Aithra demiş ki:
netekim büyük latin ve yunan yazarları da, halkı eğitmek için, yeni oyunlar yazmamışlar, var olan eski oyunları kırpıp, hatta birleştirip yeni oyunlar yaratmışlardı. yadsınmamalı.
Tiyatro tarihi ve düşüncesi Yunan ritüelleriyle başlar zaten. İlk tragedya yarışması, Kent Dionysos’unda milattan önce 534’te yapılmıştır. Bu tiranlık dönemidir. İlk komedya yazımı da, m.ö. 487’dedir. Arketip tiyatro budur. Yarışmaları kazanan ve rit, mitos, dini eylem adı altında da olsa TİYATRO ESERİ YAZANLAR: Aiskylos, Sophokles , Euripides, Aristophanes’tir.
Kent Dionysos’undaki (Dithyrambos) şarkılar/ezgilerden tiyatroya geçiş sürecinde bir dramatik yapı oluşmuştur.
Aristoteles, m.ö. 335’te Poetika’yı, tiyatro-tragedyanın kurallarını yazar.
Aristophanes, 5. yy. komedya yazarıdır. Konularını, Penelopez sav., politika ve toplumdan alır. Siyasi taşlama yapar, benzetmek gerekirse Aziz Nesin’in yaptığı gibi..
4.yy.da Atina tiyatrosunda komediye ilgi ve profesyoneller artmıştır. B. İskender’in yayılmasıyla Helenistik çağa geçilirken Atina, Bergama ve İskenderiye’nin gerisinde kalır. Yunanistan, m.ö. 146’da Roma eyaleti olur. Roma, m.ö. 240’ ta Yunan sanatı ve tiyatrosuyla tanıştı. 240’ta kurallı Roma dramının (yunan oyunlarının çevirisi yada taklidi) başlangıcıdır; ancak Roma teatral etkinliği, m.ö. 364’te Etrüsk etkisiyle başlar.
Roma edebiyatı Livius ile başlar, komedya yazarı Plautus çok popülerdir. Bunun yanı sıra plautus ve Terentius, Rönesans komedyasını çok etkilemiştir.
Shakespeare’e gelince…15 ve 16. yüzyıllarda, yani Rönesans’ta İspanya’da Lope de Vega, İngiltere’de Marlove, W. Shakespeare (Elizabeth dönemi) gibi usta yazarlar yetişti. Asıl, Rönesans dönemi tiyatrosu ve kuramcıları özgün değildir: Senin, yeni oyunlar yazmadıklarını söylediğin Antik dönem tiyatro kuramlarını(yani arketiplerini) benimsemiş; antik çağ düşünürlerinin görüşlerini açıklamak ve savunmakla yetinmişler. Shakespeare gibi, Lope de Vega gibi çağın büyük yazarları bu eleştirileri dikkate almamışlardır. Zaten Shakespeare, içinde bulunduğu çağda kabaca ‘avam' addedilmiştir; klasik kurallar açısından eleştirilir. Çünkü; tragedyanın antik Yunan’da belirlenen biçimleme kurallarına uymamıştır. Uzatmayacağım. Bu konuyla ilgili DOÐRU bir tarihsel bilgi talebi isteyen olursa yeri gelir bu konunun.
Ayrıca; Latin/Roma/İtalya’yı birbiriyle ve onunla da Yunan’ı bir tutarsan, her anlamda yanlış bilgi vermiş olursun. GELİŞME DÖNEMİ Roma kültürü yağmacı, sömürgecidir. Yunan kültürü ise batı felsefesinin yaratıcısıdır, dünyanın ilk demokrasisini kurmuştur.
NETEKİM :?: , Yunan ve Roma yazarlarından eski tiyatro veya yazılı kaynağı, tiyatro kuramcısı yok zaten. Kendilerinden evvelki oyunları kırpıp, yeni oyunlar yazmamaları için, kendilerinden evvel oyun olması lazım.
nickiniz yada imzanız, tiyatro tarihi konusunda bilgi sahibi olmayan /olmak zorunda da olmayan insanları yanıltmanızla hiç bağdaşmıyor.
bunu kişisel de almayın, anonim bir tepkidir. fikir sahibi olmak, bilgi sahibi olmayı gerektirir.
Herhangi bir polemik yada bilgi yanlışı şüphesi olmasın diye söyleyeyim; bu bilgiler benim yanlı bakışım değil, Sevda Şener, Sevinç Sokullu, Turgut Özakman gibi tiyatro duayenlerinin ders notlarından aktardıklarımdır.