Yukarıdaki güzel açıklamaları bir de ben kendi cümlelerimle ifade edeyim, farklı bir bakış açısı olur.
Aux Send olayını sanki Master çıkışlarından biri gibi düşün. Nasıl bir kanalın sürgü potansını ileri ittiğinde o kanaldaki ses L ya da R çıkışında [ya da Pan potunun konumuna göre her ikisinde birden] beliriyorsa, bir kanal üzerindeki Aux potansını saat yönünde çevirdiğinde de o kanaldaki sinyal ilgili Aux kanalının Send çıkışında belirir.
Eğer bütün sürgü potansları ileri itersen kanallardaki bütün sesler LR çıkışında birbirine karışmış olarak belirir. Aynı şekilde eğer bütün Aux 1 potanslarını saat yönünde çevirirsen aynı sesler Aux 1 Send çıkışında karışmış olarak belirir. Bunun faydası şudur:
On ayrı kanaldan gelen seslere global bir efekt uygulamak istiyorsan (reverb gibi) her bir kanala ayrı reverb cihazı bağlamak yerine Aux Send çıkışlarından birine bir adet Reverb cihazı (ya da plug-ini, aynı mantık) bağlarsın, hangi kanala ne kadar reverb vermek istiyorsan o kanalın ilgili Aux potansını ona göre açarsın, o kanaldaki ses o miktarda reverb cihazına gider, dolayısı ile tek reverb cihazı ile istediğin kanaldaki sese istediğin miktarda reverb vermiş olursun. Bu seni outboard ortamında -diyelim- 16 tane reverb makinesi satın alıp hepsini aynı reverb ayarına getirmekten kurtarır, software plug-in ortamında da aynı plug-ini 16 defa ayrı ayrı açıp her birini ayrı ayrı aynı ayarlara getirmekten kurtarır. Bir tane reverb açarsın, bütün sesleri Aux potanslarından dilediğin gibi miksleyip ona gönderirsin, böylece bilgisayarın aynı işlemi 16 ayrı sinyal için tek tek yapacağına tek bir sinyal için bir kez yapar, CPU gücünü boş yere yoketmemiş olursun.
Reverb cihazının çıkışını da Aux Return girişine bağlarsın. Aux Return'ü de normal kanal girişlerinden biri gibi düşün. Aux Return potansını açarsan o girişten gelen ses direkt olarak LR çıkışındaki sinyale karışır.
Aux Send potanslarında PRE (önce) ve POST (sonra) diye iki fonksiyon vardır, bunların açılımı Pre-Fader Send ve Post-Fade Send şeklindedir, yani Fader (sürgü potans)'dan Önce ve Sonra.
Eğer Aux Send'de Pre-Fader seçiliyse sinyal sürgü potansa ulaşmadan önce Aux Send çıkışına gönderilir, dolayısı ile Fader ister ileride olsun ya da tamamen geride çekili olsun o kanaldaki ses etkilenmeden Aux potansı ne kadar açıksa o oranda Aux Send çıkışında belirir.
Eğer Aux Send'de Post-Fader seçiliyse ses önce sürgü potanstan geçer, ondan sonra Aux Send çıkışına gider. Dolayısı ile Post-Fader konumunda kanal volümünü ayarlayan sürgü potans ile oynadığında LR çıkışındaki seviye nasıl oynuyorsa Aux çıkışına karışan sinyaldeki seviye de aynı şekilde oynayacaktır. Bu durumda mesela eğer kanal fader'ı geri çekili ise kanalın POST Aux potansı istediğin kadar açık olsun, Aux Send çıkışına sinyal gitmez.
Global efektler dışında sadece bir kanala özel bir efekt uygulamak istiyorsan o zaman Domokun'un bahsettiği INSERT Point denen giriş çıkışları kullanırsın.
INSERT İngilizcede araya sokmak anlamına gelir. Ama güzel bir tesadüf, aslında mikser terminolojisinde Individual Send Return [INdividual SEnd ReTurn] teriminin kısaltmasıdır ve Bireysel Gönderip Alma anlamına gelir. Yapılan işlem de gerçekten kanalda sinyalin geçtiği yolda araya girip sinyali başka bir üniteden geçirerek tekrar aynı yola geri vermektir.
Dolayısı ile Aux Send/Return olayını bütün kanalları aynı anda etkileyen bir Global araya girme, Insert'i de diğerlerini hiç etkilemeden sadece bir kanalda araya girme fonksiyonu olarak alabiliriz.
Normalde Insert noktası kısadevredir, yani bir jak sokmadığında sinyal sanki arada hiçbirşey yokmuş gibi yoluna devam eder. Insert noktasına bir üç uçlu [stereo] Jak (ya da Plug-in, fiziksel varlık olarak aynı) soktuğunda sinyalin hattı kesilir, sinyal jakın bir kontağından mikserin dışına çıkar, kanala tekrar geri dönebilmesi ancak aynı jakın diğer kontağı vasıtası ile mümkün olur.
Domokun'un dediği gibi her efekti Insert'den kullanmak mantıklı olmadığı gibi aynı şekilde her efekti Aux'dan kullanmanın da bir mantığı yoktur. Reverb gibi global efektler Aux'tan kullanılırken, Noise Gate, Kompresör, Limitör, EQ gibi ses işleme birimleri de Insert'ten kullanılır zira Aux'dan kullanıldıklarında bir anlam ifade etmezler (düşün: Aux üzerinden EQ ile tonladığın ses Aux Return'den geri dönüp sinyalin tonlanmamış hali ile karışıyor, bunda bir mantık yok, yaptığın bütün tonlama yok oldu gitti zira, ayrıca üstüne üstlük aynı sinyali biraz gecikmeli olarak kendisi ile karıştırdığın için bir de faz problemi yarattın kendine, ses dalgalanmaya başladı. O yüzden EQ asla Aux'a bağlanmaz, kompresör de öyle).
Delay (Eko), Chorus, Phaser, Flanger gibi efektler amaca göre hem global hem de kanala özel kullanılabildiklerinden kullanım amacına göre Aux ya da Insert noktalarına bağlanabilirler.
Umarım yeterince açık oldu, eğer anlaşılmayan bir nokta varsa söyleyin, farklı ifadeleri deneriz.
Sevgiler.
