarkıda solo atarken basılmayacak ( fusion, jazz tarzlarından bahsetmiyorum) notalar vardır. Onları da bilen bir büyüğümüz varsa paylaşmasını rica ederim. Güzel bir konuya değinmişsin dostum
 
Solfej ve bona tabii ki daha rahat ilerlemeni, müzik kulağını geliştirecektir ama şu bir gerçek önce kağıt üzerinde teoriyi oturtmak gerekir. Sonuçta bilmediğimiz bir şeyin ne tartımını ne solfejini ne de egzersizini yapabiliriz. Konuştuğuma bakmayın yıllardır uğraşırım müzikle ama konu sahibi arkadaşla aynı dertten yana muzdaribim :)
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #5
Tüpçü dostumun söylediği çok doğru solfej, bona ve nota bilgisini geliştirmek lazım.. Analitik olarak formülasyona döktüm sizle paylaşmak istedim :) tabi müziği böyle analitiğe dökmekte ne kadar mantıklı tartışmak lazım :)
 
Bir müzik öğrencisi olarak söylüyorum ki önce bona,solfej ve aralık bilgisi. Ondan sonrası çok basit. Nurhan Cangal'ın armoni kitabından edinip çalışmaya başlayabilirsiniz.
 
@Tüpçü hayır önce teori :D şaka şaka :D abi elinizde döküman vs varsa anlayacağımız dilden paylaşmanızı isterim. @SouthNirvana öğrendiğimiz şey özünde aynı olduktan sonra metodun ne olduğu çok önemli değil. Önemli olan beynimizin algılayabileceği kapasiteye indirgeyip öyle devam etmek :)
 
@wamperia_ dökeceğim içimi ki anladığım kadarıyla sende benim gibi yıllardır gitarla haşır neşir olmuş ancak pozisyonlara çok takmamış adamsın :D öğrendikçe buraya aktaracağım.. Defter tutuyorum bunun için gerekirse fotoğraflarını da koyacağım, takipte kal lütfen :)
 
@SouthNirvana takipteyim dostum. yardımcı olması amacıyla bir link paylaşacağım belki yardımcı olur bizlere. Ben arada bir bakıyorum buraya, arkadaşın biri video şeklinde ders anlatıyor gitarda. http://www.gitarakademisi.com/

Açıkçası ben videodan anlamıyorum yani illa ki yazacağım.. Hazır dokümanları bulup oradan çalışmak da bana ters geliyor, mantığını anlamak istiyorum.. :) ama tabi ki yardımcı olacaktır belirttiğin link. :)
 
Biraz bakarsan videolara bence faydasını anlarsın. Hem tab olarak dökümanları da mevcut anlattıklarının. Çevrim akorları ordan öğrendim mesela. Bende de aynı problem var yazmadan kafam almıyor matematiğini anlamam lazım kavrayabilmem için. Paylaşımda bulunalım yine de :)
 
Bunların gitar klavyesinde kavranması bence çok daha yararlı. "Fretboard theory" denilen ve tellerin birbiri ile olan aralık ilişkileri üzerinden gitar klavyesinde yapıları inceleyen yaklaşımlar, klasik piyano tabanlı yaklaşımlardan çok daha faydalı bence. Benim tavsiyem kısaca şunlar olur ilgilenenlere:
1) Diziyi tek bir telde tize ve pese doğru öğrenin. Unutmayın ki başlangıç notasının değişmesi dışında bu dizinin tek teldeki şekli her majör-ilgili minör dizi için aynı olacaktır.
2)Tek teldeki 7 notanın her birinden tize veyaz pese doğru gittiğinizde hangi notaya gittiğinizi ezberlemeye çalışın. Örneğin, 1, nota ile 2 nota arasındaki mesafe ne ? (tam ton = 1 perde...) 1. nota ve 7. nota arasındaki mesafe ne ? (yarım ton =arada hiç perde yok)... Majör dizinin kalıbını gitar klavyesinde anlamanın en basit yolu budur.
3)2 ve 3 telde 1 oktavlık dizi şekilleri oluşturun ve bunları yaparken her bir teldeki dizi şeklini gözünüzde canlandırmaya çalışın.

Bu şekilde gitar klavyesine şekil bazlı yaklaştığınız zaman teorik bilgi pratiğe dönüşür. Aksi takdirde teori ile pratik arasındaki mesafe kolay kolay kapanmaz. Teori bilmek önemlidir, ama müzik teorisi piyano tabanlı olarak sistematize edilmiştir. Si majörün arızalarını öğrenebilirsiniz, ama bu sizin gitarda si majörü rahatça çalmanızı sağlamaz, çünkü, piyanonun aksine, gitarda bir majör dizi pek çok şekilde çalınabilir. Piyanoda sadece tek bir eksende (sol-sağ ya da doğu-batı) hareket edilir. Gitar klavyesi ise teorik olarak 4 farklı eksende çalınabilir ! En çok da kuzey-güney ve doğu batı eksenleri (ve bunların kombinasyonları) kullanılır. Bunlara hakimiyet için teorik bilgi çalışmak tek başına pek bir şey ifade etmez. Gitarda dizileri öğrenmek isteyenlere önerim, gitar klavyesinin mantığını çözen sistematikleri öğrenmektir.

Gitaristlere klasik armoni kitaplarını da önermiyorum, pek anlamı yok piyano çalmıyorsanız. İngilizce biliyorsanız tavsiyem aşağıdaki kitaplar olur:
1) Harmony for Guitar - Lance Bosman (eski kitaptır, zor bulunur)
2) Mel Bay presents Melody & Harmony for Guitarists- John Duarte (Duarte önemli bir klasik gitar bestecisidir ve kitap da çok iyi...)
3) Mel Bay Fingerboard Theory for Guitar A Music Theory Text for Guitarists - Mike Christiansen - Bu klasik temelli olmayan ama gitar klavyesinin mantığına dayalı bir kitap

CAGED sistematiği ile ilgilenirseniz de tavsiyem Fretboard Logic - Bill Edwards olur. Efsane kitaptır. Özellikle ilk iki cildini tavsiye ederim.
 
İlgilenen arkadaşlara majör dizinin klavyeye uygulanma mantığına ilişkin hazırladığım bir dokümanı gönderebilirim, özelden mesaj atabilirsiniz. Klasörü buraya yüklemeye çalıştım, ama küçük boyutta olmasına rağmen hata veriyor. Bir pdf dosyası ile bir kaç tane guitar pro dosyasından ibaret.
 
Geri
Üst