Konuyu görünce aranızda genç arkadaşlar olabileceğini düşünerek (<20 yaş) birkaç şey yazmak istedim,zira bu yaş grunu dışarıdan gelen yönlendirmelere fazlasıyla açıklar ve bilgiye (yanlış bilgiye dahi) ulaşmak için temel araç olarak başkalarından duyduklarını alıyorlar benim gözlemlediğim kadarıyla.
Öncelikle sigara ve alkolün sese olumlu bir etkisi olamaz.Bunu 2 durumla açıklayabilirim.Sesin oluşumu zaten "vokal kord" denen ses tellerinin havayla titreşmesi sonucu olur.bu vokal kord'lar gözle görebileceğiniz çok küçük organlardır (ancak entübasyon denen işlemde görülebilir,ağzınızı açıp bakarsanız görebileceğiniz tek şey bademcikler ve yemek borusunun girişidir).doku oldukları için her türlü çevresel faktörden etkilenebilirler.tükettiğiniz gıdalardan hatta nefes alıp verme şeklinizden bile.ancak bu etkileşimler minimal boyutta olur ve siz bunu farkedemeyebilirsiniz.bu dokuyu bir tür kıkırdak gibi düşünebilirsiniz.
Öncelikle sigaranın vücutta riskini arttırmadığı tek kanser tipi vardır (içenlerde kanser riskinin daha az olduğu),bazı kanser tipleri de sigaradan bağımsızdır (yani içenlerle içmeyenler arasında bilimsel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır),birçok kanser tipinde ise sigara risk faktörüdür (yani içenlerde anlamlı olarak kanser riski yüksek bulunmuştur).Burada bilimsel dayanak makale ve case report olarak ele alınan yayınlardır ve verilerin hazırlanması ve sonuçlandırılmasında kullanılan temel bilim istatistik bilimidir,o apayrı ve uzun bir konu.
Uzun oluyor ancak şunu mutlaka söyleyeyim ki sigaranın insan sesine yaptığı ve bazılarına "olumlu" gibi gelebilecek sesteki çatallaşma durumu ilerleyen yıllarda sesin kaybı olarak size geri dönmesine yol açabilir.Çünkü bu çatallaşmaya sebep zaten sigara dumanının akciğerlere olan yolculuğu esnasında ilk olarak soluk borusunun hemen girişindeki vokal kord'lardan geçmesidir.bunu günde 20 defa (1 paket) x 20 fırt (bu kısmı sigara içmediğim için bilmeden yazıyorum düzeltilebilir) = 400 defa yaptığınızı düşünün.günde 400 kez ses telleriniz bu dumana maruz kalıyorsa belli bir süre sonra bundan etkilenecek ve fiziksel değişimlere gidecektir.(tıpta adaptasyon mekanizmaları deniyor buna).bir süre sonra ses telleriniz metaplaziye uğrama riskiyle karşı karşıya kalacaktır.metaplazi dediğimiz olaysa dokunun çevresel etmenlere maruziyet sonunda kendi dokusunu değiştirmesi demektir.Neredeyse her zaman zararlıdır ve kimi zaman kanserleşmeye gider (barett özafagusu-yemek borusu kanseri en güzel örnektir)
Diğer bir durum da sigara kullanan kişilerde içmeyen kişilere göre akciğer yeteneğinde (kompliyans deniyor buna) belirgin azalma gözlenir.Bunu da bilimsel olarak SFT (solunum fonksiyon testi) denen testle ortaya koyabiliyoruz.Hatta durum kronik dönemde (15-20 yıl gibi düşünün ama kişiden kişiye bu süre değişir) çok kötü tablolar oluşuyor.Daha 31 yaşında meslekte çok yeni biri olmama rağmen defalarca kez beb gördüm.KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı) denen hastalıktan acı çeken insanları gördüm sevk ettim ya da tedavilerini düzenlemeye çalıştım,ve hepsine sormuşumdur "sigara içiyor musun" diye.Belki 2 tanesi bugüne kadar "hiç ağzıma koymadım" dedi.Ama çoğundan şu cevabı duydum ; "keşke içmeseydim o zıkkımı".Hiç unutmuyorum 2012'de mecburi hizmetimi kastamonu'da bir hastanenin acilinde yaparken her nöbetime ve hep sabah saatlerinde (sabah 6'da,koah hastalarının atakları genelde sabah saatlerinde olur) 2 büklüm kambur 60 yaşlarında ip gibi zayıf,kısa bir amca gelirdi "nefes alamıyorum" diye.personel ona o kadar alışmıştı ki onlar ismini biliyorlardı,panik yapmazlardı.Hatta o kadar sık geliyormuş ki kendi tedavisini kendi isterdi,oksijen maskesini hemen alır takardı,nebülizatör dediğimiz cihazdan nefes açıcı ilaçlarını alırdı vb..Bir keresinde sabah gelirken kapı önünde düşmüştü.akciğerleri o kadar kötü durumdaydı ki ben hayatımda o kadar düşük oksijen satürasyon değerlerini ondan sonra görmedim.(%57 gördüm onda.bu değer sağlıklı insanlarda %96-98'dir.Normal aralığı da > %92dir).Ben o acilde 1 yıl çalıştım.istisnasız her nöbetime geldi.mecburi hizmet bitip kastamonudan ayrıldıktan sonra 1 gün oradan acilde beraber çalıştığımız arkadaşlar samsun'a ambulansla hasta getirdiklerinde oturup eski günleri konuşurken o amcanın öldüğünü öğrendim.oğlu her sabah tam saat 5.30-6'da o amcayı getirirdi acile.
Sigaranın sizin vücudunuza katabileceği hiçbir şey yoktur inanın.
Burada belki şunu düşünen arkadaşlar vardır ; "ama içen herkes kanser olmuyor ki,herkes akciğer hastası olmuyor ki "
Buna vereceğim cevap şu ;
1 biletle mi kazanma şansın daha fazla,2 biletle mi ?
Sigara içmeyen insanın kansere de akciğer hastalıklarına da,kalp hastalıklarına da yakalanma riski içeninkinden çok daha az.
Bunu ortaya koyan belki milyonlarca bilimsel çalışma yapıldı makale yazıldı.
Şu ses telleri meselesine de dönersek,sigara kullanan vokallerin çatallı sesi vb..
Hiç trakeostomili (soluk borusu boyun altından delinen hastalar) insan gördünüz mü ?
Hiç larings kanseri (gırtlak kanseri) sebebiyle ses tellerini kaybeden insan gördünüz mü ?
Hiç elinde kumadan benzeri bi aleti boynuna tutarak robot gibi bir ses çıkartarak konuşan birini gördünüz mü ?
Bu videdoda gördüğünüz şeyin sebebi LARİNGS KANSERİ (gırtlak kanseri).
Larings kanserinin en sık sebebi (hatta pratikte tek sebebi) SİGARA'dır
Bu amcanın muhtemelen vokal kordları zedelenmeden ya da fonksiyonlarını kaybetmeden önce sesi alabildiğine çatallaşmıştı.
Alkol konusu daha komplike bir konu ama şunu söyleyebilirim ;
ikisi de vücuda oldukça zararlı olmakla birlikte sigara daha ölümcüldür.
Ben ikisini de kullanmıyorum (bir dönem sigara kullandım,10 yıldır ağzıma sürmedim,üniversitedeyken bıraktım)
Heee bir de bugün sahip olduğun tek kronik hastalığı da (allerjik astım) sigaraya borçluyum.Sebebi 20 yaşımda geçirdiğim sigaranın tetiklediği akut bronşitti.
Umarım sitede takılan genç yaş grubu arkadaşlar "bizim de lemmy gibi sesimiz olacak hobaaaa" diye sigara sese iyi geliyomuş gibi muazzam yanlış bir düşünceye sahip olmazlar ya da sahiplerse bundan vazgeçerler.
Vokal işini bilimsel olarak yapmaya çalışan insan mutlaka solunum sistemi anatomisi okuyacağı ve bu yapıları öğreneceği içim şu sonucu da çıkartacaktır ; "akciğer kapasitemi azaltacağı için sigara içmemeliyim"
Diyafram nefesi denen şey de bire bir akciğer volümlerinizle ilgilidir.Akciğer kapasitesiniz yukarıda yazdığım SFT denen test ile 10a yakın parametrede ayrı ayrı değerlendirebiliyoruz ve sigara bu 10 değerin neredeyse tamamında olumsuz bir etkiye yol açıyor.
Sporcuların hiçbirini aktif spor yaşamlarında sigara içerken göremezsiniz
Çünkü akciğerleriyle para kazanıyorlar,akciğerleri sağlıklı olmasa kasları hiçbir işe yaramayacak.
Bir vokalist için en elzem 2 organı da ses telleri ve akciğerleridir.Sigara bu 2'sine de bilimsel olarak net şekilde toksik yani zehir etkisi yapıyor
Yazdıklarımı tıp eğitimi aldığım için yazdım,yoksa böyle bir şeye yeltenmezdim.Yazdıklarımda yanlış bilgi varsa umarım düzeltilir
Emrah Dost
2004-2011 omü tıp fakültesi lisans
2012- omü sağlık bilimleri enstitüsü halk sağlığı doktora
