Merhaba. Bir rock müzik grubu kuruyoruz ve artık coverdan öte kendi şarkılarımızı yapmaya başlamak istedik. Grubun solisti benim aynı zamanda söz yazanı da benim. Kişi sayımız az olduğu için gerektiği yerde ritim gitarı da üstleneceğim. Fakat şarkıyı yaparken nasıl bir ritm seçmeliyim bilemedim. Sözleri önce yazıp sözlere göre kafamdan ritm uydurdum (aşağı yukarı vs.) güzel şeyler de çıktı ama öyle olur mu olmaz mı yani sadece var olan kalıp ritmleri mi kullanmam lazım bilemedğm. Yazdığım sözle ritmin uyması için sanırım hece ölçüsü olması gerekiyor şiirdeki gibi. Ama bi çok şarkıda hece ölçüsü olmadan yazılmış kafam çok karıştı. İnternette araştırdığımda 4/4 lük ritm veya 16 lık ölçü gibi kavramlar duydum ama bu konuları pek anlamadım yardımcı olur musunuz ?
Şimdi söyleceğim şeyler sizi biraz üzebilir, ama bunları birinin söylemesi gerekiyor ne yazık ki
🙂
Şarkı yazmak (veya benzeri her türlü üretim süreci...) ilham ile başlar. Çok küçük bir parça bile olsa, bir fikir VEYA bir duygu olmak zorundadır.
Söz yazıp ritm uydurarak şarkı yazamazsınız. Tekerleme veya tezahürat yazılabilir (ciddiyim, hatta bizim taraftar kitlesi tribünde o uydurdukları şeye de utanmadan "beste" der zaten..), ama öyle şarkı yazılmaz. Yazdığınız şey gülünç olacaktır. Zaten ilk denemeleriniz öyle olmak da zorundadır. Zamanla gelişir.
İlham geldiği zaman melodi ve ritmik çerçeve genellikle birlikte gelir. "Uydurma" değil, yaratıcılık söz konusudur. Bazen bir parçası gelir, gerisini bilgi ve tecrübe ile tamamlayıp şarkı haline getirirsiniz. Nadiren de bütün bir şarkı baştan aşağı geliverir.
Peki ilham gelmiyorsa, davet edilemez mi ?
Evet, edilir. Mesela:
Bir riff veya akor dizisi çalın (evet, uydurun...) Ama bunu yapabilmek için de bir miktar tecrübe lazım elbette. Dinlediğiniz şeylerden esinlenin, sıfırdan yazın, fark etmez.
Bunu kaydedip, üzerine bir şeyler söylemeyi deneyin. Önceden yazdığınız sözleri uydurmaya çalışmayın. Gerekirse sadece mırıldanın. Sözü boş verin. Önce melodi otursun. Sonra o oturan melodiye söz yazın.
Eğer elde zaten bir melodi varsa, bunu akorlarla armonize etmek için biraz armoni bilginizi arttırmanız gerekecek. Eh, bir yerden başlamak lazım.
Tecrübeli şarkı yazarları akor dizileri üzerine rahatlıkla melodi yazabilirler. Bu hem kulak, hem de teorik bilgi meselesidir. Tecrübeli bir şarkı yazarı genellikle o sırada şarkı sözlerinin de bir kısmını oturtur.
Bir şekilde bu başlangıcı yaptıktan sonra, ŞARKI FORMU denilen şeyi öğrenmeye başlamanız gerekecek. Sevdiğiniz şarkılara bakarak yapın bunu. Mesela. nakarata gelene değin kaç tur söz dönüyor ? Nakarat ile birlikte tamamlanan form (1 tur diyelim..) kaç kere dönüyor ? Şarkının başında sözler girmeden önce ne var ? Intro mu kullanılmış ? Solo var mı ? Şarkının neresinde girmiş ? Şarkının çıkışında (outro) var mı ?
En az 10-20 şarkı için bunu yapmanızı tavsiye ederim. Yoksa "uyduruk" bir şeyler yaptığınızla kalırsınız. Bunu bilmeyen arkadaşlar bol bol beste yapabilir, ama ŞARKI yazamaz.
Şarkı sözlerinde belli bir kafiye örgüsü de olması gerekir çoğu zaman, ama bunu da yine müziğin akışına göre belirlemeniz gerekir. Belirleyici olan duygu-fikir, yani müzik olmalıdır. Söz değil. Şiir yazdığınızla kalırsınız sonra.