Mikrotonal Müzik

GreyMisha demiş ki:

makamları neden gitara uyarlamaya bu kadar çaba gösteriyorsunuz anlamıyorum.
müzik türlerinin herbirini icra etmek için geleneksel çalgıları var. onlarla çalın, olsun bitsin.

yapan nasıl yapmış konusuna gelince;

batı enstrümanları ile -kısıtlı da olsa- bu tarz şarkıları çalabilen sentezleyen kişiler genelde geleneksel ve batı müziği çalgılarının ikisinde de belirli bir eğitim görmüş/zaman harcamış kişiler.

al eline bir ud, çal bir makama ait parçayı. sonra aynısını gitarda dene.

ölçü, gam ayarlamaya, eşitlemeye, benzetmeye çalışmakla olacak iş değil bana göre.

Hepsini görmek için tıklayın...

Bu konu başlığında gitarla çalınamayacağı anlatılıyor aslında. Verilen bilgiler perdelerin ya da perdesizler için notaların frekansları bağlamında her zaman için gerekli bilgiler, yani bir nevi yazıya geçmek gibi bir şey, yoksa nesilden nesile kulaktan kulağa aktaralım moduyla böyle gelmiş böyle gidiyor. Yanlış anlaşılmasın bunu burası sağlayacak demiyorum, konu hakkında bilimsel çalışmalar yapanlar var. Onların verilerini kullandım zaten.

Bilgisayar üzerinden klavye ile ayarlanmış sesleri kontrol edebiliyorsunuz. Sırf sample değil aynı zamanda fiziksel modelleme yapan bu yazılımlarla ilerde otantik enstrümanların da modellemesinin yapılacağını öngörebiliriz. yani mevzu tahmininizden çok daha enterasan bir durumda. Bu sesler bir kültürün parçası, düşüncelerin aktarımı için araçlar, tüm çabam bu araçları zenginleştirebilmek. Bir ucundan yukarda verilen kayıt örnekleriyle de bunun gerçekleştiğini görüyorum. Bu sadece makamlarla da ilgili değil mikrotonal dünyası kültürlere göre değişen bir şey. 12 eşit sistemin ötesinde çok acayip dünyalar varmış, ben bu araştırmalarla öğrendim.

Yani özetle amacım yukarda da belirttiğim üzere bir TSM icraa etmek ya da THM eserleri üretmek değil 🙂 yukarda bunların hepsini yazmıştım aslında ama olsun tekrar etmiş olayım.

@srv975 o siteyi görmüştüm, şimdi biraz tekrar baktım, frekanslarla ilgili bir bilgi yok maalesef. Sitenin göremediğim bir yerindeyse lütfen o kısmın linkini paylaşın, teşekkürler.

Arnavutluk'un çifteli'sini bağlamanın frekansları ile denedim, özellikle F# sesinde çok fark var, yani duyulur düzeyde fark var. Bu şekilde daha iyi oluyor ama özelleştirilmiş mikrotonal (+35 cent) ayar bence tam doğru duyulmuyor yani kulak bağlamanınkini arıyor olabilir, o yüzden bu konuda emin değilim ama işte bu konuda iki enstrümanın perdelerinin verdiği frekansları listeleyen bir yer olsa bu bilgiye pat diye ulaşabilirdik, hiç ikilemde de kalmazdık. Nihayetinde bu konuyla uğraşan birçok insan var, ben bağlamanın frekanslarını bile zar zor buldum ve tabii ki bahsettiğim gibi bunun garantisi yok.

Ayrıca ilginç bir şekilde sadece gitarda bend ile sesleri uydurmaya çalışan bir arkadaş da katıldı, yani gitarla eşlik konusundaki fikirlerimi de bu tarz çalışmalar değiştiriyor ama tabii ki bunlar hem istisnai örnek hem de tam sesi vermek yerine yakınlaştırmış oluyorlar (zaten bend ile çalınabilecek melodiler haliyle sınırlı), kolay iş değil ama yapanlar var, ilginç sonuçlar ortaya çıkıyor, merak eden olursa:

Arnavutluk'un çifteli'si ile başka bir jam session 🙂 Bu kez Şili'den darbuka çalan biri de eşlik etti. Orta doğu müziklerine meraklı biriymiş, elbette o da amatör ama gün geçtikçe sonuçlar güzelleşiyor. Ben burada biraz kesintili dağınık çalmak durumunda kaldım ama çifteli çalımına en çok benzeyen bu oldu. Yukarda bahsettiğim ufak düzeltmeleri de yaptım ama çok fark edileceğini sanmam.

Bir seneyi geçmiş bu konuda çalışmalar yapmaya devam ediyorum ama kimseciklerle bir jam session'da aynı ayarlarla çalmak mümkün olmamıştı. Sonunda Hollanda'dan meraklı bir NINJAM dostum gerekli ayarlamaları yaptı ortaya şöyle bir sonuç çıktı (ud ve trompet sesleri benim, diğerleri onun):


Bunda da harp ve ud sesleri benim diğerleri onun:


Bu jam'de ortak kullandığımız mikrotonal ayarlar şunlar (scl dosyasını indirip kendiniz de deneyebilirsiniz):

12 equal temperament'e yakın ama çok daha yumuşak sesler alıyorsunuz. Birlikte çalışıyor ama aynı doğaçlama ortamında aynı ayarlarla oluşan hava çok daha iyi.