Blues Çalma Teknikleri
- Konuyu açan Toronaga
- Başlangıç tarihi
blues kelimesinin koku, amerikan ic savasi sirasinda cikan "feeling blue" deyiminden gelmektedir. huznu cagristirir ve bir ruh halini yansitir. orijini hakkinda netten ve kitaplardan bircok bilgi edinilebilir. DrB usta'nin yazdigi gibi, belli donem kendini kaybetmis eserler disinda synth-pop'dan baroka kadar butun muzik turlerinde oldugu gibi blues'da da ruh hali ve hisler onemlidir. ama tabi ki blue hissine sahip muzisyenler bu isi daha iyi icra eder. nacizane dusunceme gore teknigi cok iyi olan, cok cok iyi bir rock ve pop gitaristi olan clapton bence iyi bir blues gitaristi degildir. ne kadar dinlersem dinleyeyim bana o hissi veremez. ornegin youtube'da bulabileceginiz bir srv roportajinda srv bir kendi yorumuyla bir de clapton yorumuyla hideaway calar. clapton farkli bir teknikle belki daha etkileyici calar hideaway'i ama srv'deki hissi veremez. inanilmaz tekniklere sahip olmalarina ragmen duke robillard ve ronnie earl de bence ayni durumdadir. ronnie earl t-bone boogie'yi belki t-bone walker'dan daha iyi calar ama verdigi his cok farklidir. ayni sekilde muthis girtlagina ragmen johnny lang. ornekler uzatilabilir tabi. iste burada bb king'in, srv'nin, albert king'in farki ortaya cikar bence.
teknik olarak sag el ve tuse blues caliminda cok onemlidir. srv'nin sag elini ve tusesini dikkatle bi izlemek gerekir zannimca. ayni zamanda vibrato da blues'da cok onemlidir. bb king in sol eli vibrato yaparken kelebek gibi gozukur. ama bence iste kliselesen vai'nin saniyede yuzyirmibes nota basip veremedigi his bu vibratoda saklidir.
ekipman olarak, cogu blues gitarcisi yuksek volume'de, az efektli calmayi sever. genel olarak vintage bir gitar ve tuplu bir ampli, iyi bir spring reverb onlara yeter.
her ne kadar blues gitaristlerinin teknik kapasitesini degerlendirebilecek kapasitede olmasam da bircogunun armoni bilgisinin ust seviyede olmadigini dusunenlerdenim. bence buddy guy'in armoni bilgisi cok zayiftir, ama kopek gibi calar. sanmiyorum ki modal sistem bilgisine ve hakimiyetine sahip olsun. hatta greg koch isimli youtube'da srv egitim video'larini bulabileceginiz bir adamcagiz bir parca sirasinda, burada srv'nin yuruyusu mixolydian scale gibi gider ama srv'nin mixolydian scale bilip bilmediginden emin degilim diyor.
blues armonisine gelirsek, dogal olarak major ve minor blues olarak ikiye ayirabiliriz. minor blues'da minor 7'li akorlar temeldir ve uzerine minor pentatonik calinir. daha cok tercih edilen major blues'da ise dominant 7'li ve 9'lu akorlar baz alinir. 8 bar gibi ornekleri olsa da genel olarak 12 bar I-IV-V kalibinda calinir. dort olcu Tonic akor (I), iki olcu Sub-Dominant akor (IV), iki olcu (I), bir olcu Dominant akor (V), bir olcu (IV), iki olcu (I) yapisi en bilinenidir. bastaki dort olcu (I)'in , bir olcu (I) + bir olcu (IV)+ iki olcu (I) seklinde ya da sondaki iki olcu (I)'in bir olcu (V)+bir olcu (I) seklinde calimlari da vardir. major armoni olmasina ragmen minor pentatonik kullanilir. zaten dominant 7'li deki minor 7'li blues hissini veren ana notadir. minor pentatonik + blue note ile de gayet blues yapilacagi gibi gam 2'li, major 6'li ve eskilerin minor 3'li major 3'lu carptirmasi diye tabir ettigi teknik kullanilarak zenginlestirilir. major blues'da kesinlikle major 7'li kullanilmaz. burada asil nokta degisen akorlara gore calmaktir. ornegin parcamizin tonu A olsun. Tonic akor olan A'dan sub dominant akor D'ye gecerken artik A diil D'den ayni gam calinabilir. Ya da bu gecis sirasinda A'nin minor uclusu dortlusune cekilebilir. Bu ayni zamanda D'nin minor 7'lisini birlisine cekmek olacaktir. Cok kullanilanilan bir (I)'liden (IV)'luye gecis tarzidir. Sonucta blues armonisi karmasik ve zor degildir ama pozisyonlara ve gamlara cok iyi hakim olmak gerekir. T-Bone Walker incelenerek gayet iyi anlasilabilir.
teknik olarak sag el ve tuse blues caliminda cok onemlidir. srv'nin sag elini ve tusesini dikkatle bi izlemek gerekir zannimca. ayni zamanda vibrato da blues'da cok onemlidir. bb king in sol eli vibrato yaparken kelebek gibi gozukur. ama bence iste kliselesen vai'nin saniyede yuzyirmibes nota basip veremedigi his bu vibratoda saklidir.
ekipman olarak, cogu blues gitarcisi yuksek volume'de, az efektli calmayi sever. genel olarak vintage bir gitar ve tuplu bir ampli, iyi bir spring reverb onlara yeter.
her ne kadar blues gitaristlerinin teknik kapasitesini degerlendirebilecek kapasitede olmasam da bircogunun armoni bilgisinin ust seviyede olmadigini dusunenlerdenim. bence buddy guy'in armoni bilgisi cok zayiftir, ama kopek gibi calar. sanmiyorum ki modal sistem bilgisine ve hakimiyetine sahip olsun. hatta greg koch isimli youtube'da srv egitim video'larini bulabileceginiz bir adamcagiz bir parca sirasinda, burada srv'nin yuruyusu mixolydian scale gibi gider ama srv'nin mixolydian scale bilip bilmediginden emin degilim diyor.
blues armonisine gelirsek, dogal olarak major ve minor blues olarak ikiye ayirabiliriz. minor blues'da minor 7'li akorlar temeldir ve uzerine minor pentatonik calinir. daha cok tercih edilen major blues'da ise dominant 7'li ve 9'lu akorlar baz alinir. 8 bar gibi ornekleri olsa da genel olarak 12 bar I-IV-V kalibinda calinir. dort olcu Tonic akor (I), iki olcu Sub-Dominant akor (IV), iki olcu (I), bir olcu Dominant akor (V), bir olcu (IV), iki olcu (I) yapisi en bilinenidir. bastaki dort olcu (I)'in , bir olcu (I) + bir olcu (IV)+ iki olcu (I) seklinde ya da sondaki iki olcu (I)'in bir olcu (V)+bir olcu (I) seklinde calimlari da vardir. major armoni olmasina ragmen minor pentatonik kullanilir. zaten dominant 7'li deki minor 7'li blues hissini veren ana notadir. minor pentatonik + blue note ile de gayet blues yapilacagi gibi gam 2'li, major 6'li ve eskilerin minor 3'li major 3'lu carptirmasi diye tabir ettigi teknik kullanilarak zenginlestirilir. major blues'da kesinlikle major 7'li kullanilmaz. burada asil nokta degisen akorlara gore calmaktir. ornegin parcamizin tonu A olsun. Tonic akor olan A'dan sub dominant akor D'ye gecerken artik A diil D'den ayni gam calinabilir. Ya da bu gecis sirasinda A'nin minor uclusu dortlusune cekilebilir. Bu ayni zamanda D'nin minor 7'lisini birlisine cekmek olacaktir. Cok kullanilanilan bir (I)'liden (IV)'luye gecis tarzidir. Sonucta blues armonisi karmasik ve zor degildir ama pozisyonlara ve gamlara cok iyi hakim olmak gerekir. T-Bone Walker incelenerek gayet iyi anlasilabilir.
Herkes yazılabilecek herşeyi yazmış, hemde gayet güzel.
Zaten bunlardan daha fazla teori adamın kafasını karıştırır kanısındayım.
Pentatonik gamları ve C-A-G-E-D denen sistemde dağılımını bilmek yeterli bence.
Bunları bildikten sonra bence açın radyoyu (digiturk blues kanalını tavsiye ederim) bütün parçalara eşlik edin. Yavaş yavaş kulak gelişmeye başlıyor ve şarkının anahtar notası nedir nasıl bulunur anlıyorsunuz.
Tek sorun burada yeni gitara başlayanlar veya yalnızca birkaç yıldır gitar çalanlar, her zaman olduğu gibi herşeyi bir anda öğrenmek istiyorlar. Oysa bu işler çok uzun zaman alır, çok sabır ister...
Mesela vücut geliştirme sporu yapanlara aynaya hiç bakmamaları tavsiye edilir, en azından 1 yıl süre ile, ama düzenli çalıştıktan sonra hangi noktaya geldiğinizi görebiliyorsunuz.
Gerçi müziğin ve gitar çalma tekniğinin sonu yok ama 🙂
Ayrıca ne demiş Commandante; devrimi yapamazsın, devrimi yaşayamazsın da, devrim olursun ancak.
Ben her duyduğum müziğe, bahçedeki kuş seslerine, araba kornalarına ve alarmlarına bile gitarınızla eşlik edin derim. 🙂
Zaten bunlardan daha fazla teori adamın kafasını karıştırır kanısındayım.
Pentatonik gamları ve C-A-G-E-D denen sistemde dağılımını bilmek yeterli bence.
Bunları bildikten sonra bence açın radyoyu (digiturk blues kanalını tavsiye ederim) bütün parçalara eşlik edin. Yavaş yavaş kulak gelişmeye başlıyor ve şarkının anahtar notası nedir nasıl bulunur anlıyorsunuz.
Tek sorun burada yeni gitara başlayanlar veya yalnızca birkaç yıldır gitar çalanlar, her zaman olduğu gibi herşeyi bir anda öğrenmek istiyorlar. Oysa bu işler çok uzun zaman alır, çok sabır ister...
Mesela vücut geliştirme sporu yapanlara aynaya hiç bakmamaları tavsiye edilir, en azından 1 yıl süre ile, ama düzenli çalıştıktan sonra hangi noktaya geldiğinizi görebiliyorsunuz.
Gerçi müziğin ve gitar çalma tekniğinin sonu yok ama 🙂
Ayrıca ne demiş Commandante; devrimi yapamazsın, devrimi yaşayamazsın da, devrim olursun ancak.
Ben her duyduğum müziğe, bahçedeki kuş seslerine, araba kornalarına ve alarmlarına bile gitarınızla eşlik edin derim. 🙂
Kisisel bir tercih, bende su "bili bili bbili" seklinde saniyede bilmem kac nota basilan sololardan hic hoslanmiyorum, onun yerine duygu yüklü yerine oturan solo lari tercih ederim.
Paul Gilbert'ın Guitars From Mars II videosuna bakabilirsiniz. Pentatonic bölümünde bend, vibrato gibi şeylerden bahsederek başlıyor. Tabii ki pentatonicten de bahsediyor =) neler yapılabilir, neler eklenirse hoş olur gibi. Daha sonra theory of blues bölümünde dizileri, akorları anlatıyor. Pek çok lick de gösteriyor bakın buraya böyle bişey yakışır falan diye. Sonrası biraz geyik =) fast blues/rock licks bölümü... Aslında tüm video gayet geyik zaten =)
Bu arada aynen aktarıyorum Gilbert'tan: "Usually music theory and blues don't go together at all. I remember when I first went to G.I.T. and learned a lot about music theory it kinda destroyed my blues playing for a while because I started playing very diatonicly which basicly means very strictly within scales" (genel olarak müzik teorisi ve bluesun pek ortak noktası olduğu söylenemez mesela G.I.T.'ye gidip müzik teorisi hakkında pek çok şey öğrenmeye başladığım dönemi hatırlıyorum da bir süreliğine adeta blues çalışım mahvolmuştu çünkü oldukça diatonic olarak çalmaya başlamıştım yani gamlara sıkı sıkıya bağlı kalarak) Tabii ki bunları her zamanki Gilbert şirinliğiyle geyik yapa yapa söylüyor. =) Zaten daha sonra "tabii daha sonra kafa yordum, çalıştım, öğrendim hangi dizilerin bluesla uyum içinde olduğunu" falan diye devam ediyor =)
Çok fazla ilgili olmasam da bluesla rahatça söyleyebilirim ki blues ruhla çalınır. Ama müzik teorisi, armoni falan bilmenin zararı olması gibi bir ihtimal düşünemiyorum bile. Sadece yararlı olabilir. Bazı kişilerinse bunlara hiç ihtiyacı olmayabilir. Daha doğrusu, adamın bunları öğrenmeye ihtiyacı yoktur çünkü bunları bilerek doğmuştur zaten. Kafasının içindedir herşey ve çatır çatır çalıyordur işte.
Bu arada aynen aktarıyorum Gilbert'tan: "Usually music theory and blues don't go together at all. I remember when I first went to G.I.T. and learned a lot about music theory it kinda destroyed my blues playing for a while because I started playing very diatonicly which basicly means very strictly within scales" (genel olarak müzik teorisi ve bluesun pek ortak noktası olduğu söylenemez mesela G.I.T.'ye gidip müzik teorisi hakkında pek çok şey öğrenmeye başladığım dönemi hatırlıyorum da bir süreliğine adeta blues çalışım mahvolmuştu çünkü oldukça diatonic olarak çalmaya başlamıştım yani gamlara sıkı sıkıya bağlı kalarak) Tabii ki bunları her zamanki Gilbert şirinliğiyle geyik yapa yapa söylüyor. =) Zaten daha sonra "tabii daha sonra kafa yordum, çalıştım, öğrendim hangi dizilerin bluesla uyum içinde olduğunu" falan diye devam ediyor =)
Çok fazla ilgili olmasam da bluesla rahatça söyleyebilirim ki blues ruhla çalınır. Ama müzik teorisi, armoni falan bilmenin zararı olması gibi bir ihtimal düşünemiyorum bile. Sadece yararlı olabilir. Bazı kişilerinse bunlara hiç ihtiyacı olmayabilir. Daha doğrusu, adamın bunları öğrenmeye ihtiyacı yoktur çünkü bunları bilerek doğmuştur zaten. Kafasının içindedir herşey ve çatır çatır çalıyordur işte.
stevie ray vaughan gibi blues u rock müziğine yakın çalan, eric clapton gibi soul a yakın çalan ve bb king gibi jazz a yakın çalan insanlar aslında blues un karakteri hakkında bir fikir veriyor. birisi biraz daha sert çalsa acdc, birisi biraz daha yumuşak çalsa cornell dupree, birisi de saksofonu olsa jazz olacak bir şekilde ve teknikte çalar.. bu kişiler blues un büyükleri arasındadır ve aslıda blues, kalıbını bildikten sonra hayatı ne yaşadığındır..
Bence ayrıntılara gerek yoktu...
Blues gamını(blue note'u çıkarsan zaten pentatonik oluyo), minör-majör gamı ve hicaz gamını biliyorum, daha ayrıntısına gerek duymadım.Dizi şeklinde değil de tab gibi, 4perde üzerinden (4x6) kağıttan şema olarak öğrendim gamları (en kolay öğrenme şekli de budur) Neyse yani bunları öğrendikten sonra tak kulaklığı parçalara eşlik et gamları kullanarak.Zaten böyle böyle işin ne olduğunu öğrenirsin.Blues zaten teknik işi değildir halk müziği sonuçta...
Blues gamını(blue note'u çıkarsan zaten pentatonik oluyo), minör-majör gamı ve hicaz gamını biliyorum, daha ayrıntısına gerek duymadım.Dizi şeklinde değil de tab gibi, 4perde üzerinden (4x6) kağıttan şema olarak öğrendim gamları (en kolay öğrenme şekli de budur) Neyse yani bunları öğrendikten sonra tak kulaklığı parçalara eşlik et gamları kullanarak.Zaten böyle böyle işin ne olduğunu öğrenirsin.Blues zaten teknik işi değildir halk müziği sonuçta...
blues da bend lerin karakteri oturmussa iş bıter belli bi teknik yoktur tamamen hissiyatla alakalıdır ve benım en iddaalı oldugum tarzdır ve hıcte teknık calısmadım ama bılen bılr bues calısımı yok işte pentatonık cal yok mi basma yok sole yapma hepsi hurafe blues hıssetme işidir cok teknık kasanı apıstırmıslıgım vardır dedım gıbı bence teknıklere takılı kalmayın blues calıosanız 😆
duman_fender demiş ki:
Yazdıklarının çoğu yanlış ve sanıyorum bilinçsizce yazılmış.
Blues denilen tarzında diğer tarzlar gibi bir tekniği vardır.İcra tekniği olmadan hiç bir tarz icra edilemez.Nasıl bir Jazz ın HeavyMetal in kendine özgü icra teknikleri varsa,Blues unda kendine özgü bir tekniği var.Zaten bir tarzı diğerlerinden ayrı kılan,kendine özgü çalış stilidir,icra tekniğidir.
Bend,telin eğilmesi-bükülmesi ile yapılan bir tekniktir.Tek başına bendle Blues icra edemezsin.Bu işin profesyonel eğitimini alan,yıllarını veren insanlar var.İddia ettiğin gibi olsaydı,bunca insan bu işe yıllarını vermezdi.
Bu forumları ciddiye alan,gerçekten bir şeyler öğrenmek paylaşmak isteyen insanlar var.İçi boş argümanlarla,iddialarla insanları yanlış yönlendirmemek lazım.
