Determinizm

kısa bir alıntı;(felsefe sözlüğü sitesinden)
''Determinizm yandaşlarına göre, kuramları, ahlaki sorumluluğun kabulüne aykırı değildir. Örneğin belirli bir davranışın kötü sonuçları önceden görülebilir; bu da insana ahlaki sorumluluk yükler ve insan eylemlerini etkileyebilecek engelleyici bir dış neden oluşturur.''

peki sizce insan sonunun kötü olacağını bile bile bir işe kalkışır mı?elbette hepimiz bunu yapıyoruz peki bunlardan yanı yaptığımız hatalardan %100 bizler mi sorumluyuz?determinizme göre evet.ona göre herşeyin bir nedeni vardır.
peki size göre?
 
William James'in "demir evren teorisi" var. Diyor ki, dunyadaki her sey birbirine icten ice o kadar bagliki, gelecekteki olacak her sey su anki "neden"lerle belirlenmis durumda. Yani su an biz nedenleri yasiyoruz ve yarin sonuclar yine bizim nedenlerimiz olacak. Ve nendenlere bakarak bugun sonuclarin ne olacagini kestirebiliriz. Bu acidan belirli olan bir gelecege karsi sorumlulugumuz var gibi gorunuyor.

Ama yine de insanin fizik kurallari gibi nedenleri ve sonuclari olacagindan emin degilim. Her an degisiyoruz ve ummadigimiz anlarda ummadigimiz farkliliklar yasiyoruz. Su 100 derecede buharlasmak zorundayken, biz her gun mutlu olmak ve iyi davranmak zorunda degiliz...

Boyle olunca sorumluluk diye bir sey de anlamini yitiriyor. Sonunu bile gormemizin imkansiz oldugu olaylardan nasil sorumlu olabiliriz ki?
 
Doğa bilimlerinde determinizm anlayışı hakimdir; yani aynı nedenler aynı koşullarda aynı sonuçları verir.

Determinizmde aslında özgürlüğümüzün bizim sorumluluğumuz altında olduğunu belirtiyor bir başka açıdan. Etik olmayan davranışlar sergilersek sonuçlarına da katlanmak zorunda kalırız.
Bu yüzden yaptıklarımızın bilincinde olarak yaşamalıyız. =)
 

Geri
Üst