Merhabalar, ben demo parçaları kaydettikten sonra ve miksini kendimce tamamladıktan sonra parçayı bir de düşük seviyede bir kulakiçi kulaklıkla dinliyorum. Sonuç her zaman iğrenç oluyor. Aşırı tiz bir ses alıyorum, halbuki miks yaptığım kulaklıkla dinleyince (AKG K240) sesler gayet dengeli duyuluyor. Sizce nerde hata yapyorum, neyi atlıyorum? Lütfen yardım edin.
Miks Aşamasında Bas Dengesi Yardım Lütfen
- Konuyu açan aloneman02
- Başlangıç tarihi
miks/mastering dünyasına hoşgeldin😀 yıllar içinde kendi kendine deneme yanılma yöntemiyle bulmak en güzeli. Şahsen ben öyle öğrendim.
Öncelikle abartı eq ayarlarından kaçın. Bas frekanslarını çok alt frekanslarda tutmuş olabilirsin. O kulaklıkla duyuyorsundur güldür güldür. Ama diğer herhangi bir speakerda duyamıyorsundur. aşırı frekanslardan kaçın öncelikle.
Aşırı tiz olayı da yine netlik için tizlere abandıysan ondan kaynaklanıyordur diye düşünüyorum. 4 khz ve sonrası ok düzgün mikslersen cam gibi gelir de. abartırsan da batar gider. Ki aşırı tiz dediğinden dolayı bunu anlıyorum.
Bir diğer unsur enstrümanların alakasız frekanslarını kes. gereksiz kirlilik yapmasınlar. Mesela basın 3 khz üstünü cut yapabilirsin. Yada zillerin 1 khz altını low cut yapabilirsin.
Aşama aşama gitmende yarar var. önce bütün sesleri net bir şekilde kendi içinde kompresleyip eq sunu ayarlayıp sonra aşama aşama üstüste gitmende yarar var.
Herkesin bir yöntemi vardır bu kayıt işinde de. Sen de yapa yapa kendi yöntemini bulacaksındır. Net bir kural yok. Dinle, kulağına en güzel geleni yakalayana kadar değiştirmeye devam et.
Tabi bütün bunları güzel alınmış bir ses dalgası üzerinde konuştum miks ve mastering adına. Kaydettiğin sesin özelliği hepsinden önce gelir.
Öncelikle abartı eq ayarlarından kaçın. Bas frekanslarını çok alt frekanslarda tutmuş olabilirsin. O kulaklıkla duyuyorsundur güldür güldür. Ama diğer herhangi bir speakerda duyamıyorsundur. aşırı frekanslardan kaçın öncelikle.
Aşırı tiz olayı da yine netlik için tizlere abandıysan ondan kaynaklanıyordur diye düşünüyorum. 4 khz ve sonrası ok düzgün mikslersen cam gibi gelir de. abartırsan da batar gider. Ki aşırı tiz dediğinden dolayı bunu anlıyorum.
Bir diğer unsur enstrümanların alakasız frekanslarını kes. gereksiz kirlilik yapmasınlar. Mesela basın 3 khz üstünü cut yapabilirsin. Yada zillerin 1 khz altını low cut yapabilirsin.
Aşama aşama gitmende yarar var. önce bütün sesleri net bir şekilde kendi içinde kompresleyip eq sunu ayarlayıp sonra aşama aşama üstüste gitmende yarar var.
Herkesin bir yöntemi vardır bu kayıt işinde de. Sen de yapa yapa kendi yöntemini bulacaksındır. Net bir kural yok. Dinle, kulağına en güzel geleni yakalayana kadar değiştirmeye devam et.
Tabi bütün bunları güzel alınmış bir ses dalgası üzerinde konuştum miks ve mastering adına. Kaydettiğin sesin özelliği hepsinden önce gelir.
Özellikle final mix için mastering yaparken kulaklık kullanmak çok yanıltıcı olur. Monitör hoparlör ile dinlemek en doğrusu. Kulak hizanızda olacak ve sizden abartı olmayacak derecede uzakta duracak. Çünkü çok yakında durursa, örneğin gitar kayıtlarından gelen cızırtıları kaçırırsınız. Çok uzakta durursa da genel mix içindeki ayrıntılar odada kaybolur gider. Ayrıca monitörün sesini de açmanız lazım. Sesini açarken de odada yankı yapmaması lazım 🙂
@fenderli güzel söylemiş. Herkesin yoğurt yiyişi farklı; fakat başlangıç olması açısından her bir kanal için ayrı ayrı çalışıp sonrasında bir araya getirmek daha mantıklı olacaktır. Çok zorlanacağınızı düşünüyorsanız Ozone 5 deneyebilirsiniz.
@fenderli güzel söylemiş. Herkesin yoğurt yiyişi farklı; fakat başlangıç olması açısından her bir kanal için ayrı ayrı çalışıp sonrasında bir araya getirmek daha mantıklı olacaktır. Çok zorlanacağınızı düşünüyorsanız Ozone 5 deneyebilirsiniz.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #4
Merhabalar, güzel yanıtlarınız için öncelikle teşekkür ederim.
@fenderli yazdığın aşamaların çoğunu kayıtlarımda yapıyorum, üstüne üstük özellikle gitarların tiz karakterli olmasından her zaman kaçınmışımdır. Eq ayarlamaları konusunda Ufuk Önen'in kitabındakileri ayrıntılı inceledim yetersiz bulduğum yerlerde Roey Izhaki'nin Mixing Audio kitabını referans aldım. Aslolan şeyin müzikal güzellik olduğunun farkındayım ama ben yine de tonların da güzel olmasını istiyorum bu istekten kendimi bi türlü alamıyorum. Söylediklerin doğrultusunda sanırım benim eksikliğim clean ses dalgasının kalitesi. Yani üzerine efekt uyguladığım ses dalgası. Sanırım öncelikle o dalganın kalitesini artırmam lazım. Sizce ne yapmalıyım? Kafamda birsürü soru işareti var. Preamp mı satın alayım? DI Box? Booster? Fender Mex kullanıyorum, manyetik modifiyesi? Bana bi yol gösterin lütfen (Kayıtlarımda amfi kullanmıyorum, gt8 den direk ses kartına çıkışı veriyorum veya gitarları clean kaydedip guitar rig5 ile drive tonlarını alıyorum.)
Bu arada @programci_84 monitör hoporlör mevzusunu bi şekilde çözerim. Memlekette bıraktım bir çift, yanımda getiremedim. Haklısın illa ki faydası olur ama bi referans kulaklıktan referans hoporlöre geçmenin benim sorunumu tamamen ortadan kaldıracağını düşünmüyorum. Bir de Ozone 5 i bi kaç aydır kullanıyorum. Hatta Davul mixinde Alloy'u da kullanıyorum gayet başarılı. Ozone 5 çok faydalı bir Vst ama sanırım benim sorunum daha temel. Yani eklentilerle, efektlerle durumu iyileştirebiliyorum, sub bass, warmer falan ekliyorum ama sanki çok daha öncesinde hata yapmışçasına sorun bir türlü kökten hallolmuyor. (Ya da büyük bir oranı çözülmüyor.) Bu şekilde düşününce de yine iş clean gitar soundunun kalitesine geliyor.
@fenderli yazdığın aşamaların çoğunu kayıtlarımda yapıyorum, üstüne üstük özellikle gitarların tiz karakterli olmasından her zaman kaçınmışımdır. Eq ayarlamaları konusunda Ufuk Önen'in kitabındakileri ayrıntılı inceledim yetersiz bulduğum yerlerde Roey Izhaki'nin Mixing Audio kitabını referans aldım. Aslolan şeyin müzikal güzellik olduğunun farkındayım ama ben yine de tonların da güzel olmasını istiyorum bu istekten kendimi bi türlü alamıyorum. Söylediklerin doğrultusunda sanırım benim eksikliğim clean ses dalgasının kalitesi. Yani üzerine efekt uyguladığım ses dalgası. Sanırım öncelikle o dalganın kalitesini artırmam lazım. Sizce ne yapmalıyım? Kafamda birsürü soru işareti var. Preamp mı satın alayım? DI Box? Booster? Fender Mex kullanıyorum, manyetik modifiyesi? Bana bi yol gösterin lütfen (Kayıtlarımda amfi kullanmıyorum, gt8 den direk ses kartına çıkışı veriyorum veya gitarları clean kaydedip guitar rig5 ile drive tonlarını alıyorum.)
Bu arada @programci_84 monitör hoporlör mevzusunu bi şekilde çözerim. Memlekette bıraktım bir çift, yanımda getiremedim. Haklısın illa ki faydası olur ama bi referans kulaklıktan referans hoporlöre geçmenin benim sorunumu tamamen ortadan kaldıracağını düşünmüyorum. Bir de Ozone 5 i bi kaç aydır kullanıyorum. Hatta Davul mixinde Alloy'u da kullanıyorum gayet başarılı. Ozone 5 çok faydalı bir Vst ama sanırım benim sorunum daha temel. Yani eklentilerle, efektlerle durumu iyileştirebiliyorum, sub bass, warmer falan ekliyorum ama sanki çok daha öncesinde hata yapmışçasına sorun bir türlü kökten hallolmuyor. (Ya da büyük bir oranı çözülmüyor.) Bu şekilde düşününce de yine iş clean gitar soundunun kalitesine geliyor.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #6
Kendimi yanlış ifade etmişim sanırım aynen dediğiniz şekilde yapıyorum, hemen mp3 e dönüştürüp bi kayıt örneği paylaşayım.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #7
Merhabalar Linkte upload ettiğim ses dosyası altyapının bir kısmı (Bassları kapattım). Sn 36 dan sonra da asıl odaklandığım gitar tonları var sağa sola panladım. Eke ise o gitar tonlarının efektsiz halini koydum. O kadar uğraş sonucunda elde ettiklerim bunlar ne yazık ki @fenderli 🙁
Şahsi fikrime göre ilk dikkatimi çeken tuşe ile ilgili bir iyileştirme yapman gerek gibi algılıyorum. Korkak vuruyormuşsun gibi tellere.
İkinci dikkatimi çeken şey yanlış duymuyorsam köprü yada orta manyetikle çalmışsın. sap manyetiğiyle deneme yapabilirsin.
Ve evet eq biraz tizleri alıp(4khz civarı ve üstünü biraz kısmayı dene) bir de 1 khz civarı da azcık kısıp 300-500 mhz arası biraz artırabilirsen daha iyi olur diye düşünüyorum.
ve kompresör ve maximizer ile toparlarsın. Çok kötü değil abarttığın kadar. Hallolur abi kurcalamaya devam. 🙂)
İkinci dikkatimi çeken şey yanlış duymuyorsam köprü yada orta manyetikle çalmışsın. sap manyetiğiyle deneme yapabilirsin.
Ve evet eq biraz tizleri alıp(4khz civarı ve üstünü biraz kısmayı dene) bir de 1 khz civarı da azcık kısıp 300-500 mhz arası biraz artırabilirsen daha iyi olur diye düşünüyorum.
ve kompresör ve maximizer ile toparlarsın. Çok kötü değil abarttığın kadar. Hallolur abi kurcalamaya devam. 🙂)
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #9
Sağolasın hocam, isabetli ve bana faydalı olacak bir analiz yapmışsın. 4. pozisyon ile çaldım ve dediğin gibi kayıtlarda korkak çalma gibi üzerimden atamadığım pis bi huyum var. Ama yarın önerdiğiniz şekilde gitarları tekrar kaydedeceğim. Hatta kıyaslama amaçlı aldığım kaydı tekrar buraya asabilirim.
Bass frekans dengelemek home studio kullanıcıları için bir kabusa dönüşebilir...
Mixin içinde yapıldığı oda belli bir hacmin altındaysa ve birbirine paralel duvarlar varsa, dengeli bir duyum almak ''imkansız'' hale gelir...
Bass trapler ile durum biraz toparlanabilir.
Çok kaliteli bir kulaklık aldınız diyelim, mesela ben AKG K702 kullanıyorum ki AKG nin en başarılı ürünüdür diyebilirim, ama BASS kontrolü başlığı altında sadece kontrol amaçlı kullanıyorum kulaklığımı. ( panorama, reverb delay vs... bunlardan bahsetmiyorum, sadece bass dengesi için konuşuyorum)
İnsan sadece kulağıyla duymuyor diyebiliriz 🙂 özellikle bass frekansların bir de vücutta hissedildiği hem hem psikoakustikle ilgili hem de reel etkileri mevcut. Yaptığınız işi herkes kulaklıkta dinleyecek olsa sadece kulaklıkla yapılan dengeye güvenilebilirdi belki ama sub baslar, araba sistemleri, küçük hoparlörler, ev tipi müzik sistemleri , bilgisayar hoparlörleri vs... birsürü ortam mevcut ve MONİTÖR OLMAZSA OLMAZ durumunda kalmaktadır. Ama oda akustiğiniz sizi yanıltıyorsa mutlaka düzeltmeniz gerekecektir.
Yüklediğiniz kayıtlarda aslında genel olarak (sadece bass değil) hiç de fena olmayan bir dengeleme yapmışsınız. Tabi ki eksikleri yok değil ama fena da değil.
Birçoğumuz problemi doğrudan mixaj ya da masterine yıkıyoruz ama bence iş aranjmanda başlıyor. Kullandığınız davulun KICK i ile bass soundu hakkında en baştan iyi düşünmek gerekiyor... Çok derin mevzu girersem çıkamam 🙁
Bir de yanlış duymuyorsam kaydınızın bass registerdaki öğeleri de REVERB efektiyle buluşmuş 🙂 Bu (tabi ki istisnalar vardır) bence biraz kaçınılması gereken bir durum olmalı. Bass frekanslarda netlik daha dağınık değil sıkı duyulan soundlarda ortaya çıkıyor (genelde)
Bana kanallarınızı ayrı ayrı yollarsanız zaman bulduğumda üzerinde birkaç deneme yapıp tekrar yollarım size 🙂 Ama zaman olarak söz veremiyorum şuaralar sürekli konser, demo, aranje, mixaj trafiğinden kendimi kaybetmiş durumdayım :S :/ 🙁 )
Mixin içinde yapıldığı oda belli bir hacmin altındaysa ve birbirine paralel duvarlar varsa, dengeli bir duyum almak ''imkansız'' hale gelir...
Bass trapler ile durum biraz toparlanabilir.
Çok kaliteli bir kulaklık aldınız diyelim, mesela ben AKG K702 kullanıyorum ki AKG nin en başarılı ürünüdür diyebilirim, ama BASS kontrolü başlığı altında sadece kontrol amaçlı kullanıyorum kulaklığımı. ( panorama, reverb delay vs... bunlardan bahsetmiyorum, sadece bass dengesi için konuşuyorum)
İnsan sadece kulağıyla duymuyor diyebiliriz 🙂 özellikle bass frekansların bir de vücutta hissedildiği hem hem psikoakustikle ilgili hem de reel etkileri mevcut. Yaptığınız işi herkes kulaklıkta dinleyecek olsa sadece kulaklıkla yapılan dengeye güvenilebilirdi belki ama sub baslar, araba sistemleri, küçük hoparlörler, ev tipi müzik sistemleri , bilgisayar hoparlörleri vs... birsürü ortam mevcut ve MONİTÖR OLMAZSA OLMAZ durumunda kalmaktadır. Ama oda akustiğiniz sizi yanıltıyorsa mutlaka düzeltmeniz gerekecektir.
Yüklediğiniz kayıtlarda aslında genel olarak (sadece bass değil) hiç de fena olmayan bir dengeleme yapmışsınız. Tabi ki eksikleri yok değil ama fena da değil.
Birçoğumuz problemi doğrudan mixaj ya da masterine yıkıyoruz ama bence iş aranjmanda başlıyor. Kullandığınız davulun KICK i ile bass soundu hakkında en baştan iyi düşünmek gerekiyor... Çok derin mevzu girersem çıkamam 🙁
Bir de yanlış duymuyorsam kaydınızın bass registerdaki öğeleri de REVERB efektiyle buluşmuş 🙂 Bu (tabi ki istisnalar vardır) bence biraz kaçınılması gereken bir durum olmalı. Bass frekanslarda netlik daha dağınık değil sıkı duyulan soundlarda ortaya çıkıyor (genelde)
Bana kanallarınızı ayrı ayrı yollarsanız zaman bulduğumda üzerinde birkaç deneme yapıp tekrar yollarım size 🙂 Ama zaman olarak söz veremiyorum şuaralar sürekli konser, demo, aranje, mixaj trafiğinden kendimi kaybetmiş durumdayım :S :/ 🙁 )
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #11
Daha en baştan çok etkili bi sözle başlamışsınız, emek harcayıp uzun uzun yazmışsınız çok teşekkür ederim🙂 @fenderli nin dediği gibi switchlerle oynayıp biraz da tuşeme dikkat edip kaydı tekrar yaptım. Hakkaten gitar arpejlerindeki sorun azaldı. Fakat iş bu kez gitarların bas dengesinden çıktı, söylediğiniz gibi tüm miksin bass frekanslarını dengelemek durumunda kaldım. Durumu net açıklayabilecek miyim emin değilim ama bi deneyeyim:
Ben sanırım tizleri çok tiz basları da çok bas frekanslı tutarak tiz-bass açığını kapatmayı deniyormuşum farkında olmadan. Yeni aldığım kayıtta gitarların bass frekanslarını daha dengeli duyabiliyorum, çamurumsu bi mid tonu vardı o kayboldu. Fakat şimdi de basslar birbirini boğmaya başladı. Sanırım frekanslar çakışıyor, sesler birbirini kapatıyor. Kicki biraz daha kısıp bassların da boğukluk etkisini yok etmeye çalıştım. Durum biraz daha iyi, fakat frekans bass dengesi konusunda artık kendime güvenmemeye başladım. Daha somut şeylere ihtiyaç duyuyorum. Mesela frekans analyser kullansam sizce bana yardımcı olur mu?
Bu arada kaydı mikslerken monitor kullanma imkanım olmuyo ne yazık ki kulaklığa güvenmek zorundayım en azından bi süre fakat ara ara referans mnitörlerle dinliyorum kaydı, hataları not alıp düzeltmeye çalışıyorum, sonra tekrar monitörle dinliyorum. Yaşadığım ortamdan dolayı bir kaç ay ne yazık ki bu sistemle idare etmek zorundayım.
Mix/mastering gibi şeylerden anlamam, o yüzden sadece duyduğum şeyleri yorumlamak istiyorum. Pena olarak 3mm gibi bişey mi kullandınız? Küçük ve tombul olan penalardan hani. 0:35'ten sonraki temiz tonlarda kulağıma "kuik kuik" diye pena sesleri geldi çünkü. Ya pena tutuşunuz biraz tellere çapraz şekilde, ya tombul pena kullandığınız için yada tizlerin fazla olmasından kaynaklanıyor olabilir 🙂
- Rica ederim, ''nasıl ?'' sorusuyla boğuşup cevap aramak nasıl bir sancıdır biliyorum elden geldiğince paylaşıyorum.
- Analyser kullanmanız kimi durumlarda yardımcı olur ama büyük oranla yardımcı olmaz 🙁 doğru duyum ortamı yani ''doğru monitörleme'' şart.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #14
http://www.mydukkan.com/urunler_detay.asp?id=10046&gid=2577
Merhabalar, pena olarak bunu kullanıyorum, mm ölçülerini yazmamışlar. Bahsettiğiniz kısmı dinledim, pek rahatsızlık veren bi şey olduğunu düşünmüyorum ama tellerde parmaklarımı kaydırırken falan çıkmış olabilir o sesler.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #15
Teşekkürler hocam o zaman hiç analyzer ile vakit kaybetmiyorum, eski sistem devam ediyorum 🙂
basları boost ederken de frekansları 6db den daha fazla boost etmemeye dikkat et dostum. 6db den sonrası distorsiyona giriyor. daha dengeli boostlar yapabilirsin. bir de clean arpejlerde parlak ama yırtmayan arpej istiyorsan, low cut yap mesela gereksiz alt frekansları doldurmasın alt 3 telden yaptığın arpejler. kes gitsin 400 ün altını 🙂 bir de kickde esas 60hz frekansını boostlayıver. kick en çok 60 hz civarı yoğunlaşıyor çünkü. basları da 100 500 arası yoğunlaştırır diğer frekansları da söndürürsen bence sonuç daha güzel olur 🙂
Müsaadenizle biraz alakasız bir soru soracağım konudan ama, siz toplanmışen kaçırmayayım dedim. 🙂
Geçen gün yabancı forumların birisinde "Master kanala VU meter plugini koyun ve hep 0'ı tutturmaya çalışın, dijital sistemlerde -6 db e dek gelir (9 da olabilir tam hatırlayamıyorum), yoksa clipping olur, sıkıntı çıkar." manalı bir yazı okudum. (Yanlış okumuş da olabilirim tabii 🙂 ) Böyle bir durum var ise, master kanalı 0 da tutup peak'i -6db de mi tutmaya çalışacağız? Tam kavrayamadım durumu.
Geçen gün yabancı forumların birisinde "Master kanala VU meter plugini koyun ve hep 0'ı tutturmaya çalışın, dijital sistemlerde -6 db e dek gelir (9 da olabilir tam hatırlayamıyorum), yoksa clipping olur, sıkıntı çıkar." manalı bir yazı okudum. (Yanlış okumuş da olabilirim tabii 🙂 ) Böyle bir durum var ise, master kanalı 0 da tutup peak'i -6db de mi tutmaya çalışacağız? Tam kavrayamadım durumu.
Normalde her kanal (bas, sol gitar, sağ gitar, tüm davul kiti, semfonik enstrümanlar vs.) zaten -6dB'i geçmemeli. Ben gitarları kaydederken özellikle buna dikkat ediyorum. Keza tüm davul kitinizi de tek bir kanala yönlendirdiyseniz, yine total çıkış -6dB'i geçmemeli. Ama master kanalında bunlar alıp başını gidebiliyor. Çünkü üst üste gelenler oluyor falan. Limiter ile bunu 0dB'de fixlemiş oluyorsunuz. Şimdi diyeceksiniz ki "Yahu profesyonel şarkılar da 0dB, benimki de 0dB; ama onlarınki daha gür çıkıyor". İşte bunun cevabı da kompresyonda (özellikle de 4-band kompresonda) gizli 🙂
Şahsi kanaatimdir. Saygılar 🙂
Şahsi kanaatimdir. Saygılar 🙂
Mix ile uğraşırken bayağı kıstığım (-12 filan kısıyorum genelde her tracki, kayıt alırken zaten sıkıntı yok 🙂 ) için clipping ile ilgili sıkıntım yok da, ne anlatmaya çalıştıklarını tam anlamadım, hani -6db de tutmanın bir amacı daha sonraki işlemler için headroom bırakmak olabilir, başka bir açıklama gelmedi aklıma. 0db yi geçmediğimiz sürece zaten clipping olmaması lazım değil mi?
(Zamanında ticari parçalardan daha gür çıkarttığım oldu yanlış compressor kullanımı sayesinde, mixi elime alıyordum tabi 😀 )
(Zamanında ticari parçalardan daha gür çıkarttığım oldu yanlış compressor kullanımı sayesinde, mixi elime alıyordum tabi 😀 )
Her ne kadar bir önceki mesajımda "-6dB seviyesini geçmemeli" dediysem de, aslında -3 ile -12 arasındaki bölgenin yeterli olduğunu söyleyenler de az değil. Ama asıl amaç, elbette ki headroom bırakmak. 0dB seviyesi de, master kanalında clipping sınırı olduğundan ötürü limiter kullanıyoruz.
Mixi eline alma konusunda ise kimse benimle yarışamaz 🙂
