Yukarida linkini attigim truefire.com'daki "Pat Martino's The Nature of the Guitar" masterclass'inda bu konular ve pratikte klavyeye uygulamasi derinlemesine anlatiliyor sanirim.
Ben o kursu almıştım. Bir kısmına baktım, ilginç şeyler olmakla birlikte, benim aradığım şeyler değildi sanki. Bir daha bakacağım ama.
Eskiden başka bir firmanın kitap - CD - video şeklinde basıp sonradan Alfred firmasının satın aldığı bir kaç materyali var. Bunlar çok daha detaylı hatlar açısından (Creative Force I-II ve Quantum Guitar...) Ama sorun orada da aynı. Dediğiniz gibi, teorik bir çerçeveye oturtma çabası var, ama Martino'nun düşünüş şeklinin bunlarla alakası yok. Modlarla filan hiç yok... Yani adam diziyi çalıyor, ama aralıklarla öyle şeyler yapıyor ki, çaldığının diziyle alakası yok aslında. Bunların bahsettiğim kitapçıkta analizi var, ama analiz Martino'ya ait değil. Bunların bir kısmı arpej, bir kısmı llineer yapılar. Daha çok da hücre (cell) tabir edilen 3-4 notalık fikirler. Andrew Green'in Jazz Guitar Structures isimli bir kitabında vardı bunlar, ben daha önce bilmiyordum açıkçası o tip yapıları.
Benim için bebop dominant ve bebop majör denilen dizileri arpejlerle birlikte çalışmak dönüm noktası oldu bu açıdan. Ondan sonra adamın yaptığı bazı şeyler daha mantıklı gelmeye başladı.
Benim keşfettiğim bağlantılar gitarın şekil mantığı ile ilgili. Bunları forumda mesaj olarak anlatmak güç açıkçası. Belki bir ara şekillerle izah edecek biçimde yazıya dökebilirim.
CAGED majör dizi formlarındaki eksik beşli aralığının ardışık iki telde düşünülmesi sonucunda oluşan bir patern var. Bu patern, diminished 7 akorunun birbirine bağladığı bütün tonlarda (Örneğin C maj - F#maj) görülebiliyor, ama tabii şeklin içinde farklı noktalara kayıyor.
Şöyle basit bir örnek vereyim:
CAGED sisteminde "A formu" olarak bilinen C majör paternini klavyede çaldığınızda (2-5. perdeler arasında kalır), dizinin eksik beşli aralığı olan F-B notalarını D telinde 2 ve G telinde 3. parmağın altında kalacak şekilde görürsünüz. (Başka ardışık tellerde de başka lokasyonlarda görürsünüz)
Bu aralığı sabit tutup, 2. ve 3. parmaklar yerine 1 ve 2. parmakları kullanacak biçimde şekli "modifiye" ederseniz, birden F# majör tonuna geçmiş olursunuz ki, bu da G7 üzerinde Db7 (eksik beşli yedeklemesi) fikirleri çalmaya yarar.
Benzer şekil "modifikasyonları", Eb majör ve A majör tonlarına geçmek için de kullanılabilir. Bunun için hem diğer tel çiftlerindeki yerleşimi, hem de ilgili tonun dominant 7li akoru ile ilişkili diminished 7'li arpejine bakıp (G7 = Bdim7), buradaki diğer eksik beşli aralığını (Ab-D) baz almak lazım mesela...
Bu mantık üzerinden bir ton şey çıkıyor tabii, implikasyonları çok fazla. Martino bunları pek konuşmuyor, nedense daha çok akor formları ve çevrimleri üzerinden gitmeyi seviyor, onları konuşmak daha somut fikirler verdiği için belki de. Ama şunu söyleyebilirim, insan bu kafayla bir kez tansiyon-outside fikirler üretmeye başlayınca, aslında zibilyon tane mod vs öğrenmenin ne kadar gereksiz olduğunu fark ediyor. Aslında her şey elinizin altında klavyede.
Martino gibi adamların sırrı da elimizin altındaki bu şeyleri keşfediyor olması biraz da... Eğer bu adamlar herkes gibi düz teoriyi gitara uygulamaya kalksalardı, memur olup çıkarlardı bence ki, bugün okullardan mezun olan gitaristlerin çoğu ne yazık ki böyle zaten. Hepsi Pat Metheny çakması gibi çalıyor afedersiniz...