Bakın, 44.1 khz 16 bit wav dosyası ile cd'ye audio cd formatında yazılmış aynı dosya arasında, herhangi bir fark olmaması beklenir...Cd 'ye yazarken kullandığınız yazılım çok absürd bir şey değilse, zaten bir fark da olmaz....
Ancak fark şuradadır.... Eğer iki dosyayı da bilgisayardan dinliyorsak, ses kartları ve kullanılan yazılımların eq'ları olabilir kendi içlerinde... Wav dosyası ses kartında dijital işlenirken, audio'cd den gelen sese line-in muamelesi yapılıyor olabilir.. Bu durumda sese eq uygulanmaz... İki kaynak aynı olmasına rağmen, biri ham diğeri -sadece sizin sisteminize özgü- bir şekilde işlenmiş olur..
Zaten Miks yapan adam, ses kartının veya yaptığı şarkıyı dinlediği programların eq'larını açmaz.. Aksi takdirde yanılır çünkü...
Gelelim yaptığınız kaydı alıp götürdünüz bir arabada dinlediniz, bir diskoda dinlediniz... Bambaşka çıkar sesler.. Kimi enstrümanlar hiç duyulmaz, kimilerinde alakasız bir uğultu gelir... Bunun sebebi ise mastering.. Mastering çok geniş bir mevzu, zaten ben de detaylarını bilmiyorum ama genel olarak multiband bir compressor sıkıntısını çektiğiniz ilk şeydir.. Bazı frekanslar haddinden fazla dinamikken bazıları tavana vurmuş seyrediyor gibi bir durum söz konusu... O kaydı bir de radyoya verin, çalsınlar, o zaman görün rezaleti.. Radyo ve tv'lerin compression/limiter'ları sizin kaydınızın fırtınada kalmış tekne gibi salınıp durmasına neden olacaktır muhtemelen...
Subwoofer'lı sistemlerde ise binbir türlü başka sorun var.. Örneğin siz kick'leri böyle adamın suratına vurdurmak istediniz, tuttunuz 120 hz civarını açtınız...Düz Hi-fi'larda sorun yok, ama Kimi 5.1'de kick kaybolur....Neden?.. Çünkü kimi 5.1'lerin subwoofer'ları 50-100 hz aralığına duyarlıdır, gerisini görmezden gelir... E sizin kick'iniz 120 de vuruyor...O zaman uydulardan gelmesi gerekir... Ama gelemez, çünkü uydular da 120 hz'de adam gibi ses veremezler...5.1 sistemlerde genelde bir low-mid kaybı vardır.. 125 hz-400 hz civarında yeteri kadar duyarlı olmayabilirler.. Bu yüzden o sistemlerde trampetleriniz donuk, bas gitarlarınız dolu dolu ama boğuk, gitarlarınız ise gövdesiz gelecektir... Bir RATM kaydını alın, 5.1 de dinleyin, sonra 2 kolonlu bir hi-fi da dinleyin aradaki low-mid farkını göreceksiniz zaten...
Bir kaydı, her ortamda benzer şekilde duyulur hale getirmek mastering'den anlayan bir adamın işidir.. Ancak 44.1 khz 16bit wav formatı ile audio-cd arasında (tüm ses kartı/yazılım efektleri kapatıldığında -ki buna surround ve 3d efektler de dahil- ve aynı sistemde çalındıklarında) bir fark olmamalıdır.. Oluyorsa cd'ye yazan yazılımınızda bir ciddi sorun var demektir.. (Gerçi ben böyle batıran bir cd kayıt yazılımına denk gelmedim, Nero ve Easy cd creator bu konularda sorunsuzdur genelde)
