Viskinin sesi kirlettiğini söylüyorlar
bknz. ville laihiala
bknz. sentenced
bknz. poisonblack
Türkiyede, avrupa ve abd'li vokallere benzer ses renginin çıkması çok zor. Avrupa'da ve ABD'de alkol kültürü 13-14 yaşında başlıyor. Alkolü de düzenli alıyorlar. Bizim gibi haftada ayda bir almıyorlar. 20'lerine geldiklerinde alkol sayesinde sesleri kirlenmiş oluyor.
Bunlarla alakası yok "kirli" sesin. Soğuk mevsimde "üşüttüğümüz" için soğuk havanın hastalığa yol açtığını düşünmemize sebep olan mantık hatası ile aynı şey bu
Viski içen VE sesi "kirli" olan pek çok şarkıcı olabilir, ayrı mesele. O tını da bir kültür neticede ve o tınıya maruz kalmak elbette bu işi kolaylaştırıyor. Ian Gillan ve Rob Halford gibi adamlardan önce metal vokalistinin dağarcığında çığlık diye bir şey yoktu, şimdi herkes çığlık atıyor
Halk arasında bu işi "gırtlak", "hançere" filan gibi şeylere bağlamak (ve sigara, viski gibi unsurlar üzerinden izah etmek) ne yazık ki çok yaygın, bu da bazı şeylerin yanlış bilinmesine yol açıyor. Ben vokal konusunda bilgimi arttırmaya başladığım zaman en ezberimi bozan şeylerden biri, "placement" ve "projection" kavramları olmuştu. Bunun Türkiye'den bence en iyi örneği, Urfa vs gibi yörelerden çıkan şarkıcıların sesleridir. Mesele, sanılanın aksine, bu insanların "gırtlağı" filan değil, sesi yüzün ön kısmına oturtmaları ve buradan projekte etme alışkanlıklarıdır. Çünkü adamların KONUŞMA KÜLTÜRÜ böyle. Mardinli bir kantinci vardı eskiden çalıştığım kurumda, adamın sesi konuştuğu zaman çın çın öterdi mesela, çünkü sesi yüzün ön kısmında tınlar, rezonatör denilen kemik ve diğer sert dokulardan (dişler...) yansırdı. O bunu yaptığının farkında değildi elbette, onun için kültürünün bir parçası yaptığı şey. İbrahim Tatlıses ve benzeri seslerin tümünde de durum budur mesela...
Bunu anlamak neden önemli ? Çünkü, gırtlak dediğimiz zaman işin doğuştan geldiğini düşünme eğilimi oluyor. Oysa diğer unsurlar çalışarak kazanılan alışkanlıklar. Zaten modern şan tekniğinde de en önemli şeylerden biri sesin "önde tınlaması"dır. Buna alıştırmak için insanlara ağzı kapalı olarak "buzz" (arı vızıltısı efekti) ile egzersiz yaptırılır.
Sesi önde tınlatmayı öğrenen kişiler, sesini kirletmeyi de kolayca öğrenebilir. Çünkü kirletme etkisi de gırtlaktan sonraki basamakta (yutak, yani farenks bölgesinde ve yüzdeki projeksiyon sürecinde) gerçekleşiyor, gırtlakta değil. Gırtlağınıza yük bindirerek sesi kirletiyorsanız kısa sürede sağlık sorunu yaşarsınız. Hele hele ses tellerinizde sigara veya benzeri şeylerle kalıcı hasar oluşturup sesinizi böyle çıkartıyorsanız zaten geçmiş olsun, o artık sizin kontrolünüzde olan bir şey değil, isteseniz de başka türlü şarkı söylemezsiniz. O nedenle bu sigara-viski vs. gibi unsurlar üzerinden ses tartışması yapmak da doğru değil.