Solo Atmasını Beceremeyen Arkadaşınız..

Ben haftasonları elektro gitar dersi veriyorum. Yaklaşık 15 yıldır gitar çalıyorum ve bu işi dibine kadar didiklemekle kafayı bozmuş bi adamım. Benim yıllardır solo çalımında gördüğüm bazı temel eksikler var. Bunlardan bazıları çok genel şeyler ve öğrencilerimde sıklıkla karşılaşıyorum. Ben kendimce gördüklerimi anlatayım belki okuyanın kafasında bir ışık yakar:
Solo çalamama sebepleri:
1-Metronom ile çalışsan dahi metronomu dinlemeyi bırakmak
2-Yavaş çalışma konseptini oturtamamak. En önemlisi bu. Neden derseniz; yavaş çalmadan hızlı çaldığınızda aslında çalmayı becerdiğinizi sanıyorsunuz. Bunun sağlamasını direk bir kayıt alarak yapın. Çalın kaydedin ve dinleyin, %90 ihtimalle çalamıyormuşum sonucuna varırsınız. Burada yavaş çalıp hızlanmaktan kasıt şudur: hem kaslarınız harekete aşina olacak hemde zihin olarak algınızı açıp çalacağınız her notayı harfi harfine biliyor olacaksınız.
Örneğin bir soloyu çalıştınız ve size şöyle bir soru sordum :
patlakkulak: soloyu bölüm bölüm parçala ve bana anlat.
Verdiğiniz cevap şu şekildeyse o soloyu anlamamışsınız demektir:
kayraanas: abi adam bi sweep yapıyo sonra biraz sapta legato dolaşıyor sonra bi blues gibi bişey var ama 1-2 nota daha ekliyor ve bitiriyor

Anlatmak istediğim şu, soloyu harfi harfine analiz etmelisiniz adam sweep atıyor ama minör mü, majör mü? 7'li mi?tondaki dereceye göre nerede bitiriyor sweepi, legato yaparken hangi gamı dolaşıyor, izlediği pattern ne mesela? Sonra blues çıkıyorsa blues'u belirli bi pattern kullanarak mı yapıyor? Ve o ekstra eklediği 1-2 nota da neyin nesi? Adam acaba modal bir melodi kuruyor olabilir mi?
3-Bazı soloların çalınamama sebeplerinden biri de gitar üzerinde aynı melodiyi yaklaşık 5 ayrı pozisyondan çalabilme şansınızdır. Bazı durumlarda soloyu yanlış pozisyondan çalmaya çalışırsınız ve yapmanız gereken harekete yetecek parmağınız kalmaz. Bu da 2. maddeyi dikkatli yürütürseniz çözebileceğiniz bir problemdir.

Bunun haricinde bende diğer arkadaşlar gibi özel bir ders almanı ve şarkıları mantıksal düzeyde ve armonik olarak deşifre etmeyi öğrenmeni tavsiye ediyorum.

Hocam bu güzel cevabınız için çok çok teşekkür ederim. Geç kalmadan bu konuda bir özel ders almaya ihtiyacım olduğunu anlamış bulunmaktayım.
 
9 yıllık eğitim ile kastınız formal eğitim mi veya özel ders mi ? Eğer öyleyse, bu eğitim ne üzerine ? Solo çalamamaktan kastınız ne ? Belli bir süratte çalmak da mı zorlanıyorsunuz ?
Bence durumunuz yeterince gerçekçi değerlendirmemişsiniz. Sanırım söylemek istediğiniz şu: Solo çalmak konusunda yeterince ilerleyememişsiniz ve bu nedenle hayal kırıklığı olmuş. Solo çalmaya geç başlamış ve baız şeyleri ihmal etmişsiniz. Bunlar da pek çok kişinin başına gelen şeyler. Eğer "Sweet Child..." parçasının başındaki temayı çalabiliyorsanız bu önemli bir şey. Fakat "solo çalabilmek" konusundaki hedefinizi belirleyip buna göre yol almanız gerekiyor. Aksi takdirde (yani ne istediğinizi bilmeden...) hayal kırıklığına uğramayı sürdürürsünüz:) Kim gibi çalmak istiyorsunuz ? Hangi soloyu çalarsanız kendiniz "solo çalabilir" statüsünde göreceksiniz ? Bunları açarsanız daha fazla yardımcı olabiliriz. Parmak egzersizi ile kastınız ne bilmiyorum. Ama günlük egzersiz ile sadece form tutarsınız, sporcu olamazsınız:) Aynı şekilde, sırf parmaklarınızı çalıştırıyorsunuz diye de solo çalamazsınız. Bu işin sadece fiziksel kısmı ve onu da ne kadar doğru yaptığınızı bilemiyoruz şu anda...
Hocam tam olarak düşüncelerimi yazdınız. Solo çalmaya gerçekten çok geç başladım.. Her gitaristin hayalidir ünlü gitaristler gibi sololar atmak, attığı soloya hissettiği duyguyu yükleyebilmek. Mesela ben Slash gibi sololar atmayı, karşımdakine o duyguyu hissettirebilmeyi çok isterim. Veya bir Jeff Loomis, Jimmy Page, Chris Broderick, Dave Murray.... Aldığım eğitimden kastım armoni, solfej, gam bilgisi....(diye devam ediyor..) Şimdi asıl sıkıntıma gelirsek.. Bir soloyu parçanın orjinal hızında atamıyorum.(Genellikle çok daha yavaş oluyor ve belirli bir temposu olmuyor) Benim bu tarzlarda sololar atabilmem için nasıl bir yol izlemem, ne yapmam gerek.. (Metronom şart evet bende farkındayım..)
 
En büyük nedeni beyinle el koordinasyonunun kopmasından kaynaklanır. Elin düşüncenden daha hızlı olmamalı. Zaten gitar çalmanın %20-30'u fiziksel kondisyon geri kalan olay kontrol yani ne yaptığını bilerek çalmak. Ayrıca sen aslında yavaş çalarken parmaklarını değil zihnini çalıştırıyorsun koordinasyon sağlıyorsun o yüzden bir şeye yavaş çalışmak çok önemli.
 
Seni gayet net anlıyorum, bir yerde takılmışlık, aşamama hissi gelişiyor zamanla, sana önerim -çok can sıkıcı, ama başladınmı bırakamadığın bir yöntem- tamamen kulaktan çıkar. Youtube'u aç, %50 hıza getir, kulağına güzel gelen her şarkıyı öyle çal, tab'a bakma ama, olsa bile bakmamalısın. (İlerlettiğin zaman, çok iyi dediğin tablarda bile hata olduğunu göreceksin..)
Dünyadaki en temiz ve hızlı elemanlar arasında Guthrie Govan ile Shawn Lane'i ele alırsak, GG tamamen metronomsuz çalışmış, inanmayabilirsiniz ama 10 dan fazla röportajını okudum, çalışırken yapmak istediğime odaklanıp, kendi çalabildiğim tempoda çaldım diyor. Yani siz bu gün 100 bpm ile çalıyorsanız, metronomla 110 a zorlamanın mantığı yok, 100 ile çalmaya devam edin, gerekli olduğu zaman 110 değil 120 bile çok rahat gelecek diyor. Mantıklı bulduğum bir cümlesi ise " Speed is a by-product of accuracy". Ben de yapamadığım çoğu tekniği, lick'i böyle aştım. 1 yıl sürdü mesela ama 1 yıl önce yapamadığımı artık yapabiliyorum. Hatta diğer yapamadığım lick'leri de yapabiliyorum ve bu sadece 2-3 şarkı ile oldu.
Shawn Lane ise metronomla yaşamış birisi, gerçekten olağanüstü bir tekniği var, 10 saat çalışmaya inananlardan, yapabiliyorsanız bu daha garanti, 10 saat neye çalışırsanız çalışın, iyi olursunuz zaten.
Metronomu bıraktığım gün ilerledim diyebilirim, çünkü şarkıyı çalmaktan çok tek notayla uğraşıyorsunuz, çıkmamasını istediğiniz sesler için şekilden şekle giriyorsunuz ve bir gün rahatça oluyor.

Fikir vermesi açısından,

 
Parçaları ölçü ölçü çalın yani parçanın hangi ölçüsünü uygun değerine göre çalamıyorsanız çalana kadar sadece o ölçüye çalışın.Sololar gamlar ve teknikten oluştuğu için bu konularda bilgisi olan birinin solo çalamaması anlamadığım bir şey oldu.Yukarıda saydığınız isimlerin soundları ve teknikleri apayrı şeyler.Enerjinizi Slash gibi solo çalmak yerine kediniz gibi solo çalmaya verin bence cover ları da bu mantık üzerinden icra edin.Ne jeff loomis ,jimmy page gibi çalabilir nede jimmy page ,jeff loomis gibi bunun böyle olması onların yeteneksiz olduklarından değil bunu yapmanın hiç bir anlamı olmadığından ve zaten kendi stilleri olduğu içindir.
 
Evde backingtrack ile çalışmayı denedin mi? Belki biraz da olsa işine yarayabilir. Sonuçta stüdyoda grupla çalmak her zaman evde tek çalmaktan daha iyidir, hele bir de davulcu pink floyd hastasıysa ayrı güzel oluyor :D
 
Madem bilgi birikim var bence doğaçlama çalış jazz blues türüne yönel ki yaratıcılık artsın motomot solo çalmak anlık tatmin sağlar ve müzisyenlik değildir artık bana göre saygılar.
 
Ben de fikirlerimi sırayla ileteyim, başlığı açan arkadaşa doğrudan hitap ederek :)))
1- Öncelikle yukarıda saydığın ünlü gitaristler gibi çalmak istiyorsun, iyi de bu adamlar yıllardır çalıyor, hem de kendi geliştirdikleri stilde çalıyor. Bir de farklı gitaristlerin farklı tonları, çalım stilleri, fiziksel özellikleri vs vardır, yani bu gitarsitlerin ayrı ayrı yaptıklarını ben tek başıma becereyim demek oldukça iddialı birşey, dolayısıyla hedefi biraz daha açık ve net belirlemekte fayda var.
2- Metronomla çalmak, armoni bilgisi vs bunların hepsi gerekli, dinlediğin müzik tarzına veya sevdiğin gitaristlere göre kendi tarzını oluşturman daha da önemli bence. Sen Slash'ın solosunun aynısını atacaksın diye kendini kasacağın yerde, Slash'ın ne yaptığını, o duyguyu nasıl verdiğini, senin de kendine göre nasıl verebileceğini araştır. Bunun için de soloların açılımlarına bak, lick'lerine bak ve o gitaristin stilini oluşturan özellikleri kavramaya çalış. Bunları kendi çalımına adapte etmeye başladığında, tarz olarak ona yaklaştığını hissedeceksin.
3- Armoni veya egzersiz yapmadığın zaman bol bol emprovize çalış. Internet'te bir sürü guitar backing track var, arka plana koy, üstüne çal. Eğer kayıt imkanın varsa kaydedip sonra dinle, nerede saçmaladığını görüp onun üzerine yoğunlaş. Örnek tam olur mu bilmiyorum ama David Gilmour, albüm kayıtlarında her şarkı için en az 5 solo atarmış, sonra her birini dinleyip kendine en iyi gelen bölümlerini seçip birleştirirmiş, yani bir anlamda kendisini en iyi ifade edecek kısmı yaratmaya çalışırmış.
4- Bir de yanlış bir ifadede bulunmak istemiyorum ama çalışmanın yanı sıra yetenek meselesi var, bunu ders veren arkadaşlar pek dile getirmezler :) Kendimden örnek vereyim, 25 yıldır Clapton dinlerim, 25 yıl hergün çalışsam Clapton olamam, onun yeteneği ayrı, o yüzden Clapton zaten. Sonuçta iş sadece parmaklarda ya da çalışmada bitmiyor, bunun kulak, ritm duygusu vs bir sürü bileşeni daha var. Kendini iyi tanıyıp hedefini doğru seç, gerisi daha rahat gelecektir.

Herekse bol müzikli günler :)
 
Yetenek bence ilk başta gelen kısım :D Çok çalışınca olur lafı belli bir yere kadar olur olarak değişmeli artık. Çok çalışmaktan ötesi var bunun da mantıklı bir açıklaması yok bence tamamen hissi bir durum. Dediğiniz gibi Clapton mesela adamın öyle yerlerde öyle hareketleri var ki bunu ancak hisseden anlayaıp vay be işte adam kral diyebilir bana göre. Tabını/notaısını açıp abi o ne ki 3 gün baksam ben de çalarım mantığından varılacak yer youtube :D saygılar.(Amaç youtube ise laflarım hükümsüzdür :))
 
Eric Clapton olayını ben de destekliyorum. Çalışmayla bir yere gelmek mümkün ama o noktadan sonrası için kişiye özel bi kabiliyet ya da ruh (nasıl isterseniz öyle diyin) olması gerekiyor. Çünkü adam çok kolay ve yavaş melodilerle dinleyiciyi darmadağın etmeyi beceriyor. Bu noktada adamın müzikal hissi, armoni bilgisi ve gitar tekniği farklı bir kombinasyon oluşturuyor. Bu da olayı bi noktadan sonra gerçekten kişiye özel bir yetenek durumuna getiriyor.
 
9 yıllık müzik eğitiminden kastınızı anlayamadım bu dediğiniz parçaların sololarını atmak için doğru pena tutuşunu öğrenmek yeterli de bu kadar yıllık eğitim boşa gitmesin siz gam vs çalışın üzülürüm
 
2-Yavaş çalışma konseptini oturtamamak. En önemlisi bu. Neden derseniz; yavaş çalmadan hızlı çaldığınızda aslında çalmayı becerdiğinizi sanıyorsunuz. Bunun sağlamasını direk bir kayıt alarak yapın. Çalın kaydedin ve dinleyin, %90 ihtimalle çalamıyormuşum sonucuna varırsınız. Burada yavaş çalıp hızlanmaktan kasıt şudur: hem kaslarınız harekete aşina olacak hemde zihin olarak algınızı açıp çalacağınız her notayı harfi harfine biliyor olacaksınız.
Örneğin bir soloyu çalıştınız ve size şöyle bir soru sordum :
.

Patlakkulak süper açıklamış. Bir şey de eklenebilinir kendine uygun olmayan setup'da ayrı sorun. Şu 11-52 takıp standart akorlayayım gitarı zıpkın gibi tel olsun dolgun ton versin düşüncesi ile eline uygun olmayan tel kullanmak ve legato ve bendlerle kafayı yemek ( herkesin elinin kuvveti farklıdır) , pena seçminde ince penalar kullanmak ( bir nebze), neck seçiminin sana uygun olmaması ( biraz da olsa etkiler ). Tel yüksekliği filan da daha rahat yapabileceğin şeyleri daha zor hale getirebilir.

Yani enstrümanımda konforlumuyum cevabı verilmesi gereken bir sorudur. Mesela Shred yapan gitarcıların yüksek çoğunluğu Les Paul kullanmaz, aşırı bend yapanların geneli de superstrat kullanmaz neden acaba ? ( istisnalar var tabii ki biliyoruz :) )
 
Herkese cevaplari icin cok cok tesekkur ederim :)
Dogaclama konusuna o kadar zaman ayirmiyorum belki daha cok dogaclama calismaliyim.
Sanirim tam anlatamadim Slash'in aynisi olmak istemiyorum sadece ornek verdigim gitaristler gibi solo atmak isterim demistim.
Enstrumanin konforu tabiki onemli suan elimde Schecter C1-FR var ve bu gitari kullanirken gercekten cok rahat ediyorum o konuda da problemim yok.
Songsterr e gelirsek telefonumda yuklu ordan calisiyorum sarkiyi yari hizinda acip oyle calmaya calisiyorum fakat hala tam anlamiyla beceremiyorum basta ornek verdigim sololar harici pek bisey beceremiyorum.
Metronomla calismaya dun basladim biraz da olsa rahatladim hani en azindan daha basit oluyor fakat orjinal hizina geldigim zaman yapisip kaliyorum :D
Hepinize ayri ayri tesekkur ederim gercekten cok guzel ve isime yarayacak onerilerde bulunmussunuz hepsini ayri ayri deneyecegim gelismeleri burdan bildirecegim size :)
 
Solo çalışırken kesinlikle arkada bir metronumun veya backing track in açık olacak bir gam dan. Birde çalışmak filanda bir yere kadar. Duygulu solo atmak için gerek nota gerek armoni gerekse anadan doğma yetenek olacak hocam :)
iyi çalışmalar diliyorum.
 
Geri
Üst