Mix - Master Hakkında Sorularım Var

En son yaptığım kayıtta bas gitarları bir türlü duyulabilir hale getiremedim, zaten çok da tecrübem yok bu olaylarda. Referans monitör veya kulaklığım da yok maddiyat sebebiyle. :) Volume artırınca hem clipping başlıyor hem de mixin üstüne oturuyor direk. Kompressliyorum düşük seviyeler yükselsin diye, yine arada kaynıyor gidiyor. Nerede hata yapıyorum, yardımcı olabilir misiniz?

Bir başka problem de elektro gitarların(ritm) netleştirememem. Bazı yerlerde (özellikle arkada akustik gitarların da olduğu kısımlarda) çorbalaşıyor altyapı. İnternetten yaptığım araştırmalardan kaptığım fikirleri uyguladım bunda ama yine de bir sıkıntı var gibi. İzlediğim güzel mix yapılmış videolarda gitarlar sanki sağ ve sol kanallarda baya uzaktaymış (neredeyse ittirilmiş gibi :D ) geliyor, enstrümanların stereo aralıkta yerleri çok net. Ne kadar stereo imaging filan uyguladıysam da yakalayamadım o olayı. Nedir bunların püf noktaları?

Kayıt şu:


Kullanığım ekipman da şu:
Tüm elektro gitarlar Schecter C-8
Bas Gitar: T&T Sisters diye modelini bilmediğim, giriş seviyesinin bile altında diyebileceğim bir gitar. :D
Ses kartı, efektler, amfi&kabin modellemeleri hepsi Pod X3 Live üzerinden wet olarak aldım.
 
Öncelikle tavsiyem kayıt paylaşırken mastering'li hali veya mixbuss'a sonradan eklenmiş komp. vs gibi efektler olmadan dinletmenizdir. Her şey üst üste binince sorunun kaynağını duymak (proje önümüzde olmadığı için) zorlaşıyor.

kayıt sonrasında yapacağınız ilk şey pan, basit eq ayarlarını (lowcut vs...) mono'da yapmanızdır. Eğer mono'da herşey tane tane geliyorsa o zaman doğru yoldasınız, stereo alan işin tuzu biberi gibi düşünün.

Unutulmaması gereken mix aşamasında aranılan soundun mastering'i bitmiş hale benzemeyeceğidir. Hemen hepimiz günlük hayatta mix'ten çok mastering'i bitmiş parça dinleriz, o tını hedef olmamalı...hedef daha ziyade (mix aşamasında) zaten kayıtta alınmış soundun kalitesini arttırmaktır. Rock türevi müziklerde kayıt'a kıyasla mix aşamasında çok daha az işlem gerçekleştirilir.

Mastering'i direk unutun, zaten amaç en iyi soundu mix sonunda yakalamak. O nedenle zaten tüm albümler başka adamlar tarafından, veya nadiren aynı adamın başka kontrol odasında mastering işlemi tamamlanır.

En güzeli şimdi başa dönüp mono'da herşeyi tane tane duyurmaya çalışmak, reverb tarzı efektleri boşverin işiniz en çok eq ile. Bitince stereo'ya gereken kanalları yönlendirin.

Derinlik algısında seviye ile beraber tizleri kırpmak genelde işe yarar, reverb'de elinizi hafif tutun tehlikeli efekt eledikçe ekleyesi geliyor insanın :) Hiç reverb kullanılmayan bolca albüm var aklınızda olsun, olan reverbde zaten kayıt esnasında doğal olarak odadan alınmışlar oluyor.

Unutmadan ne kadar plug-in eklerseniz albümlerdeki stereo alan genişliğini o derece yakalayamazsınız. Plug-inlerin olayı işte analog gibi gelişliği koruyamıyorlar...
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #3
Çok teşekkürler,
-Her kanalda işlemleri monoda yapmalıyım.
-Tüm kanalları monoda net duyabiliyorsam doğru yoldayım.
-Mix işlemi bittiği zaman aslında masteringe gerek duymadan bile tatmin edici bir materyal olması gerekiyor elimde.
Doğru mudur? :)

Reverb'ü sadece akustik ve bazı leadlerde kullandım. Leadlerde kullanma amacım delay olduğu halde, reverbsüz haliyle çok kuru gelmesi sesin. Bunun başka bir çözümü var mıdır? Yoksa reverb kullanmam geçerli bir çözüm mü?

Akustikte kullanmam iste, en baştaki kısımda enstrümanı duymak değil de atmosferik bir ses yaratmak. Monoda ayar yaparken reverblü halinin üstüne mi eq ayarı yapmalıyım yoksa, eq işleminden sonra mı reverb açmalıyım? Bunun dışındaki akustik kısımlarda da kullanma sebebim hacim ve arkaplanı doldurmasıydı, sanırım kirliliğin bir sebebi bu. Dinlerken reverbsüz haliyle çok kuru kalıyor, açtığımda da hem arkada pad varmış gibi bir atmosfer hem de hacim oluşturduğu için kullanmıştım. Bu hacim olayı v.s. ayarlarını stereoya geçtikten sonra mı yapmalıyım yoksa monoda yine iyi geliyorsa stereoda da mı iyi gelir?

Gerçi dedikleri gibi dinleyip karar vermek lazım her kayıt için, dedikleri gibi. :)

Mastering için Ozone un bir presetini kullandım fazla ayar yapmadan, mastering hakkında verebileceğiniz bir kaç tüyo var mıdır? :) Veya tüm bunlar için iyi bir kaynak kitap v.s. önerebilir misiniz?

Çok soru sordum kusura bakmayın. :)
 
Ses kalitesi düşük olmuş sanırım, birçok şey net anlaşılmıyor. Artık frekansları yok ederek bası duyulur hale getirebilirsin, örneğin gitarların 100hz'e kadar olan frekansları kesip, 1-3 khz civarından aşağı çekebilirsin, basında 12khz civarında kesip, 1khz ve 3khz civarını biraz yukarı çekebilirsin, yine 100-120hz civarında bas gitarı hafif açman daha duyulur hale getirecektir. Tabii yaklaşık önerilerde bulundum, proje önümde olsa daha dikkatli frekans analizi yapılabilir. Bir de baslar çok yumuşak olmuş, kompresörü doğru kullanırsan daha iyi sonuç alırsın.
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #5
Ses kalitesi düşük olmuş sanırım, birçok şey net anlaşılmıyor. Artık frekansları yok ederek bası duyulur hale getirebilirsin, örneğin gitarların 100hz'e kadar olan frekansları kesip, 1-3 khz civarından aşağı çekebilirsin, basında 12khz civarında kesip, 1khz ve 3khz civarını biraz yukarı çekebilirsin, yine 100-120hz civarında bas gitarı hafif açman daha duyulur hale getirecektir. Tabii yaklaşık önerilerde bulundum, proje önümde olsa daha dikkatli frekans analizi yapılabilir. Bir de baslar çok yumuşak olmuş, kompresörü doğru kullanırsan daha iyi sonuç alırsın.

Abi gitarların hepsinde dediğin gibi gibi low/high-pass filter kullandım, bas gitar üstünde iki tane compressor açık biri clip diğeri seviye yükseltmek için. :) Ham kayıtta sıkıntı var sanırım diyeceğim, ama ham hali gayet güzel geliyor kulağıma. Sanırım daha iyi yapayım derken daha kötüye götürdüm kaydı. :) Hani tecrübem çok olmadığından şu hali bile bana iyi geliyor ama biliyorum ki referans monitörüm yok, başka kayıtlarla kıyasladığım zaman bariz sıkıntılar var. :) Ses kalitesi de youtube v.s. in emeği de büyük olabilir. En kısa zamanda daha net veriler vermeye çalışacağım. Ama projeyi gösterip dinletmem mümkün değil tabi, yine benim kulağa dönüyor iş. :D
 
Anladım, bir ihtimal kompresörü de yanlış kullanmış olabilirsin, çünkü bana bas tonlaması doğru gelmedi. Seviyeyi yükseltmekten çok doğru vurguyu verebilmek için kullanırsan daha iyi sonuç alırsın. Benim şahsi fikrim bas gitarlarda doğru frekanslar kapalı ya da açmışsın fakat kompresör kullanımı bunu pik olarak algılayıp törpülemiş.
 
Çok teşekkürler,
-Her kanalda işlemleri monoda yapmalıyım.
-Tüm kanalları monoda net duyabiliyorsam doğru yoldayım.
-Mix işlemi bittiği zaman aslında masteringe gerek duymadan bile tatmin edici bir materyal olması gerekiyor elimde.
Doğru mudur? :)

Reverb'ü sadece akustik ve bazı leadlerde kullandım. Leadlerde kullanma amacım delay olduğu halde, reverbsüz haliyle çok kuru gelmesi sesin. Bunun başka bir çözümü var mıdır? Yoksa reverb kullanmam geçerli bir çözüm mü?

Akustikte kullanmam iste, en baştaki kısımda enstrümanı duymak değil de atmosferik bir ses yaratmak. Monoda ayar yaparken reverblü halinin üstüne mi eq ayarı yapmalıyım yoksa, eq işleminden sonra mı reverb açmalıyım? Bunun dışındaki akustik kısımlarda da kullanma sebebim hacim ve arkaplanı doldurmasıydı, sanırım kirliliğin bir sebebi bu. Dinlerken reverbsüz haliyle çok kuru kalıyor, açtığımda da hem arkada pad varmış gibi bir atmosfer hem de hacim oluşturduğu için kullanmıştım. Bu hacim olayı v.s. ayarlarını stereoya geçtikten sonra mı yapmalıyım yoksa monoda yine iyi geliyorsa stereoda da mı iyi gelir?

Gerçi dedikleri gibi dinleyip karar vermek lazım her kayıt için, dedikleri gibi. :)

Mastering için Ozone un bir presetini kullandım fazla ayar yapmadan, mastering hakkında verebileceğiniz bir kaç tüyo var mıdır? :) Veya tüm bunlar için iyi bir kaynak kitap v.s. önerebilir misiniz?

Çok soru sordum kusura bakmayın. :)

Rica ederim :)

-Çoğu daw'da master kanalda mono diye bir düğme olur, yoksa master'a bir plug-in yerleştirebilirsiniz aynı işlemi yapan. Yani amaç ayrı ayrı düzeltmek ise bu yaklaşım mantıklı, baştan başlamak ise zaten kayıtlar mono pan'a pek bulaşmaya gerek yok.

-Tavsiyelerim biraz genel olcak yani paylaştığınıza paralel değil; lead'lerde reverb kötü fikir değil ama reverb tipi ile denemeler mantıklı yani spring ilk akla gelir ama room veya hall geçerli olabilir...Detaya inemiyorum çünkü isteğiniz derinlikten ziyade lead'de atmosfer gibi geldi bana ve bu biraz kişisel tercih.

-Akustik gitarda yapılanlar mixten ziyade pad tarzı ses yaratmak gibi olmuş, yani synth gibi düşünürsek sonradan eq mantıklı. Diğer yandan müzik düşünürsek pad tipi seslerin kullanım alanı biraz sedelik odaklı, sizin parça'da bu bence intronun ötesine pek geçmesede olur. Müzikal deneme ama intro bitimi normal akustik girse yakışabilir gibi geliyor bana. Birde aranje kısmı var işin, aynı oktavda notaları çarpıştırmak istemeyiz pad tip sesler oradlarda tehlikeli bence.

-Ya dediğim gibi mastering'in özü zaten final noktayı, gözden kaçanları başkasının vermesidir. Ben ağırlıklı mastering'le uğraşmıştım aslında mix belki yıllardır yapmıyorum...Kendimi sizin yerinize koyduğumda yapacağım en mantıklı şey eq ile orta genişlikte bir Q ile biraz 800hz-1.khz aralığını azaltmak ve bir limiter ile fazla sıkmadan seviyeyi kafi dereceye yükseltmektir. Hiçbir profesyonel plug-in kompresör kullanmaz, hatta analog kompresörlerin bile asıl işi aslında sıkmak değildir...

Mastering'i gerçekten bilen kişiler (ben ucundan biliyor sayarım kendimi) işin sırlarını kimse ile paylaşmazlar, ses teknolojisi okuduğum yıllarda bakmadığım kaynak internette kalmamıştı ve sağlam 1-2 kişi ile tanıştıktan sonra onlardan öğrendiklerimin internette gerçekten olmadığını öğrendim. Mix'te ses şekillendirme mantığı ile gerçekten ilgisi yok, çok farklı bir dinleme disiplini gerekiyor ve monitörler sağlam (ciddi pahalı olanlardan) değilse bildiklerininde faydası yok. Albüm yapıyor olsam son yapacağım şey (hele Türkiyede) mix yapan birine mastering işini emanet etmek olurdu. Bende ekipman (ve herkese lazım şans...) olmadığı için artık yapmıyorum bu işi.

Asıl tavsiyem ise eğer mix gerçekten oturmuş ise (net ve kendine has sound var ise) mastering'e bile gerek kalmadan zaten insanlar severek dinleyebilirler parçayı, Tarkan'ın parçası sızdırılmıştı yıllar önce mix'i bile tamamlanmamış ama o ara istanbul'da nereye gitsem çalıyordu onun gibi düşünün. Şu halide korkunç değil yani, çok abartmadan toparlayın meraklısı seve seve dinler :)
 
Öncelikle emeğine sağlık, çalışmalarının devamını dinlemek isterim.

Sana yorumum mix master hakkında değil çok fazla ama gitarın tonlamasıyla ilgili. Öncelikle ritm gitarlarının kirliliği biraz fazla geldi kulağıma. Ritm kaydederken biraz daha gaini düşersen, tek tek dinlerken zayıf gelir ama kanalları panladığın zaman çok daha net ve anlaşılır olacaktır. Bir de high frekanslar ve presence bir iki desibel daha yüksek olabilir. Trampet tonu da biraz kulak tırmalıyor. Davul tonlamasından çok fazla anlamıyorum ama bilmiyorum, kulağıma battı işte :)

Onun dışında her zamanki gibi, ne kadar pound, o kadar sound kuralı geçerli. Acil olarak bir çift referans monitörü edin, şu an muhtemelen tonlardaki dengeleri net olarak duyamadığın için de sıkıntı çekiyorsun.
 
  • Konu Sahibi Konu Sahibi
  • #9
Monoda biraz ayarlamalar yaptım basta ve gitarlarda, sadece eq kullanarak, sonra tekrar panlama yaptım. Bas ön plana çıktı (çok çıkmış olabilir :D) ama bazı notalar yine yok oluyor, tek dinlerken eşit geliyor ses ama hep beraber sanki çalmıyormuş gibi. Compressoru yanlış kullanıyorum sanırım. Ritm gitarlar da biraz netleşti sanki. Kafam yoruldu ama bugünlük paydos edeyim. :)

Bunlar master kanal üzerinde ozone kullanmadan ham mixler. Öncesi:
https://soundcloud.com/serhaturtis/solo13onlymix-before
Sonrası:
https://soundcloud.com/serhaturtis/solo13onlymix-after

Öncelikle emeğine sağlık, çalışmalarının devamını dinlemek isterim.

Sana yorumum mix master hakkında değil çok fazla ama gitarın tonlamasıyla ilgili. Öncelikle ritm gitarlarının kirliliği biraz fazla geldi kulağıma. Ritm kaydederken biraz daha gaini düşersen, tek tek dinlerken zayıf gelir ama kanalları panladığın zaman çok daha net ve anlaşılır olacaktır. Bir de high frekanslar ve presence bir iki desibel daha yüksek olabilir. Trampet tonu da biraz kulak tırmalıyor. Davul tonlamasından çok fazla anlamıyorum ama bilmiyorum, kulağıma battı işte :)

Onun dışında her zamanki gibi, ne kadar pound, o kadar sound kuralı geçerli. Acil olarak bir çift referans monitörü edin, şu an muhtemelen tonlardaki dengeleri net olarak duyamadığın için de sıkıntı çekiyorsun.
Çok teşekkürler. :) Haklısınız, daha önce kullandığım gitar tonu bundan çok daha kirliydi, gaini azaltmıştım, daha da azaltmam lazım sanırım. :) Davuldan ben de hiç anlamıyorum açıkcası, farklı trampteler denemem lazım :), ayrıca kickler de çok silik, "çık çık" diye sadece adı var kendi yok. :)

Öğrencilik bitene kadar elde ne varsa onunla idare edeceğim malesef. Yine de aklımın bir köşesine duruyor bir monitör edinmek. :)
 
2. denemeyi dinledim sub frekansları dinleme sisteminiz sanırım vermiyor o nedenle yüksek kalmış. Tizlerde biraz fazla kesilmiş gibi, hoparlör yerlişiminizi kontrol etmekte fayda var aratırsanız internette resimler göreceksiniz. Solo arkada kalmış duyuluyor ama bana stereo alan fazla yüksek gibi geliyor, açmaktan ziyade kısarak düzeltin yani.

Stereo alan normalden geniş olunca kick etkisi kaybolur, müzikte dinleyici için sevimsiz bir akıcılık oluşur. Geniş olcak diye zorlamayın mono olsun güzel olsun o derece yani :)

Bütçe konusunda eğer biriktirebilirseniz kulaklık tavsiye ederim ama kulaklıkla sadece çalışılmaz sağlık için çok zararlı uzun vadede kulakların hassasiyeti kötü etkileniyor. Kısa süreli kontrol amaçlı kullanılınca homestudio'larda bas seviye ayarı, genişli, detaylı durum için çok kullanışlı oluyor. Çok high-end'e de gerek yok ben evde sennheiser hd 280 kullanıyorum, aslında PA ve kayıt sırasında mikrofona ses sızdırmadığı için genelde kullanılır ama alışınca gayet iyi iş görüyor tavsiye ederim yani.
 
mixi de sarkiyi da begendim cok guzel olmus
https://soundcloud.com/serhaturtis/solo13onlymix-after bu kayitta bana biraz fazla ve dengesiz geldi bas gitar

eski kaydinda
bas gitar seviyesini cok yukseltmeden bas gitara biraz drive eklersen , birazda 1500-2000hz arasini yukseltirsen daha duyulabilir hale gelebilir ama suanki hali de fena sayilmaz
sanirim temiz bir bass gitar sesi elde etmek icin bas gitarda mumkun oldugunca az gain kullanip , tizlerin buyuk bir bolumunu kismissin
bu yuzden dolayi biraz midi gibi geliyor bas gitar tonu

bu mix isinin sonu pek yok
her degistirdigin seyden sonra baska seyler kotu gelmeye basliyo bir sure sonra :)
 
Hakikaten şimdi dinledim de, basları düzelteyim derken başka yerlerden pörtlemiş kayıt. :D Basları hiçbir zaman net duyamadım elimdeki sistemle, daha önceden de başka kayıtlarda duyayım diye çok açtığım oldu, başka sistemlerde dinleyince aşırı baslı geliyordu, ondan ne kadar temkinli davransam da ayarı tutturamıyorum.

Doğru düzgün referans alamadan ne yapsam beyhude sanırım, en iyisi bir an önce edineyim şu aletleri. :)
Stereo alan normalden geniş olunca kick etkisi kaybolur, müzikte dinleyici için sevimsiz bir akıcılık oluşur. Geniş olcak diye zorlamayın mono olsun güzel olsun o derece yani :)

Bütçe konusunda eğer biriktirebilirseniz kulaklık tavsiye ederim ama kulaklıkla sadece çalışılmaz sağlık için çok zararlı uzun vadede kulakların hassasiyeti kötü etkileniyor. Kısa süreli kontrol amaçlı kullanılınca homestudio'larda bas seviye ayarı, genişli, detaylı durum için çok kullanışlı oluyor. Çok high-end'e de gerek yok ben evde sennheiser hd 280 kullanıyorum, aslında PA ve kayıt sırasında mikrofona ses sızdırmadığı için genelde kullanılır ama alışınca gayet iyi iş görüyor tavsiye ederim yani.

Şu iki konu için de iki sorum olacak yine. :)

Bu iki mixte stereo imaging hiç kullanmadım, sadece ritm gitarlar panlı durumda, diğer kanallar en fazla +10 -10. Davul için Addictive Drums vsti kullanıyorum, direk center da o kanal. Şimdiye aldığım hiçbir kayıtta doğru düzgün kick elde edemedim. Sadece kick açısından bakarsak duyum için ne yapılabilir?

Kulaklık içinse farklı mecralarda, open back, semi-open kulaklıkların daha kaliteli ses verdiği söyleniyor. Bu doğru mu yoksa tamamen izolasyon olayı mı?
 
Bu iki mixte stereo imaging hiç kullanmadım, sadece ritm gitarlar panlı durumda, diğer kanallar en fazla +10 -10. Davul için Addictive Drums vsti kullanıyorum, direk center da o kanal. Şimdiye aldığım hiçbir kayıtta doğru düzgün kick elde edemedim. Sadece kick açısından bakarsak duyum için ne yapılabilir?

Kulaklık içinse farklı mecralarda, open back, semi-open kulaklıkların daha kaliteli ses verdiği söyleniyor. Bu doğru mu yoksa tamamen izolasyon olayı mı?

Stereo image'dan kastım plug-in değilde genel anlamdaydı, yani diğer deyişle sağ-sol ortaya göre seviye olarak yüksek olmuş onu demek istedim. Kick'le bas gitarı ayırmak evet kolay olmayabiliyor, kick seçerken tizleri birazda fazla olanları kullanmakta fayda var bu bazen kompresleyincede ortaya çıkabiliyor. Gerçi bu yaklaşımı genelde full davul grubunda kullanıyorlar ama eğer kompresör kullanmakta zorlanıyorsanız limiter kullanıp release time'ı ile denemeler yapabilirsiniz. Bas gitar'ın biraz arka plana atılmasında sakınca yok, en azından benim için kick daha önemli.

Bazılarının match eq ile bunu biraz çözebildiğini okudum ama uygulamadım. Yani eq'ya kick, ardındanda bas öğretilip aralarındaki farklı frekansları eq ile yükseltiyorlar. İlla match eq değil analyzer ile de bu iş olabilir atıyorum kick ve bas 100 hz'de çakışıyorsa bas'ta o frekans indirilir vs gibi. Cillop sonuç çıkaracağını sanmam ama yardımcı olabilir belki bu yöntem :)

hifi olarak evet biraz daha doğal tınlıyorlar ama kulaklık takılıyken dışardan gelen sesi duyabiliyor veya kayıt yaparken mikrofona sızıntı olabiliyor ciddi sinir bozabilir bunlar kayıt sırasında. Kulaklığı ama monitör kullanımı gibi algılamayın daha çok denge referansı amaçlı kullanım mantığı, monitörde işin %90'ı yapılıyorsa kulaklık mikroskop misali detay ayarlar için kullanılıyor.
 
Kicklerde doğru kompressör kullanımı gerekiyor ancak öyle duyulur ve vurucu hale getirebilirsin. Hızlı atak, uygun serbest bırakma süresi 6 civarı ratio olabilir. Tabii threshold'u doğru yakalaman lazım. Duyumla ayarlaman gerekiyor tabii. Yine 900hz civarında birkaç db arttırabilirsin, daha doğrusu diğer enstrumanlara uygun şekilde bir yerlerde çakışma olmadan bu aralıkta bir yerde frekansı arttırabilirsin, böylece cup cup şeklinde duyulacaktır. Bazı mixlerde birkaç tiz frekans daha M şeklinde arttıralabiliyor, zevk ve duyumla alakalı.
 
Geri
Üst