Multiscale - Fanfret Gitarlar
- Konuyu açan Nocure
- Başlangıç tarihi
Her telin farklı uzunluğu olduğu için, daha iyi entonasyon ve 6-7-8 telin kalınlığının daha homojen(?) dağılmasına olanak sağlıyor. Mesela ince mi telinde en güzel tansiyon bana göre 25.5 inç skalada 0.10'luk tel ile oluyor ama özellikle 7 telli gitarlarda en kalın tel için 26.5 veya 27 inç olması lazım ki, çok kalın tel kullanmadan düzgün bir tansiyon yakalansın telde. Tüm gitar 27 inç skala diyelim, bu sefer ince mi teli için 0.10 numara çok sert kalıyor, özellikle bendlerde zorluyor. 0.09 ise en azından bana göre çok ince oluyor, dolgun ton vermiyor.
Standart bir gitar ile çalınabilen her şey çalınabilir. Hiç denemedim ama deneyenler çalımının da çok rahat olduğunu söylüyorlar.
Standart bir gitar ile çalınabilen her şey çalınabilir. Hiç denemedim ama deneyenler çalımının da çok rahat olduğunu söylüyorlar.
Ben de gecen sene olayi merak edip bunu aldim. Arkadaslarin dedigi gibi, 7. tel camasir ipi gibi sallanmiyor, ama entonasyon kusursuz degil onu da soyleyeyim. Ilk basta insan sasiriyor ozellikle sololarda, ama zamanla alisiliyor. Yamulmuyorsam skala ince tellerde 25.5, kalin Bde 27, ozellikle drop A veya daha dusuk akortta standard skala gitarlara gore daha temiz sesler aliniyor.
Üstteki örneğim biraz eksik kalmış. Bu sayede biraz daha açayım. 25.5 inç skalada 7 tellide 10-46 ile 6 tel gayet güzel oluyor ama 7. telde B notasında düzgün ve diğer tellerle eşdeğer bir tansiyon almak için 0.64 tel (hadi bu kotarır) kullanmak gerekir ama A notası için 0.70 tel kullanmak gerekir ki bu sefer gitar, gitar olmaktan çıkıp bas gitar oluyor. Biz gitaristlerin istediği o jıgı jıgı uzak hayallerde kalıyor.
Yine üstte dediğim gibi tüm teller 27 inç olsa bu sefer özellikle en alt teli maksimum 0.09 kullanmak gerekiyor ama bu da cılız bir ton veriyor.
Onun dışında mükemmel entonasyon gitarda hayal, fretleri eğri büğrü gitarlar var ama yine de mükemmel olamaz. Fakir piyanosu sonuçta.
Çoklu skala diyebiliriz sanırım buna; bu tuşe biçiminde bence en önemli faktör düz perdenin (neutral fret) nerede konumlandırıldığı. Şahsen F#/F‘dan daha aşağıda bir akort tercih edilmeyecekse üst teller için uygun tel kalınlığında 26.5“ gayet yeterli. 27” ise benim kişisel sınırım, ötesi epey fantastik görünüyor. Bu skalalarda neutral fret’i 7. veya 9. perdede konumlandırmak kolaylıkla mümkün olabiliyor.
Neden neutral fret’e kafayı bu kadar taktığımı merak ediyorsanız kendisini ısrarla ta 12. perdede konumlandıran ibanez’in herhangi bir multi scale modelini deneyin denk geldiğinizde. Özellikle 7 ve 8 telli gitarlarında üst tellerde ilk perdeleri kullanmak işkenceye dönüşüyor ki küçük elli bir insan da değilim, yine de zorlandım ve yadırgadım. Amacı çalım rahatlığını ve tuşe cevabını artırmak olan bir yapım biçiminde anlam veremediğim bir uygulama bu aşırı eğimli perdeler.
Kiesel, mayones, skervesen, aristides vb. butik markalar bildiğim kadarıyla bir opsiyon olarak bu neutral fret‘in konumunu sunuyor. Fabrikasyon üretim yapan markalar arasında ise şu aşamada sadece schecter bu detaya dikkat ediyor.
Bu arada multi scale‘in önceliği entonasyon kararlılığı değil, kalın tellerin optimal bir gerilim ile salınabilmesi. Entonasyon sorunları için “true temprement” tuşeli gitarlar daha uygun bir seçenek, ki enstrümanın dinamikleri gereği maalesef yine %100 bir başarı söz konusu değil.
Ayrıca true temprement ile yaşayabileceğiniz olası bir kabus daha mevcut. Diyelim ki bir grubunuz var ve bir de çok sevdiğiniz %99 [: doğru entonasyonlu TT gitarınız. Fakat bu grupta TT gitar kullanan tek sizsiniz, geri kalan “fakirler” standart tuşeli gitarları ile debeleniyor. Haliyle birlikte neye akortlarsanız akortlayın grubun kalanı ile aranızda mikrotonal farklar oluşup nihayetinde garip bir uyumsuzluk çorbası işitmeniz mümkün.
Multi scale’e dönüp toparlayayım;
Görsel olarak çok fütüristik ve “şekil” görünen bu gitarlar belli durumlarda önemli ölçüde çalım rahatlığı ve berraklık sağlayabilir. Fakat yine de bir gereklilik değil bence. 10 yıl boyunca 26.5”lik 7 telliler kullandıktan sonra geçen sene tekrar 25.5”e dönüş yaptım ve aynı gitar üzerinde B standart’dan drop F#’a kadar birçok farklı akortta şarkı çalıyorum/kaydediyorum. Bütün hilesi doğru tel kalınlığı ile birlikte tuşe üzerinde nereden nereye kadar entonasyon kararlılığına ihtiyaç duyduğumu belirleyip gitarı bu şekilde ayarlamak. Tabi ki manyetiklerin kalitesi, kullanılan pena malzemesi/kalınlığı ve hakimiyeti, kayıt becerisi vs. daha bir dolu parametre mevcut fakat bunun bir sonu yok.
Başka bir başlıkta da yazmıştım; meshuggah, periphery, sikth vb. gruplar kült albümlerinde 25.5” skalalı gitarlarla bir nevi devrim yaparken ortada bunların hiçbiri yoktu. Özetle “çok da şey yapmamak lazım.”
Neden neutral fret’e kafayı bu kadar taktığımı merak ediyorsanız kendisini ısrarla ta 12. perdede konumlandıran ibanez’in herhangi bir multi scale modelini deneyin denk geldiğinizde. Özellikle 7 ve 8 telli gitarlarında üst tellerde ilk perdeleri kullanmak işkenceye dönüşüyor ki küçük elli bir insan da değilim, yine de zorlandım ve yadırgadım. Amacı çalım rahatlığını ve tuşe cevabını artırmak olan bir yapım biçiminde anlam veremediğim bir uygulama bu aşırı eğimli perdeler.
Kiesel, mayones, skervesen, aristides vb. butik markalar bildiğim kadarıyla bir opsiyon olarak bu neutral fret‘in konumunu sunuyor. Fabrikasyon üretim yapan markalar arasında ise şu aşamada sadece schecter bu detaya dikkat ediyor.
Bu arada multi scale‘in önceliği entonasyon kararlılığı değil, kalın tellerin optimal bir gerilim ile salınabilmesi. Entonasyon sorunları için “true temprement” tuşeli gitarlar daha uygun bir seçenek, ki enstrümanın dinamikleri gereği maalesef yine %100 bir başarı söz konusu değil.
Ayrıca true temprement ile yaşayabileceğiniz olası bir kabus daha mevcut. Diyelim ki bir grubunuz var ve bir de çok sevdiğiniz %99 [: doğru entonasyonlu TT gitarınız. Fakat bu grupta TT gitar kullanan tek sizsiniz, geri kalan “fakirler” standart tuşeli gitarları ile debeleniyor. Haliyle birlikte neye akortlarsanız akortlayın grubun kalanı ile aranızda mikrotonal farklar oluşup nihayetinde garip bir uyumsuzluk çorbası işitmeniz mümkün.
Multi scale’e dönüp toparlayayım;
Görsel olarak çok fütüristik ve “şekil” görünen bu gitarlar belli durumlarda önemli ölçüde çalım rahatlığı ve berraklık sağlayabilir. Fakat yine de bir gereklilik değil bence. 10 yıl boyunca 26.5”lik 7 telliler kullandıktan sonra geçen sene tekrar 25.5”e dönüş yaptım ve aynı gitar üzerinde B standart’dan drop F#’a kadar birçok farklı akortta şarkı çalıyorum/kaydediyorum. Bütün hilesi doğru tel kalınlığı ile birlikte tuşe üzerinde nereden nereye kadar entonasyon kararlılığına ihtiyaç duyduğumu belirleyip gitarı bu şekilde ayarlamak. Tabi ki manyetiklerin kalitesi, kullanılan pena malzemesi/kalınlığı ve hakimiyeti, kayıt becerisi vs. daha bir dolu parametre mevcut fakat bunun bir sonu yok.
Başka bir başlıkta da yazmıştım; meshuggah, periphery, sikth vb. gruplar kült albümlerinde 25.5” skalalı gitarlarla bir nevi devrim yaparken ortada bunların hiçbiri yoktu. Özetle “çok da şey yapmamak lazım.”
direkt kovarım fakirleri, bir davulcu ve bass ile prog shred albümü filan yaparım.
Sylosis bütün albümlerini std 6 telli gitarlarla kaydetti bildiğim kadarıyla.
Hatta standart E‘ye akortlayarak kaydettiler çoğunu diye biliyorum.
std 6 telli diye acele yazdım... yani std E akortlu 6 telli gitarlar demek istedim ... aynen
e de kaydedip sonradan dijitalde mi akortlarını düşürdülerr hocam albümlerinde ?std 6 telli diye acele yazdım... yani std E akortlu 6 telli gitarlar demek istedim ... aynen
Bildiğim kadarıyla ki kendi beyanları: hep std E, stüdyoda bir şey düşürmüyorlar. Sadece son albüm std D yapmışlar.
25.5 inçte Drop F# için nasıl bir tel seti kullanıyorsunuz?
Hocam o zaman sylosis niye buraya örnek verildi anlamaıdım, ben mi anlamadım sadece ? E standartta çalıyorsa zaten 27 inç skala kullanmasını beklemeyiz.
Ernie Ball 10-74 8 telli set alıp 0.64’ü çıkarıyorum aradan. Fakat entonasyonu da yukarıda anlattığım şekilde ilk ve 12/15. perdeler arasında dengesini koruyacak şekilde ayarlıyorum ritim partisyonlarını kaydederken.
Bir de aşırı kalın teller tondan baya kaybettiriyor, mat ve donuk bir duyum çıkıyor ortaya. Çalım rahatlığı olarak da yüksek gerilim benim tercihim değil, pena hakimiyetimi kaybediyorum belli durumlarda.
Bu şekilde ise düşük akortlarda çok başarılı sonuç alabiliyorum standart skalalı gitarlarla.
Bu seti G/G# altına indiğimde kullanıyorum sadece. Yukarısında ise B standard hariç yerine göre 10-62/64 tercih ediyorum.
Hocam en alt 3 tel çok gevşek olmuyor mu 10-13-17 ile?
Örnek vermek için konu ile birebir örtüşmeli ve aynı skala mı olmalı? Meshuggah gibi sanki bass telleri ve 9 tel ile çalıyor gibi ses çıkaran grupların bile zannedilenden daha farklı setup'ları olmasından bahsedilince yine drop akortlu ve 7 telli çaldığı zannedilen Sylosis'in de aslında yatak odası gitaristi setup'ı ile çaldığını belirttim.
Eğer yüksek tempoda ve bu tellerde ağırlıklı bir partisyon kaydedeceksem bazen 12-56’lık bir setten ilk üç teli aşırıyorum o zaman da sol telinin sarımlı olmamasına dikkat ediyorum. Haricinde ise C düzeni dahil beni kurtarıyor.
- Konu Sahibi Konu Sahibi
- #19
Cevaplar için çok teşekkürler. Konunun gittikçe teknikleştiğini görerek biraz basite indirgemek ve yeni başlayanların veya az tecrübeli kişilerin anlayabileceği birkaç soru daha sormak istiyorum;
İlk gitarımız multiscale bir gitar olabilir mi? Sonuçta oldukça şık görünüyorlar.
Bir multiscale gitar alıp metallica çalabilir miyiz? Mesela harvester of sorrow çalsak baktığımız tabdaki gibi mi çalacağız? Sonuçta herkes djent sevmiyor kulak aşinalığımız olan müzikler daha öncelikli tercih olabiliyor. Veya nothing else matters ın giriş arpejlerini çalmak istesek anormal bir istek mi olur?
İlk gitarımız multiscale bir gitar olabilir mi? Sonuçta oldukça şık görünüyorlar.
Bir multiscale gitar alıp metallica çalabilir miyiz? Mesela harvester of sorrow çalsak baktığımız tabdaki gibi mi çalacağız? Sonuçta herkes djent sevmiyor kulak aşinalığımız olan müzikler daha öncelikli tercih olabiliyor. Veya nothing else matters ın giriş arpejlerini çalmak istesek anormal bir istek mi olur?