Jazz çalan saksafona nasıl eşlik edilir?

Merhaba hayırlı forumlar abilerim,

Birkaç gün önce şans eseri saksafon çalan biriyle karşılaştım. Kendisi en genel kült şarkıları saksafona uyarlamayı ve swing jazz’ı seviyormuş. Evvelsi gün toplandık belki birşeyler beraber birşeyler çıkartabilir diye. İkimizde doğaçlama çalıyoruz. Ama kulağımı tırmalayan birşey oluyor hep. İkimizde amatör hala öğrenecek çok seyi olan öğrencileriz. Ben az buçuk gamlara, pentotoniğe belli kalıplara çok olmasada hakimim. O da öyle. Ama ikimiz beraber çaldığımızda garip birşey çıkıyor. Hani sanki bir anda çok güzel birşey çalacağızda o crash sesinin gelmesini bekliyoruz gibi. Sürekli bir intro hali. Kimin nerede bekleyeceğini nerede çalacağına hakim değiliz. Ve ikimizinde çok fazla grup olarak çalma tecrübemiz pek yok. Ne yapmalıyız nasıl bir yol çizmeliyiz yardımlarınızı bekliyorum.

chilly demiş ki:

Merhaba hayırlı forumlar abilerim,

Birkaç gün önce şans eseri saksafon çalan biriyle karşılaştım. Kendisi en genel kült şarkıları saksafona uyarlamayı ve swing jazz’ı seviyormuş. Evvelsi gün toplandık belki birşeyler beraber birşeyler çıkartabilir diye. İkimizde doğaçlama çalıyoruz. Ama kulağımı tırmalayan birşey oluyor hep. İkimizde amatör hala öğrenecek çok seyi olan öğrencileriz. Ben az buçuk gamlara, pentotoniğe belli kalıplara çok olmasada hakimim. O da öyle. Ama ikimiz beraber çaldığımızda garip birşey çıkıyor. Hani sanki bir anda çok güzel birşey çalacağızda o crash sesinin gelmesini bekliyoruz gibi. Sürekli bir intro hali. Kimin nerede bekleyeceğini nerede çalacağına hakim değiliz. Ve ikimizinde çok fazla grup olarak çalma tecrübemiz pek yok. Ne yapmalıyız nasıl bir yol çizmeliyiz yardımlarınızı bekliyorum.

Hepsini görmek için tıklayın...

İkimiz de doğaçlama çalıyoruz?
Bunu açmanız gerekiyor. İkiniz birden armonik olarak "serbest" takılıyorsanız, bu yaptığınız olsa olsa free jazz olur. Kulak tırmalaması kadar doğal bir şey olamaz, free caz çalanlar bu gibi unsurları umursamazlar, amaç o anın içerisinde müzik yapmaktır.
Bunun dışındaki her türlü doğaçlama "programlı" doğaçlama olmalıdır. Yani belli bir armonik çerçeve ve form vardır (filanca akor, falanca ton, şu kadar dönecek...) ve müzisyenler bu doğrultuda çalarlar. Caz standartları da bu amaca hizmet eder.
Ne yaptığınızı bilmediğim için şimdilik söyleyebileceğim bu kadar. Belli bir tonda mı çalıyorsunuz, içerik ne..., bunları öğrenirsem daha fazla yardımcı olurum.

barrios demiş ki:

İkimiz de doğaçlama çalıyoruz?
Bunu açmanız gerekiyor. İkiniz birden armonik olarak "serbest" takılıyorsanız, bu yaptığınız olsa olsa free jazz olur. Kulak tırmalaması kadar doğal bir şey olamaz, free caz çalanlar bu gibi unsurları umursamazlar, amaç o anın içerisinde müzik yapmaktır.
Bunun dışındaki her türlü doğaçlama "programlı" doğaçlama olmalıdır. Yani belli bir armonik çerçeve ve form vardır (filanca akor, falanca ton, şu kadar dönecek...) ve müzisyenler bu doğrultuda çalarlar. Caz standartları da bu amaca hizmet eder.
Ne yaptığınızı bilmediğim için şimdilik söyleyebileceğim bu kadar. Belli bir tonda mı çalıyorsunuz, içerik ne..., bunları öğrenirsem daha fazla yardımcı olurum.

Hepsini görmek için tıklayın...

Hem metronom hemde ton sağlasın diye basit bir a minör bass hattı açtık YouTube dan. İlk baş ben basit bir akor yürüyüşü yaptım o da ufak ufak üstüme çaldı. Gayet basit hoş şekilde duyuluyordu sonra ben akor yürüyüşünu bırakıp solo atarak katılmaya çalıştım ondan sonra karışmaya başladı. Aynı tondayız ikimizde gayet basit şekilde çalıyoruz çünkü benim ilk deneyimlerim önceden öğrendiğim kalıpları uygulamaya çalışıyorum. Eğer yine bir araya gelirsek videoda paylaşabilirim.

chilly demiş ki:

Hem metronom hemde ton sağlasın diye basit bir a minör bass hattı açtık YouTube dan. İlk baş ben basit bir akor yürüyüşü yaptım o da ufak ufak üstüme çaldı. Gayet basit hoş şekilde duyuluyordu sonra ben akor yürüyüşünu bırakıp solo atarak katılmaya çalıştım ondan sonra karışmaya başladı. Aynı tondayız ikimizde gayet basit şekilde çalıyoruz çünkü benim ilk deneyimlerim önceden öğrendiğim kalıpları uygulamaya çalışıyorum. Eğer yine bir araya gelirsek videoda paylaşabilirim.

Hepsini görmek için tıklayın...

Önce çok genel bilgi vereyim:
Bir tonun içerisindeki her derece ve akor stabil nitelikte değildir. Yani sizin aynı ton içerisindeki notaları çalmanız, uyumsuz (disonant)seslerden kaçınabileceğiniz anlamına gelmez. F ve B sesleri A minör tonuna aittir, üst üste çaldığınız anda eksik beşli aralığı oluşur ve çözülmesi gerekir (ideal olarak en yakındaki diğer seslere yürürler; E ve C...). Yani bunlardan kaçınmak da gerekmez, ama disonans oluştuğu zaman çözmeyi bilmek gerekir. Caz emprovizesi bu temeller üzerine kuruludur ve çalan kişiler de altyapıyı ve birbirlerini çok iyi dinleyerek çalar. Buna rağmen de genellikle aynı anda iki kişi üst yapıda emprovize ÇALMAZ, soloyu alan kimse diğerleri arkasında eşlik eder. Bunu yaparken de basçı asıl desteği sağlar, diğerleri de onun ayağına basmayacak şekilde (peslere çok dokunmadan) güvenli sesler ile armonik altyapıyı verirler.
İki kişi aynı anda emprovize çaldığı zaman ise armonik altyapıyı maksimum dikkatle, akor seslerini kuvvetli zaman üzerinde (1 ve 3) duyurarak yapar. Nefes alırlar, biri diğerinin verdiği boşlukta çalar vs... Son derece ÜST DÜZEY bir beceridir, düet çalan caz gitaristlerinde duyarsınız mesela (gerekirse örnek video linki filan veririm).

Sizin sorunuza gelirsek, bence mümkün olan en basit yerden başlamalısınız. Örneğin, disonans üreten 4. (F) ve 7. dereceleri (B) içermeyen minör pentatonik (C majör tonu için A minör pentatonik) iyi bir başlangıç olur. Aynı anda emprovize fantezisinden şimdilik kaçının derim. İki veya 4 mezur biriniz, sonra diğeriniz ("trading") çalabilir. Saksafon eşlik çalamaz, ama isterse kuvvetli bir akor sesi çalarak size destek verebilir arkada.
Basit bir caz standardı için ise eşlik çalarken kök sesin ve 6. ve 5. tellerde olduğu temel 7'li akor şekillerini (maj7, m7, dom7 ve m7b5) öğrenmenizi öneririm. Ayrıca "shell voicing" diye geçen ve kök sese ek olarak sadece 3. ve 7. dereceyi içeren yapılar da eşlik için çok faydalıdır.
Tek bir tonda ve AYNI AKOR üzerinde çalınacağı zaman ise, o akorun farklı çevrimlerini öğrenebilirsiniz. Dörtlü (quartal) aralıklar üzerine kurulu yapılar gitarda kolay çalınır, bunları birbirine ekleyerek klavyede gezinmek mümkün tek tonda.
Tabii bir de ritmik varyete var. O da zamanla olacak şey.
Başlangıç için yapılabilecekler bunlar. Bu iş deniz deryadır, bir yerinden başlayıp çalarak ilerlemek lazım.