Müzik teorisi ve bestecilik

Selamlar 1 yıla yakın bir süredir rock müzikle uğraşıyorum ve elektro gitar ve bateri çalıyorum yeterince hakim olduğumu düşünüyorum ensturmanlara kendi rifflerimi bestelerimi hatta şarkılarımı yapmaya karar verdim. Daha sonra söz yazarlığı kısmına çalıştım. Söz yazarlığı konusunda kendimi biraz da olsa geliştirebildim grubumda iki gitarist (gitaristlerden biri solist) bas gitarist ve baterist var. Öncelikle müzik teorisinde nasıl iki gitarla riff yazabileceğimizi öğrenebiliriz bu konuda çok daraldık kaldık hangi konuyu araştırmalıyız nasıl ilerlemeliyiz yani bu işin yolu yordamı nedir bilgili birilerinin bize yol göstermesine ihtiyaç duyuyoruz teşekkürler.
 
Selamlar 1 yıla yakın bir süredir rock müzikle uğraşıyorum ve elektro gitar ve bateri çalıyorum yeterince hakim olduğumu düşünüyorum ensturmanlara kendi rifflerimi bestelerimi hatta şarkılarımı yapmaya karar verdim. Daha sonra söz yazarlığı kısmına çalıştım. Söz yazarlığı konusunda kendimi biraz da olsa geliştirebildim grubumda iki gitarist (gitaristlerden biri solist) bas gitarist ve baterist var. Öncelikle müzik teorisinde nasıl iki gitarla riff yazabileceğimizi öğrenebiliriz bu konuda çok daraldık kaldık hangi konuyu araştırmalıyız nasıl ilerlemeliyiz yani bu işin yolu yordamı nedir bilgili birilerinin bize yol göstermesine ihtiyaç duyuyoruz teşekkürler.
Söz yazarlığı kısmına nasıl çalıştınız tam olarak anlamadım:) Etraf söz yazdığını zanneden insanlarla doludur, ama çoğu müzikten hiç bir şey anlamaz. Çünkü teori ve şarkı formu nedir bilmez. Sevdiğiniz grupların şarkı sözlerini çalışmayı kast ediyorsanız bunun da çok anlamı yok, çünkü onlar da müzikten bağımsız anlaşılmaz. Şiir ile şarkı sözü arasındaki en temel fark budur: Şarkı sözü, ancak şarkı ile anlam kazanır. Şiirin ise şarkıya ihtiyacı yoktur. O yüzden de pek çok iyi şarkı sözü, tek başına okunduğunda basit ve yavandır. Sevdiğinzi şarkıların sözü size anlamlı gelir, ama bunu sağlayan şarkı ile birlikte yarattığı duygudur. Tecrübesiz insanların en büyük hatalarından biri, şarkıdan bağımsız çok anlamlı ve vurucu söz yazmaya çalışmalarıdır. Bu hatalara düşmeyin. İyi söz yazmanın anahtarı aslında işin vokal kısmına kafa yormaktır. Rock müzikte vokallerin çoğu şarkı sözlerini de yazar ve bu müzikle birilikte gelir çoğu zaman.

İki gitarla riff yazmak için iki temel yaklaşım önerebilirim. İlkinde gitarların biri akor vurur, öbürü riff-melodi çalabilir. Aynı şey ritm ve solo çalmak için de geçerlidir.
İkinci yaklaşımda ise iki gitar birden melodi çalar. Bunu genellikle 3lü-6lı aralıklarla yaparlar. Tipik örnek Iron Maiden riffleridir mesela. 4lü-5li aralıklar da duruma göre tercih edilebilir. Müzik teorisi kapsamlı bir konu, takdir edersiniz ki buradan çok fazla bir şey anlatmak mümkün değil. Yapmanız gereken ilk şey, majör diziyi, onu armonize eden akorları ve aralıklarını öğrenmek. Bunları gitar üzerinde de çalışmalısınız elbette. Bir tonda bir melodi bulup, ikinci gitarla bunu bir diyatonik 3lü yukarıdan veya bir diyatonik 3lü aşağıdan başlayacak şekilde çalmayı deneyebilirsiniz.
Diyatonik, "ton içinde kalan, o tona ait" demek bu arada. Notalar tona ait olmadığı zaman kromatik olarak isimlendirilir. Bu notalar tuhaf-yanlış tınlayabildikleri gibi, alışılmadık ve farklı da tınlarlar. Bunları da zamanla kullanmak mümkün olacaktır çalışırsanız.
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #3
Söz yazarlığı kısmına nasıl çalıştınız tam olarak anlamadım:) Etraf söz yazdığını zanneden insanlarla doludur, ama çoğu müzikten hiç bir şey anlamaz. Çünkü teori ve şarkı formu nedir bilmez. Sevdiğiniz grupların şarkı sözlerini çalışmayı kast ediyorsanız bunun da çok anlamı yok, çünkü onlar da müzikten bağımsız anlaşılmaz. Şiir ile şarkı sözü arasındaki en temel fark budur: Şarkı sözü, ancak şarkı ile anlam kazanır. Şiirin ise şarkıya ihtiyacı yoktur. O yüzden de pek çok iyi şarkı sözü, tek başına okunduğunda basit ve yavandır. Sevdiğinzi şarkıların sözü size anlamlı gelir, ama bunu sağlayan şarkı ile birlikte yarattığı duygudur. Tecrübesiz insanların en büyük hatalarından biri, şarkıdan bağımsız çok anlamlı ve vurucu söz yazmaya çalışmalarıdır. Bu hatalara düşmeyin. İyi söz yazmanın anahtarı aslında işin vokal kısmına kafa yormaktır. Rock müzikte vokallerin çoğu şarkı sözlerini de yazar ve bu müzikle birilikte gelir çoğu zaman.

İki gitarla riff yazmak için iki temel yaklaşım önerebilirim. İlkinde gitarların biri akor vurur, öbürü riff-melodi çalabilir. Aynı şey ritm ve solo çalmak için de geçerlidir.
İkinci yaklaşımda ise iki gitar birden melodi çalar. Bunu genellikle 3lü-6lı aralıklarla yaparlar. Tipik örnek Iron Maiden riffleridir mesela. 4lü-5li aralıklar da duruma göre tercih edilebilir. Müzik teorisi kapsamlı bir konu, takdir edersiniz ki buradan çok fazla bir şey anlatmak mümkün değil. Yapmanız gereken ilk şey, majör diziyi, onu armonize eden akorları ve aralıklarını öğrenmek. Bunları gitar üzerinde de çalışmalısınız elbette. Bir tonda bir melodi bulup, ikinci gitarla bunu bir diyatonik 3lü yukarıdan veya bir diyatonik 3lü aşağıdan başlayacak şekilde çalmayı deneyebilirsiniz.
Diyatonik, "ton içinde kalan, o tona ait" demek bu arada. Notalar tona ait olmadığı zaman kromatik olarak isimlendirilir. Bu notalar tuhaf-yanlış tınlayabildikleri gibi, alışılmadık ve farklı da tınlarlar. Bunları da zamanla kullanmak mümkün olacaktır çalışırsanız.
Çok açıklayıcı ve net bir cevap teşekkürler :)
 
Şarkı yazmak için teori bilmenize gerek yok. Teori bilmek riff yazma kabiliyeti kazandırmıyor. Söz konusunda da öncelik melodi olmalı bence anlamı değil.
 
Çok açıklayıcı ve net bir cevap teşekkürler :)
Rica ederim.
Teorinin önemine ilişkin "gerek yok" filan gibi ahkam kesen arkadaşlar olacaktır, onları boş verin.
Bu çok yanlış anlaşılan bir mesele ve giderek daha da yaygınlaşıyor.
Somut bir örnek de vereyim; böylece cahil cesareti ile yorum yapanları konu dışında bırakalım:

"Smoke on the water" şarkısı pek çok kişi için gitar riffinden ibarettir. Şarkı onunla açılır. Vokal altındaki kısım, aslında o riffin akor dizisini takip eder.
Oysa şarkı inanılmayacak kadar zekice kullanılmış kompozisyon numaraları ile doludur. Tonu G minördür; dolayısıyla da E sesi bemol alır.
Ama biz bu şarkıda E sesinin bemol mü, yoksa natürel mi olduğunu nakarat kısmına kadar vokalde duymayız.

Nakarat kısmındaki ("Smoke on the water" denilen kısım) akorlar tuhaftır. İlk akor (C majör), G minör tonuna ait değildir, yani ton dışındadır. E sesi natürel gelir.
Sonraki akor da (Ab) ton dışındadır; fonksiyonu ise bizi yeniden G minör akoruna döndürmektir. (Yarım tonluk mesafe; tonun dominant 7 akoru olan D7 akorunun eksik beşli yedeği).
Ama Ab akorunda E sesi BEMOL alır.
Vokale baktığımız zaman, önce C akorunda E natürel notasını yakaladığını ("s-mooooke"), sonra ise iki nota ("on the") yardımıyla Ab akoru üzerinde kromatik olarak Eb'e gittiğini ("wa") duyarız.
"Fire in the sky" kısmı sadece cümleyi tamamlar. G minör akoruna dönülür. Armonik olarak zor kısım ilk cümlede halledilmiştir. Nakaratta tansiyon üretilip, sonra bu kök sesin akoruna (Gm) çözülmüştür.
Parça bu noktada tekrar riffe geri döner.
Herkes riff yazabilir; ama ancak bir şarkı yazarı, o riffle bağlantıyı yapacak akor dizisini (C-Ab) düşünür ve o vokal hattını oturtabilir.
O bağlantı olmadan, o şarkı YAZILAMAZ. Ama bunu anlamak için şarkı yazımına kafa yormanız gerekir.

Eğer bunları doğal yeteneğinizle yapabiliyorsanız, çok güzel. "İlhamla müzik üretmek" için teoriye ihtiyaç yoktur. O doğru.
Blackmore gibi bir riff makinesi, yanına Gillan gibi bir vokal, üstüne bir konservatuarlı piyanist de klavyeci (Jon Lord) olarak grupta ise, 5 dakikada bir rock klasiği yazılabilir.
Ama hepimiz Deep Purple olamayız. Eğer Smoke on the Water sizin için de öncelikle rifften ibaret ise, sizin de bu işe kafa yormanız gerekir:)

Ben vokal yapmayan amatör bir rock/metal gitaristinin şimdiye kadar doğru düzgün şarkı yazabildiğine tanık olmadım. Ne yazık ki. Gitaristlerin çok büyük bir kısmı gitar dışında başka bir şey düşünmediği için şarkı değil ancak riff yazabiliyor. Bu yüzden büyük rock-metal gruplarında gitar ve vokal işbirliği çok önemlidir ve birlikte şarkı yazmışlardır. Bkz Blackmore-Dio, Iommi-Dio işbirliği vs... Metal gitaristi kafası ancak bu şekilde yontularak vokalli şarkı nasıl yazılır öğrenebiliyor ne yazık ki.

O yüzden "teori bilmenize gerek yok" sözü fena halde yanlış anlaşılabiliyor. Şöyle demek lazım sanki: "Nasıl şarkı yazılır ?" sorusuna kendiniz kafa yormuyor, bu işe saatlerinizi verip uğraşmıyorsanız, bir zahmet teori ve şarkı formu öğrenin. Aksi takdirde iki rifi arka arkaya yapıştırınca şarkı olduğunu zannedersiniz. Ama olmaz.
O yüzden etrafta bir sürü gitarist "Riff yazdım bir sürü, ama onları düzenlemek lazım" der. Neden acaba? 🤣

Master of Puppets'i ezberlemiş 100 gitariste sormak lazım mesela: "Kaçınız o parçayı soyutlayarak, hangi kısım hangi kısmın arkasına ne şekilde bağlanmış; hangisi kaç kez, neden tekrarlanmış?" diye sorarak etüt ettiniz? Arpejli kısmın arkasındaki akorların armonik analizini yaptınız m? Kaçınız kendi parçanızı yazarken bunlara dikkat ettiniz?" Bunları doğal yeteneğiyle yapamayan insanlar, bir zahmet hem teori öğrenmeli, hem de şarkı formu analizi yapmalı ve kendini geliştirmeli.
 
Son düzenleme:
Sevgili barrios Smoke on the water örneğini vermiş ama o riff ten ziyade parçaların nasıl uyuştuğunu açıklamış. Önce o riff i ve vokal i çıkarabilmek gerekli ama değil mi :)

Ayrıca arkadaş müzik tarzından da bahsetmemiş. Deep Purple örneği yerine Ramones da olabilirdi.

Teori bilmek işinizi kolaylaştırabilir ama daha iyi şarkı yazmanın anahtarı değil.

Engin bir kelime darcığınız vardır ama bu sizi otomatik olarak iyi bir şair yapmaz.
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #7
Rica ederim.
Teorinin önemine ilişkin "gerek yok" filan gibi ahkam kesen arkadaşlar olacaktır, onları boş verin.
Bu çok yanlış anlaşılan bir mesele ve giderek daha da yaygınlaşıyor.
Somut bir örnek de vereyim; böylece cahil cesareti ile yorum yapanları konu dışında bırakalım:

"Smoke on the water" şarkısı pek çok kişi için gitar riffinden ibarettir. Şarkı onunla açılır. Vokal altındaki kısım, aslında o riffin akor dizisini takip eder.
Oysa şarkı inanılmayacak kadar zekice kullanılmış kompozisyon numaraları ile doludur. Tonu G minördür; dolayısıyla da E sesi bemol alır.
Ama biz bu şarkıda E sesinin bemol mü, yoksa natürel mi olduğunu nakarat kısmına kadar vokalde duymayız.

Nakarat kısmındaki ("Smoke on the water" denilen kısım) akorlar tuhaftır. İlk akor (C majör), G minör tonuna ait değildir, yani ton dışındadır. E sesi natürel gelir.
Sonraki akor da (Ab) ton dışındadır; fonksiyonu ise bizi yeniden G minör akoruna döndürmektir. (Yarım tonluk mesafe; tonun dominant 7 akoru olan D7 akorunun eksik beşli yedeği).
Ama Ab akorunda E sesi BEMOL alır.
Vokale baktığımız zaman, önce C akorunda E natürel notasını yakaladığını ("s-mooooke"), sonra ise iki nota ("on the") yardımıyla Ab akoru üzerinde kromatik olarak Eb'e gittiğini ("wa") duyarız.
"Fire in the sky" kısmı sadece cümleyi tamamlar. G minör akoruna dönülür. Armonik olarak zor kısım ilk cümlede halledilmiştir. Nakaratta tansiyon üretilip, sonra bu kök sesin akoruna (Gm) çözülmüştür.
Parça bu noktada tekrar riffe geri döner.
Herkes riff yazabilir; ama ancak bir şarkı yazarı, o riffle bağlantıyı yapacak akor dizisini (C-Ab) düşünür ve o vokal hattını oturtabilir.
O bağlantı olmadan, o şarkı YAZILAMAZ. Ama bunu anlamak için şarkı yazımına kafa yormanız gerekir.

Eğer bunları doğal yeteneğinizle yapabiliyorsanız, çok güzel. "İlhamla müzik üretmek" için teoriye ihtiyaç yoktur. O doğru.
Blackmore gibi bir riff makinesi, yanına Gillan gibi bir vokal, üstüne bir konservatuarlı piyanist de klavyeci (Jon Lord) olarak grupta ise, 5 dakikada bir rock klasiği yazılabilir.
Ama hepimiz Deep Purple olamayız. Eğer Smoke on the Water sizin için de öncelikle rifften ibaret ise, sizin de bu işe kafa yormanız gerekir:)

Ben vokal yapmayan amatör bir rock/metal gitaristinin şimdiye kadar doğru düzgün şarkı yazabildiğine tanık olmadım. Ne yazık ki. Gitaristlerin çok büyük bir kısmı gitar dışında başka bir şey düşünmediği için şarkı değil ancak riff yazabiliyor. Bu yüzden büyük rock-metal gruplarında gitar ve vokal işbirliği çok önemlidir ve birlikte şarkı yazmışlardır. Bkz Blackmore-Dio, Iommi-Dio işbirliği vs... Metal gitaristi kafası ancak bu şekilde yontularak vokalli şarkı nasıl yazılır öğrenebiliyor ne yazık ki.

O yüzden "teori bilmenize gerek yok" sözü fena halde yanlış anlaşılabiliyor. Şöyle demek lazım sanki: "Nasıl şarkı yazılır ?" sorusuna kendiniz kafa yormuyor, bu işe saatlerinizi verip uğraşmıyorsanız, bir zahmet teori ve şarkı formu öğrenin. Aksi takdirde iki rifi arka arkaya yapıştırınca şarkı olduğunu zannedersiniz. Ama olmaz.
O yüzden etrafta bir sürü gitarist "Riff yazdım bir sürü, ama onları düzenlemek lazım" der. Neden acaba? 🤣

Master of Puppets'i ezberlemiş 100 gitariste sormak lazım mesela: "Kaçınız o parçayı soyutlayarak, hangi kısım hangi kısmın arkasına ne şekilde bağlanmış; hangisi kaç kez, neden tekrarlanmış?" diye sorarak etüt ettiniz? Arpejli kısmın arkasındaki akorların armonik analizini yaptınız m? Kaçınız kendi parçanızı yazarken bunlara dikkat ettiniz?" Bunları doğal yeteneğiyle yapamayan insanlar, bir zahmet hem teori öğrenmeli, hem de şarkı formu analizi yapmalı ve kendini geliştirmeli.
Söylediklerinizi kesinlikle dikkate alacağım üzerinde kafa yoracağım. :)
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #8
Sevgili barrios Smoke on the water örneğini vermiş ama o riff ten ziyade parçaların nasıl uyuştuğunu açıklamış. Önce o riff i ve vokal i çıkarabilmek gerekli ama değil mi :)

Ayrıca arkadaş müzik tarzından da bahsetmemiş. Deep Purple örneği yerine Ramones da olabilirdi.

Teori bilmek işinizi kolaylaştırabilir ama daha iyi şarkı yazmanın anahtarı değil.

Engin bir kelime darcığınız vardır ama bu sizi otomatik olarak iyi bir şair yapmaz.
Peki size göre anahtarı nedir?
 
1 - İyi şarkıdan kasıt ne ?

- İnsanlar tarafından Spotify'da çok dinlenen şarkı mı iyi ? Yoksa belli bir teknik gerektiren şarkı mı ? bu subjektif bir konu. Metallica'nın Enter Sandman'i dinlenme sayısı açsısından en iyi şarkısı olması lazım ama fanlarına sor kendilerine sor öyle demezler. Bu şunu gösteriyor kendi müzik zevkine fazla güvenme eğer şarkı yazan biriysen sen şarkıyı bitir ama kendi şarkını kendin eleştirme önemli olan bitirmek. Bir sürü müzisyen bir sürü gereksiz şarkı yapıp duruyor onlar inan bu işi senden benden iyi bildikleri halde neden bu lame şarkıları yayınlıyorlar orada bir püf noktası var. Müzisyen'in işi müzik yapmak şarkıyı bir araya getirip sunmak.

2 - Fake it if you can't make it.

- Çalacaksın ama çaktırmayacaksın. Hoşuna giden şarkıların akor yürüyüşleri nelerdir bir incele. Popüler müzik = Chord Progression. Hangi akorlar arasında geçişler nasıl bir his yaratıyor bunu pratiğini edinmek önemli. Burada biraz teori işin içinde ama ihtiyaç duyacağın için kendini geliştireceksin. Farklı akor yürüyüşlerini farklı groovelarda denemek de faydalı olabilir.

3 - Vokal konusunda dürüst olmak.

Eğer vokal iyi değilse daha doğrusu şarkı söylemeyi bilmiyorsa ki ülkemizin kanayan yarası, ya şarkı söylemeyi öğrensin ya da değiştirin yada eğlenmenize bakın. Bu sensen vokalini objektif dinleyicilere sor ama acı söyleyen dost olsun.
 
Sıkıntı şurada teoriyi yarım yamalak öğrendiğin zaman hiçbir şey bilmediğin haline geri dönemiyorsun...bu birçok kişiyi rahatsız ediyor çünkü sıfır teori ile sadece kulağına güvenerek yaptığı şeyleri artık yapamaz hale geliyor insan...teori bilmeyerek ergen kafalarla güzel birkaç parça yapılabilir ilk başta ama yaşam boyu müzikle uğraşacaksanız teori şart...hep aynı şeyleri yapmamak, diğer müzisyenlerle iletişim kurabilmek vb. tonla avantajı var...
 
Tabi ki de bilmek gerek. Ama teori denen şeyin de seviyeleri var...Geleneksel anlamda caz veya klasik müzikle uğraşmayacaksanız çok ileri bir teori bilgisine ihtiyaç olmayabilir. Oturup ders çalışmak gibi olmak zorunda da değil müzik teorisi öğrenmek. En iyi folk-pop-rock bestecileri, mesela paul mc cartney, paul simon, stevie wonder, thom yorke vsvs sorsanız müzik teorisi bilmiyorum derler. Aslında gayet de biliyorlar. Hatta django reinhardt, joe pass, wes montgomery gibi bazı cazcıların bile teori bilgisi kısıtlı aslında. Akorlar arasındaki patternleri gürürseniz, sevdğiniz şarıklardaki bazı tercihlerin "neden" yapıldığını anlamaya başlarsanız, melodi ve akorlar arasındaki ilişkinin farkına varırsanız yani bir şarkının form ve armoni olarak kafanızda analizini yapmaya başlarsanız illa "haydi şimdi kilise modları çalışıyoruz" gibi bir teori eğitimine ihtiyacınız yok. Ama bu dediklerim doğal bir şekilde oluşmuyorsa yardım almakta fayda var tabi ki. Kısaca en önemlisi bir şarkı veya solo öğrenirken sadece çalmayı öğrenmeyin, müzisyenin neden o akorları yazdığına, solosunda neden bazı notaları tercih ettiğine dikkat edin.
 
Geri
Üst