Makale/Tutorial Gitar Temizliği, Entonasyon, Sap Ayarı

Gitarı anfiye bağladım ve ... fıs ... hiçbirşey yok. Ölü ...

Kısacası elektrik devreleri de onarılacak.

Böyle bir gitarda yapılacak ilk iş daha sonrasına referans olması için en küçük detaya kadar fotoğraflamak olacaktır. Böylece elinizde hem öncesi-sonrası karşılaştırması yapacak, hem de neyi nereye koymanız gerektiğini hatırlatacak bir referans olacaktır.

Fotoğraflama işi bittikten sonra tornavida takımınızı hazırlayın ve gitar üzerindeki tüm vidaları sökün ... sap dahil ...









Gitarın ilk görüntüsünde şüphelendiğimiz her şey mevcut: kulakların içi pislik dolu, bazı vida delikleri yalama ...

Sökmeye devam ...

Sırada pickguard var. Tahminimin ötesinde, elektrik devresi çıkış jackine bağlı bile değil, trem yaylarına bağlanan toprak hattı bile sökülmüş. Böylece pickguard gövdeden tamamen ayrılıyor.

Sizin uğraşacağınız gitarda elektrik bağlantıları tam ve ses problemsiz ise bu bağlantıları sökmeyin. Gövdeyi temizlemek için pickguardın gövdeden ayrılması gerekmiyor.

Sap temizliğine geçmeden önce son derece pis durumdaki kulakların kapaklarını çıkartın ve kulaklar ile kapakları bir diş fırçası yardımıyla ılık suda deterjan ile güzelce yıkayın. Yıkama işleminden sonra mümkün mertebe bezle kurutun ve güneş alacak yerde iyice kurumaya bırakın.

Önemli not: kulaklar kapalı ise yani kapakları açılmayacak şekilde ise (ki çoğu modern gitarda böyledir) temizliği alkol veya pas sökücü ile ve yumuşak bir bez kullanarak yapın.

Temizlik sonrası kulaklar ...

Geldik sap temizliğine.

Bu derece ağır kirli bir gitarın sapında ter-toz-deri karışımı siyah renkli tortular oluşur. Eğer her tel değişiminde temizlik işini ihmal etmezseniz bu tortuların oluşmasını engellersiniz, en azından uzun bir süre için.

Önemli hatırlatma: aşağıdaki işlem sadece gül ağacı klavyeler için geçerlidir ... maple klavyelerdeki tortuları sadece hafif nemli bezle temizleyin.

Bu tür tortuların temizliğinde (tabi gitara bağlı olarak) ben iki yöntem kullanıyorum: çok değerli bir gitar ise hafifçe nemlendirilmiş bir bez ile sapı güzelce tortulardan arındırıyorum. Bu zahmetli ve uzun süren yöntem. Yok eğer bu gitar gibi normal kullanıma açık bir gitar ise bildiğiniz Scotch-Brite süngerin yeşil tarafı ile sapı ve perdeleri iyice siliyorum. Burada süngerin tamamen kuru olmasına dikkat lütfen.

Silme işini önce sapa dik ve sonra sapa paralel yapıyorum. Bu işlem sonunda gül ağacı üzerinde hafif çizikler oluşacaktır ancak bunlar son derece yüzeyseldir ve yağlama sonrası ortadan kaybolacaktır.



Ve işlem sonunda çıkan pislik ...



Bu işlem bittiğinde sapı bir fırça ile iyice temizleyin ki yukarıda görülen pisliklerin sap üzerinde kalan, ağacın aralarına girmiş olanları da temizlensin.

Sonrasında eski dostumuz limon yağı uygulamasına geçebiliriz. Şunu da hatırlatayım, limon yağı maple olmayan klavyelerde ağacı hafifçe nemlendirmek ve böylece esnekliğini yitirmesini önlemek için kullanılır. Limon yağı bulamadığımda (hatta limon yağı diye bişey yokken ... anla yaşımı yani ...) ince herhangi bir yağ, mesela ayçiçek yağı, kullanmışlığım çoktur. Ben bir zararını görmedim ama buna itiraz edecek çoktur diye düşünüyorum.



Yağın uygulamasında dikkat edilecek şey, yağı direk sapa uygulamamaktır ... önce temiz bir bez üzerine alın sonra bez ile iyice yedirerek sapa sürün. Çok uzun süre bu şekilde temizlenmemiş sapların ağacı yağı hızla emecektir. Durum buysa bir kat daha yağ uygulayın.

Klavyenin yağlanması bittikten sonra sapta işimiz azaldı ...

Şimdi sapın arka tarafını ve headstocku güzelce temizliyoruz. Ben bu işe önce hafif nemli ve deterjanlı bir bez ile kaba temizliği yaparak başlıyorum. Sap iyice kuruduktan sonra gitar cilası ile işlemi tamamlıyorum. Ama sap yeteri kadar temizse ve gitarın normal bakımını (örneğin her çaldıktan sonra cila ile temizliğini) yapıyorsanız deterjan ile temizlemeye gerek yok.





Ve tüm bu işlemler sonrası klavyemiz ...

Sıra geldi kulakların montajına ...

Tekrar söyleyeyim, şimdi göreceğiniz sadece kapakları açılabilen kulaklar için geçerli ...

Kulakları kapatıp monte etmeden dişliler üzerine çok az gres yağı sürüyoruz ...





Hatırlarsanız bazı vida deliklerinin yalama olduğundan bahsetmiştim. Bu yüzden işimi şansa bırakmıyorum ve gitar üzerindeki tüm vida deliklerini beyaz tutkal kullanarak kürdan ile dolduruyorum ...





Ve gövdedeki pickguard delikleri ...

Artık kulakları monte edebiliriz ...





Sap ile işim bitti.

Gövdeyi de sap gibi önce hafif nemli deterjanlı bezle, sonra da gitar cilası ile temizledikten sonra sapı gövdeye monte ediyoruz ...



So far so good ...

Geldik pickguard ve elektrik devrelerine ...

İlk yapılacak iş çıkış jackına giden kabloyu bulup anfiye veya ses verecek herhangi bir cihaza bir gitar kablosu yardımıyla bağlamak ve manyetiklerin üzerine metal bir obje ile vurarak sistemin çalışıp çalışmadığını görmek. Eğer ses gelmiyorsa benim tavsiyem tüm elektrik kablolarını lehimli oldukları yerlerden söküp sıfırdan bağlamak olur.

Önce tek tek manyetikleri test edin sonra da lehimlemeye girişin. Burada elektrik devresinin bağlanması olayına girmiyorum, internette binlerce çizim var.



Seste sorun olmadığını görüyoruz ... yani bağlantılar tam sadece çıkış jackına bağlantı eksik.

Önce gitarın genel durumunu göz önüne alarak potans ve switchi contact sprey ile temizliyoruz ...







Sonra çıkış jackına giden dandik kabloyu söküp yerine geçende gitarıma taktığım Fender manyetiklerden artan kaliteli kabloları lehimliyorum ... gitarınızın elektrik aksamında yüksek kaliteli kablo kullanmak çok önemlidir unutmayın ...



Şimdi manyetikleri, potansları, switchi pickguarddan sökerek pickguardı güzelce yıkıyor ve kurutuyorum. Sonra tüm alet edevatı tekrar pickguard zerine monte ediyorum.

Gitar üzerine son montajdan önce tekrar anfiye bağlayıp elektrik devresini kontrol ediyorum. Bir sorun yoksa pickguardı gitar üzerine monte edebilirim ...

Geldik bridge'e ...

İlk fotoğraflarda dikkat edeceğiniz üzere 3 adet saddle eksik ... evde yatan SX'lerden birine başvuruyoruz ve eşiklerin ölçülerine bakıyoruz ...



Ölçüler birbirinin aynı, o halde SX'in eşiklerini ödünç alıyoruz ... ne çekti bu SX'ler bi ya!

Bridge plate süper dandik bir görüntü sergiliyor ...



Can dostumuz pas sökücü ve temiz bir bez ile bridge plate'e girişiyoruz ve ... voila ...



Yakışıklı olmadı mı?

Evet, artık tellerin takılması, sap ayarı, tel yüksekliği, entonasyona geldik ...

Ben genelde önce A telini takıp aşağı doğru iner sonra E telini takarım, batıl itikattır belki ...

Tel takarken ileride akort kaçırmayı önlemek için benim tavsiyem telleri şu şekilde takmaktır:

Önce kulaktaki tel deliğini sapa paralel hale getirin, yeteri kadar uzunluk bırakarak teli deliğe geçirin ...



Şimdi teli geriye çekerek net bir kıvrım elde edin ...



Şimdi, telin boşta kalan kısmını bridge'e giden kısmın altından geçecek şekilde sarmaya başlayın ...



İlk sarımda alttan geçen kısım bundan sonraki sarımlarda yukarıda kalacak şekilde teli sarmaya devam edin ...



Teli, milin üzerine, kat yapmayacak şekilde ve telin kalınlığına göre 4-5 sıra olacak şekilde (ince tellerde 8-9 sıra) sarın ...



Diğer teller de bu şekilde gitara takılır. Ancak sap ayarı yapılacağı için şimdilik tek bir tel takıyoruz ve sap ayarı gerekip gerekmediğini kontrol ediyoruz ...

Geldik sap ayarına ...

Gitarın tellerinin klavyeden yüksekliğini istediğiniz şekilde ayarlayabilmek için (yüksek veya alçak) sapın hafifçe içbükey olması gerekir. Dışbükey olan saplarda teller nispeten yüksek kalır, aşağı indirdiğinizde fret-buzz yapar.

Doğru şekil alttaki gitar ...



Peki sapın içbükey olduğunu nasıl anlayacağız? Çok basit. A veya D telini ilk ve sapın gövdeye bağlandığı perdesi üzerine bastırın (teller hafifçe 1. ve gövde perdesine değsin). Bu konumda 6-7-8. perde civarında tellerin perdelerden 0.4 ile 0.8 mm kadar yukarıda olması gerekir ...

Elimizdeki gitarı kontrol ettiğimizde görüyoruz ki tel ilk ve gövde perdeleri üzerine bastırıldığında tüm fretlerin üzerine tamamen değiyor, yani sap içbükey yerine dışbükey bir form almış. Bu da demek oluyor ki truss-rod vidası fazlasıyla sıkılmış. Yapılacak iş vidayı gevşetmek ...



Ayar vidasına tam olarak uyacak bir alleni yerleştiriyoruz.

Aman dikkat, bu vidalar genellikle çok sıkı olduğundan tam oturmayan (biraz küçük) allen veya (biraz büyük) lokma ile bu işlemi yapmaya kalkarsanız vidayı yalama edebilirsiniz.

Şimdi alleni sadece çeyrek tur (yani 90 derece) saat yönünün tersine (fotoğraftaki konumdan bakıldığında) çevirerek vidayı gevşetiyoruz. Çeyrek tur genellikle yeterli olur. Yeterli olmadığını ise ancak zaman içinde anlayabilirsiniz. Bu yüzden truss-rod vidası çeyrek tur gevşetildikten sonra diğer telleri de takıyoruz. Yukarıda bahsettiğimiz tel-sap aralığı (0.4-0.8 mm) oluşmazsa bir sonraki tel değişiminde vidayı çeyrek tur daha gevşetebilirsiniz.

Kalan telleri de taktıktan sonra saddle üzerindeki vidalardan tel yüksekliklerini ayarlıyoruz. Tel yüksekliği konusunda doğru yada yanlış yoktur, herkes keyfine göre ayarlar. Ben fret-buzz (bundan sonra buna perde cızırtısı diyeceğim sanırım) yapmayacak kadar alçak seviyorum, doğal olarak o şekil ayarladım.

Yükseklik de ayarlandıktan sonra entonasyon ayarına geliyoruz.

Entonasyon temel olarak gitarın 12. perdesine basıldığında, tel boşta iken çıkan sesin aynısının bir oktav inceden çıkması demektir. Teorik olarak 12. perdede ses açık sesin bir oktav incesidir ama tel kalınlığı gibi faktörler çok küçük farklar oluşturabilir. Bu yüzden bridge üzerindeki saddle'lar ileri geri hareket edebilecek şekilde tasarlanmıştır.

Entonasyon için absolute kulağınız yoksa bir akort aletine ihtiyacınız kesindir, bir tane edinin ...

Şİmdi açık olarak tüm teller akort edilecek. Sonra sıra ile tüm tellerde 12. perdeye basılarak akort kontrol edilir ve 12. perdedeki akort açık tel ile aynı olana kadar saddle ileri veya geri hareket ettirilir.



Sap ayarınız değişmediyse, kullandığınız tel kalınlığı değişmediyse, ve gitarınız yüksek ısı farklarına maruz kalmadıysa entonasyon ayarı kolay kolay değişmez, bozulmaz. Özellikle tel değişikliklerinde, veya 1-2 ayda bir kontrol etmeniz yeterli olacaktır.

Entonasyon da tamamlandıktan sonra işimiz bitmiş oluyor.

Tüm bu işlemler 4,5 saat kadar sürdü.

Sonuç:

Elinize sağlık. Çok güzel açıklamalar.

Teşekkürler!

Akşama da video ... 🙂

Bu arada yukarıdaki konular hakkında daha fazla bilgi veya fotoğraf isteyen varsa yazsın ... konu eksik kalmasın.

Limon yağını aktardan alsak bir problem olurmu?

Hiçbir problem olmaz ... dediğim gibi herhangi bir ince yağ da olur, önemli olan klavye ağacını kurutmamak.