Merhabalar, keşfettiğim ve eleme yöntemi dediğim bir yöntemle notaları klavyeye yayma ve ton içinde kalmayla ilgili bir yöntem paylaşacağım.
1-) Çoğumuz klavyenin ilk 3 telindeki notaları biliyoruz. Hatırlatayım:
e 0-1-3
B 0-1-3
G 0-2
D 0-2-3
A 0-2-3
E 0-1-3
Üstte yazdığım perdeler arızasız perdelerdir. Yani A D G tellerinde birinci perde her zaman arıza verecektir. E ve B tellerinde ise 2. perde arıza verecektir.
2.1-) G teli hariç tüm 5. perdeler bir tiz telin sesini verecektir. B telinin akort sistemi farklı olduğu için G telinde 4. perde bir tiz teli olan B telinin sesini verir.
2.2-) B teli hariç tüm 7. perdeler bir pes telin sesini verecektir. B telinin akort sistemi farklı olduğu için B telinin 8. perdesi bir pes teli olan G telinin sesini verir.
2.1 ve 2.2 ile elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda:
E A D B e tellerinde 5. perdede arıza olmuyor ve E A D G e tellerinde 7. perdede arıza olmuyor. B telinde 8, G telinde 4. perdede arıza olmuyor. Yani olaya farklı şekilde bakarsak B telinde 7, G telinde 3. perde arıza verir.*
2.3-) Bildiğimiz üzere B ve E notaları dışında bir sonraki notaya geçmek için aynı tel üzerinde iki perde (tam ses) ilerlememiz lazım, E ve B sonrasındaki notalar için tek perde (yarım ses) ilerlememiz lazım. Bu tüyoda klavyedeki E ve B notalarını bulacağız.
2.1 ve 2.2'deki bilgileri kullanarak E tellerinde B notasını bulmak için zaten bir pes telinde olan B'yi 7. perdeden bulabileceğimizi söylemiştim. Dolayısıyla (yarım ses ilerleme mantığı) E tellerinde 7 ve 8'de de arıza yok. B telindeki E'yi bulmak için zaten bir tiz telindeki E'yi 5. perdeye basarak bulabiliyoruz dolayısıyla B telinde 5-6. perdelerde de arıza yok. B ve E tellerinde bir perde ilerleyerek bulacağımız arızasız notaları bulduk, dolayısıyla B telinde F'ye, E telinde C'ye ulaştıktan sonra(çünkü Mi'den bir perde sonra Fa, Si'den bir perde sonra Do gelir) artık ikişer perde ilerleyebiliriz çünkü her yarım perde ilerlediğimizde arıza buluruz.
Öğrendiğimiz bilgileri kullanmaya devam edelim, G telindeki B'yi 4. perdede buluyoruz dolayısıyla 4 ve 5. perdede arıza olmaz.
2.4-) A D G tellerindeki yarım ses aralıkları bulacağız. İlk üç tel formüllerine bakarsak iki tane 2-3 parmak formülü görüyoruz, yani ilk yarım sesli aralığı bulduk sıra ikinciye geldi. A telinde 2. perde B, D telinde ikinci perde E notasına denk geliyor. İkinci yarım sesli aralığı bulmak için ufak bir tüyo vereceğim. E ve A telinde 7-8, D ve G telinde de 9-10 bulacağımız ikinci yarım sesli aralıktır. B telinde ise ikinci yarım ses aralığı üstte belirttiğim üzere 5-6. perdelerdir.
İkinci yarım ses aralıklarını klavyede gösterelim. (E ve B tellerinde 0-1 ilk yarım ses aralığıdır)
e 7-8(B-C)
B 5-6 (E-F)
G 9-10 (E-F)
D 9-10 (B-C)
A 7-8 (E-F)
E 7-8 (B-C)
Parantez içinde notaları verdim.
3-) Hiçbir telde 10 ve 12 arıza değildir. Çünkü EADGBe düzeninde telleri F veya C şeklinde akort etmediğimiz için 10. perdenin arıza olma ihtimali yok.
4-) Bir telin oktavını (aynı sesi) bulmak için iki tiz telden iki perde kaydırırız fakat bunda da istisna var.
Örneğin; E telinde 5. perde A sesini, iki tiz teli olan D telinde 7. perde de A sesini verir. A telinde 7. perde E sesini, iki tiz teli olan G telinde 9. perde E sesini verir.
İstisnalara geçecek olursam eğer oktav e teline ve B teline denk gelirse iki perde ilerletmek yerine üç perde ilerleriz. Örneğin G telinde 5. perde C, e telinde 8. perde C olur.
D telinde 7. perde A, B telinde 10. perde A olur.
Bu yöntemle öncelikle C majör ve A minör dizilerini klavyeye rahatça yayabilirsiniz. Gitara yeni başlayanlar, ki ben de yeni başladım sayılır 1 yıldır çalıyorum, öncelikle arızasız diziler olan C majör ve A minörü öğrendiği için bu yöntemle klavyeyi tanımasının çok daha kolay olacağını düşünüyorum.
Arızalı diziler için gerekli diziyi bu yöntemi özelleştirerek bulabilirsiniz. Mesela D minör dizisinde B yerine B bemol kullanmalısınız. Bu yöntemi diğer dizilerde uygulamak için arıza sıralarını öğrenmelisiniz, bu yöntemi öğrendikten sonra dizileri tüm klavyede uygulamak gerçekten basitleşiyor.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
*Düzeltme, G telindeki 4. perde yerine 3. perde arıza verir. Üst yerine pes, alt yerine tiz ifadesini kullandım.
1-) Çoğumuz klavyenin ilk 3 telindeki notaları biliyoruz. Hatırlatayım:
e 0-1-3
B 0-1-3
G 0-2
D 0-2-3
A 0-2-3
E 0-1-3
Üstte yazdığım perdeler arızasız perdelerdir. Yani A D G tellerinde birinci perde her zaman arıza verecektir. E ve B tellerinde ise 2. perde arıza verecektir.
2.1-) G teli hariç tüm 5. perdeler bir tiz telin sesini verecektir. B telinin akort sistemi farklı olduğu için G telinde 4. perde bir tiz teli olan B telinin sesini verir.
2.2-) B teli hariç tüm 7. perdeler bir pes telin sesini verecektir. B telinin akort sistemi farklı olduğu için B telinin 8. perdesi bir pes teli olan G telinin sesini verir.
2.1 ve 2.2 ile elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda:
E A D B e tellerinde 5. perdede arıza olmuyor ve E A D G e tellerinde 7. perdede arıza olmuyor. B telinde 8, G telinde 4. perdede arıza olmuyor. Yani olaya farklı şekilde bakarsak B telinde 7, G telinde 3. perde arıza verir.*
2.3-) Bildiğimiz üzere B ve E notaları dışında bir sonraki notaya geçmek için aynı tel üzerinde iki perde (tam ses) ilerlememiz lazım, E ve B sonrasındaki notalar için tek perde (yarım ses) ilerlememiz lazım. Bu tüyoda klavyedeki E ve B notalarını bulacağız.
2.1 ve 2.2'deki bilgileri kullanarak E tellerinde B notasını bulmak için zaten bir pes telinde olan B'yi 7. perdeden bulabileceğimizi söylemiştim. Dolayısıyla (yarım ses ilerleme mantığı) E tellerinde 7 ve 8'de de arıza yok. B telindeki E'yi bulmak için zaten bir tiz telindeki E'yi 5. perdeye basarak bulabiliyoruz dolayısıyla B telinde 5-6. perdelerde de arıza yok. B ve E tellerinde bir perde ilerleyerek bulacağımız arızasız notaları bulduk, dolayısıyla B telinde F'ye, E telinde C'ye ulaştıktan sonra(çünkü Mi'den bir perde sonra Fa, Si'den bir perde sonra Do gelir) artık ikişer perde ilerleyebiliriz çünkü her yarım perde ilerlediğimizde arıza buluruz.
Öğrendiğimiz bilgileri kullanmaya devam edelim, G telindeki B'yi 4. perdede buluyoruz dolayısıyla 4 ve 5. perdede arıza olmaz.
2.4-) A D G tellerindeki yarım ses aralıkları bulacağız. İlk üç tel formüllerine bakarsak iki tane 2-3 parmak formülü görüyoruz, yani ilk yarım sesli aralığı bulduk sıra ikinciye geldi. A telinde 2. perde B, D telinde ikinci perde E notasına denk geliyor. İkinci yarım sesli aralığı bulmak için ufak bir tüyo vereceğim. E ve A telinde 7-8, D ve G telinde de 9-10 bulacağımız ikinci yarım sesli aralıktır. B telinde ise ikinci yarım ses aralığı üstte belirttiğim üzere 5-6. perdelerdir.
İkinci yarım ses aralıklarını klavyede gösterelim. (E ve B tellerinde 0-1 ilk yarım ses aralığıdır)
e 7-8(B-C)
B 5-6 (E-F)
G 9-10 (E-F)
D 9-10 (B-C)
A 7-8 (E-F)
E 7-8 (B-C)
Parantez içinde notaları verdim.
3-) Hiçbir telde 10 ve 12 arıza değildir. Çünkü EADGBe düzeninde telleri F veya C şeklinde akort etmediğimiz için 10. perdenin arıza olma ihtimali yok.
4-) Bir telin oktavını (aynı sesi) bulmak için iki tiz telden iki perde kaydırırız fakat bunda da istisna var.
Örneğin; E telinde 5. perde A sesini, iki tiz teli olan D telinde 7. perde de A sesini verir. A telinde 7. perde E sesini, iki tiz teli olan G telinde 9. perde E sesini verir.
İstisnalara geçecek olursam eğer oktav e teline ve B teline denk gelirse iki perde ilerletmek yerine üç perde ilerleriz. Örneğin G telinde 5. perde C, e telinde 8. perde C olur.
D telinde 7. perde A, B telinde 10. perde A olur.
Bu yöntemle öncelikle C majör ve A minör dizilerini klavyeye rahatça yayabilirsiniz. Gitara yeni başlayanlar, ki ben de yeni başladım sayılır 1 yıldır çalıyorum, öncelikle arızasız diziler olan C majör ve A minörü öğrendiği için bu yöntemle klavyeyi tanımasının çok daha kolay olacağını düşünüyorum.
Arızalı diziler için gerekli diziyi bu yöntemi özelleştirerek bulabilirsiniz. Mesela D minör dizisinde B yerine B bemol kullanmalısınız. Bu yöntemi diğer dizilerde uygulamak için arıza sıralarını öğrenmelisiniz, bu yöntemi öğrendikten sonra dizileri tüm klavyede uygulamak gerçekten basitleşiyor.
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
*Düzeltme, G telindeki 4. perde yerine 3. perde arıza verir. Üst yerine pes, alt yerine tiz ifadesini kullandım.
Son düzenleme:
