Reverb sorusu: Sesi Kurutsak Biraz? Hı..?

Selamlar sevgiler...

Evinde kendi çapında kayıtlar alan, cubase SX kullanan biriyim...
Ton ve ses işleme konularında zaman içinde size çok sorum olabilir.
Burada bilgisine güvenebileceğim çok insan olduğunu gördüm, varlığınız için teşekkürler... Neyse, giriş kısmı için yeterli sanırım...

Bir sese reverb efekti verdiğimde... Sözkonusu efektin tiz tonlarda etkisini gösterip, bass tonlarda olmamasını (ya da tam tersi) istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim... Bunu neden istediğimi sorarsanız, sağlıklı bir cevap veremem. Sadece denemek istiyorum diyelim...

Saygılar...

Bu denemek istediğini söylediğin uygulama aslında miksajda çok yaygınca kullanılan bir metoddur.

Öncelikle bazı tip reverbler çok yüksek frekanslarda çınlama yapar, onu kesmek için zaten sinyalin reverb'e gönderilen kısmında o çınlayan frekanslar bir EQ yardımıyla traşlanır ki reverb altta etkisini göstersin ama yukarıda da çınlama yapmasın.

Bas frekanslara da zaten pek reverb uygulanmaz, zira reverbin amacı yapay olarak mekân/boyut duygusu yaratmaktır. Bas frekanslar doğrusal olarak yayılmadığından o frekanslara uygulanacak reverb genelde sesi çamurlaştırmaktan başka bir işe yaramaz (bu tabii yine kullanılan reverbin tipine ve algoritmasına bağlı).

Eğer Hardware mixer kullanıyorsan şunu dene:

Reverbi kanallara ayrı ayrı uygulamak yerine Aux Send'lerden birini reverbe gönder, reverb vermek istediğin kanallarda o Aux düğmesini istediğin miktarda açarak sinyalleri bir kanaldan reverb'e gönder, ama reverbin dönüşünü Aux Return'den Master'a göndermek yerine stereo reverb return'ü normal kanallardan ikisine gir, oradan EQ kullanarak reverb dönüş sinyalindeki basları (ya da tizleri) zayıflat, reverbi master mikse o şekilde ver.

Yok eğer software mixer'den yapmak istiyorsan -Cubase kullanmadığım için bunu Cubase'in software mikserinde yapabilir misin bilmiyorum ama- şunu deneyebilirsin:

Yukarıdaki metodun aynısını uygula, ama bir farkla, reverb dönüşünü kanallara girmek yerine (zira bu pek mümkün olmayabilir ya da software ortamında karmaşık olabilir) Aux kanalına reverbden önce bir EQ yerleştir, oradan EQ ile istemediğin frekansların reverb'e gitmesini engelle.

Eğer bu mümkün olmazsa Track'lardaki sinyalleri reverb plug-in'e Aux Send'den direkt göndermek yerine sinyalleri önce bir Sub-group'a gönder, o subgroup'tan Aux Send açıp Reverb'e gönder ama reverbden önce zincire araya bir EQ plugin sok, o EQ'dan istediğin frekansları öldür, böylelikle reverbin istenmeyen frekanslara etki etmesini önlersin. Reverbin dönüşünü yine her zamanki gibi Aux Return'den Master'a gönder. Bu arada sinyallerin kendilerini de ayrıca master'a göndermeyi unutma.

Bu şekilde tek bir reverb plug-in'i kullandığından CPU gücünden de felâket tasarruf etmiş olursun.

Benim tecrübeme göre, gördüğüm birçok kişi bu Aux Send/Return olayını tam anlayamadığı için her kanala ayrı ayrı reverb uygulamaya çalışıyor, sonunda onuncu kanala sıra geldiğinde bilgisayar boğulup kalıyor zira on tane ayrı reverb plug-ini (yani cihazı) aynı işi yapmaya çalışıyor. Halbuki bir tane reverb aç Aux 1'e, sesleri diyelim Aux 1 Send 'den istediğin miktarda gönder, Aux 1 dönüşünü de ister direkt master output'a gönder, ister başka bir stereo kanala gönder, oradan ne yaparsan yap.

Belki bu söylediklerimi biliyordun belki bilmiyordun. Biliyorduysan sorun yok, bilmiyorduysan öğrenmiş oldun

Bazı pluginler bunu direkt olarak yapmanı sağlar.
Örnek Waves Truverb.

Diğer bir yol ise reverb vereceğin tracki dublike ederek, kopya olanı
önce parametrik eq dan geçirip (low-pass veya high-pass) ,
daha sonra reverb vermek. Daha sonra fader ile reverbsüz
kanalla reverblü olan kanalı uygun gördüğün oranda karıştırmaktır.



[/img]

Geçen mesajımdaki bir eksikliği tamamlamam
gerekirse parametrik eq dan geçirdiğin kanalda
yanlızca wet sinyal olmalı. Yani sadece reverb
duyulmalı. Bunu kullandığın plugin üzerinden
ayarlayabilirsin.

Waves Truverb ü örnek alırsak output mix de
direct kapalı, early reflections ve reverb açık olmalı.

Vokal kanalı için bu tekniği uygulayıp sağa veya sola değişik oranlarda panladığında ilginç ambiyanslar elde edebilirsin.

Kullanmak istediğin ses'i klonlayıp alt alta ekle. ARdından her bir örneğe farklı eq lar uygula. Reverb eklemek istediğin sesin bass eq değerleri kesip, diğerinin de tiz eq'larını kestikten sonra tiz olan sese reverb'ünü de ekle. Tabi sorunu doğru anladıysam böyle yapabilirsin.

Audioslavehq ve Jeff'in metodlarını uygulayacaksan faz problemleriyle karşılaşmamaya dikkat et. Klonlanan ses farklı sayıda katlardan, orijinal ses farklı katlardan geçeceğinden eğer pluginlerarası latency miktarlarına dikkat etmezsen sinyali tekrar kendi klonu ile karıştırmaya kalktığında sorunlar yaşayabilirsin.

O hususta biraz dikkatli ol, sinyali mümkün olduğunca tek hat üzerinde tutmaya çalış derim.

Mahcem eğer klonlanan kanalda sadece reverb sinyali kullanılıp, dry sinyal elimine edilirse faz problemi olacağını zannetmiyorum ama eğer
dry+wet sinyal miksleniyosa dediğin gibi faz problemi ortaya çıkabilir.

eger daw ın kuvvetliyse şunu dene cubasede kaydettigin bölümü direct x uyumlu bir editorde aç wet ve dry volume lerini ayrı ayrı ayarlayabilecegin bir plug inin varsa dry volumunü iyice kısıp wet volume ünü 0 db ye getir ve efekti uygula eger plug inin color ayarı varsa ordan istedigin bir degerde çıkış alabilirsin bu çıkışı diger bir kanala alabilirsin veya direk o kanala mixleyebilirsin...

yazdıklarınızı okudukça biraz kafa patlatsaydım bunu bulabilirdim dedim...
demek ki benim biraz yol yordam öğrenmem gerekiyormuş.

netekim Mahcem'in söylediği gibi bu aux send, return olayını tam anlayabilmiş kitleye dahil olmadığımdan, sesi işleme üzerine doğru mantık kuramayabiliyorum...

daha yeniyim, öğreniyorum.

cevaplarınız için çok çok teşekkür ederim.
söylenenleri bir bir deneyeceğim.


sevgiler.

Gargoyle,

Oncelikle foruma hosgeldin. Aux send /return olayinin ilk basta kafa karistirici olabilecegini ben de kendi tecrubemden biliyorum. Soyle dusunursen belki kavramak daha kolay olur:

Belli bir efekti tek bir kanala uygulamak istiyorsan (diyelim ki bir gitara flange vermek istiyorsun) o efekti o kanala insert edersin. Bunu Cubase'te yapmanin yolu, o kanali tiklayip soldaki pencerede acilan Track Inspector'da Inserts basligi altinda istedigin efekti secmektir.

Insert edilen efektler o kanala seri olarak baglanir.

Eger birden fazla kanala ayni efekti uygulamak istiyorsan bu kanallarin cikislarini toparlayip tek bir kanalin girisine gonderir, efekti bu kanala uygularsin. Bu kanalin cikislarini orijinal kanallara geri gonderirsin. Aux olayi bundan ibaret. Aux send, herbir kanaldan efektli kanala ne kadar sinyal gonderilecegini belirler. Mahcem'in yukarida anlattigi gibi, bu duzenegi reverb icin kullanirsan, az reverb vermek istedigin enstrumanlarin aux send degerini dusuk tutup, digerlerini yuksek tutarak aralarindaki reverb dengesini ayarlayabilirsin.

Bu yontemin avantaji, tum sesler ayni reverb cihazi tarafindan islendigi icin, hepsinin yansimalarinin birbirine karismasidir, aynen gercek bir akustik ortamda oldugu gibi.

Aux send'lere gonderdigin efektler orijinal sinyale paralel olarak baglanir. Dolayisiyla dogrudan dogruya ses uzerinde islem yapan EQ, compressor gibi efektleri bu yontemle baglamak pek anlamli degildir. Bu yontemi daha cok sese ekleme yapan reverb, chorus gibi efektler icin kullan.

audioslave in dedigi gibi waves reverblerinden birini kullanıyorsan onlarda reverb EQ ve tiz bas dampingleri var. Tam olarak sorduğun sorudaki problemi hedef alan özellikleri var ve bir kerede ve bir efektle halledebiliyorsun. Onun dışında tabii ki Mahcem ustanın detaylı açıklamasındaki yollar var.

Bunları denerken sadece bu efekti kullanacağın enstrumanı açıp sadece onu dinlerken ayarlamalarını yap ki damping, lowpass, hipass gibi aslında ufak derecede oynamalar yapılan denemelere kulak ver. Bu ufak farklar toplam soundda çok etki yapar. Daha sonra toplam soundu aç ve etkisini dinlemeye çalış.

Yukarıdaki güzel açıklamaları bir de ben kendi cümlelerimle ifade edeyim, farklı bir bakış açısı olur.

Aux Send olayını sanki Master çıkışlarından biri gibi düşün. Nasıl bir kanalın sürgü potansını ileri ittiğinde o kanaldaki ses L ya da R çıkışında [ya da Pan potunun konumuna göre her ikisinde birden] beliriyorsa, bir kanal üzerindeki Aux potansını saat yönünde çevirdiğinde de o kanaldaki sinyal ilgili Aux kanalının Send çıkışında belirir.

Eğer bütün sürgü potansları ileri itersen kanallardaki bütün sesler LR çıkışında birbirine karışmış olarak belirir. Aynı şekilde eğer bütün Aux 1 potanslarını saat yönünde çevirirsen aynı sesler Aux 1 Send çıkışında karışmış olarak belirir. Bunun faydası şudur:

On ayrı kanaldan gelen seslere global bir efekt uygulamak istiyorsan (reverb gibi) her bir kanala ayrı reverb cihazı bağlamak yerine Aux Send çıkışlarından birine bir adet Reverb cihazı (ya da plug-ini, aynı mantık) bağlarsın, hangi kanala ne kadar reverb vermek istiyorsan o kanalın ilgili Aux potansını ona göre açarsın, o kanaldaki ses o miktarda reverb cihazına gider, dolayısı ile tek reverb cihazı ile istediğin kanaldaki sese istediğin miktarda reverb vermiş olursun. Bu seni outboard ortamında -diyelim- 16 tane reverb makinesi satın alıp hepsini aynı reverb ayarına getirmekten kurtarır, software plug-in ortamında da aynı plug-ini 16 defa ayrı ayrı açıp her birini ayrı ayrı aynı ayarlara getirmekten kurtarır. Bir tane reverb açarsın, bütün sesleri Aux potanslarından dilediğin gibi miksleyip ona gönderirsin, böylece bilgisayarın aynı işlemi 16 ayrı sinyal için tek tek yapacağına tek bir sinyal için bir kez yapar, CPU gücünü boş yere yoketmemiş olursun.

Reverb cihazının çıkışını da Aux Return girişine bağlarsın. Aux Return'ü de normal kanal girişlerinden biri gibi düşün. Aux Return potansını açarsan o girişten gelen ses direkt olarak LR çıkışındaki sinyale karışır.

Aux Send potanslarında PRE (önce) ve POST (sonra) diye iki fonksiyon vardır, bunların açılımı Pre-Fader Send ve Post-Fade Send şeklindedir, yani Fader (sürgü potans)'dan Önce ve Sonra.

Eğer Aux Send'de Pre-Fader seçiliyse sinyal sürgü potansa ulaşmadan önce Aux Send çıkışına gönderilir, dolayısı ile Fader ister ileride olsun ya da tamamen geride çekili olsun o kanaldaki ses etkilenmeden Aux potansı ne kadar açıksa o oranda Aux Send çıkışında belirir.

Eğer Aux Send'de Post-Fader seçiliyse ses önce sürgü potanstan geçer, ondan sonra Aux Send çıkışına gider. Dolayısı ile Post-Fader konumunda kanal volümünü ayarlayan sürgü potans ile oynadığında LR çıkışındaki seviye nasıl oynuyorsa Aux çıkışına karışan sinyaldeki seviye de aynı şekilde oynayacaktır. Bu durumda mesela eğer kanal fader'ı geri çekili ise kanalın POST Aux potansı istediğin kadar açık olsun, Aux Send çıkışına sinyal gitmez.

Global efektler dışında sadece bir kanala özel bir efekt uygulamak istiyorsan o zaman Domokun'un bahsettiği INSERT Point denen giriş çıkışları kullanırsın.

INSERT İngilizcede araya sokmak anlamına gelir. Ama güzel bir tesadüf, aslında mikser terminolojisinde Individual Send Return [INdividual SEnd ReTurn] teriminin kısaltmasıdır ve Bireysel Gönderip Alma anlamına gelir. Yapılan işlem de gerçekten kanalda sinyalin geçtiği yolda araya girip sinyali başka bir üniteden geçirerek tekrar aynı yola geri vermektir.

Dolayısı ile Aux Send/Return olayını bütün kanalları aynı anda etkileyen bir Global araya girme, Insert'i de diğerlerini hiç etkilemeden sadece bir kanalda araya girme fonksiyonu olarak alabiliriz.

Normalde Insert noktası kısadevredir, yani bir jak sokmadığında sinyal sanki arada hiçbirşey yokmuş gibi yoluna devam eder. Insert noktasına bir üç uçlu [stereo] Jak (ya da Plug-in, fiziksel varlık olarak aynı) soktuğunda sinyalin hattı kesilir, sinyal jakın bir kontağından mikserin dışına çıkar, kanala tekrar geri dönebilmesi ancak aynı jakın diğer kontağı vasıtası ile mümkün olur.

Domokun'un dediği gibi her efekti Insert'den kullanmak mantıklı olmadığı gibi aynı şekilde her efekti Aux'dan kullanmanın da bir mantığı yoktur. Reverb gibi global efektler Aux'tan kullanılırken, Noise Gate, Kompresör, Limitör, EQ gibi ses işleme birimleri de Insert'ten kullanılır zira Aux'dan kullanıldıklarında bir anlam ifade etmezler (düşün: Aux üzerinden EQ ile tonladığın ses Aux Return'den geri dönüp sinyalin tonlanmamış hali ile karışıyor, bunda bir mantık yok, yaptığın bütün tonlama yok oldu gitti zira, ayrıca üstüne üstlük aynı sinyali biraz gecikmeli olarak kendisi ile karıştırdığın için bir de faz problemi yarattın kendine, ses dalgalanmaya başladı. O yüzden EQ asla Aux'a bağlanmaz, kompresör de öyle).

Delay (Eko), Chorus, Phaser, Flanger gibi efektler amaca göre hem global hem de kanala özel kullanılabildiklerinden kullanım amacına göre Aux ya da Insert noktalarına bağlanabilirler.

Umarım yeterince açık oldu, eğer anlaşılmayan bir nokta varsa söyleyin, farklı ifadeleri deneriz.

Sevgiler.

gayet açık.
bugün söyledikleriniz üzerinde çalışma fırsatı buldum.

ve sorun çıkmadan konuştuklarımızı uygulamayı başardım. EQ, Compressor gibi gibi ses işleme birimlerini kanallara insert girmiştim zaten...

Reverb'lerimi ise aux üzerinden işledim. Tabii ki cpu yükü çok azaldı ve sistem oldukça rahatladı.

Yardımlarınız için çok teşekkür ederim.
Buradaki bilgileri, bilgisayarıma kopyalıyorum.. Olası bir forum kazasına kurban gitmesini istemem...

Hepinize çok teşekkür ederim...

Bu arada hemen bir hatırlatmada bulunayım:

İlk mesajımda verdiğim Hardware Mikser örneğinde, reverb cihazının çıkışlarını tonlamak için Aux Return yerine kullandığınız mikser kanallarında Reverb'e sinyal gönderen Aux potanslarının kapalı olmasına dikkat edin. Yoksa reverb cihazından gelen sinyal tekrar Aux üzerinden reverb'in girişine beslenir, cihazı geri beslemeye sokarsınız. En iyi ihtimalle kulaklarınız rahatsız olur, kötü ihtimalle cihazın girişini yakarsınız ya da volüm açıksa diğer cihazları aşırı yükleyip yakarsınız filan.

Aklınızda bulunsun.

gerçek bir mixer ile çalışma fırsatım olmadığından böyle bir şansım yoktu. Ama bu ekipmana sahip arkadaşlar için önemli bir uyarı elbette...