Elektro gitar için mi geçeridir bu?
E. Gitar Çalışma Presibi Ve Ağacın Etkisi
- Konuyu açan donotdisturb
- Başlangıç tarihi
Telli tüm enstrümanlar için desek pek yanlış olmaz herhalde. İcracı tarafından enstrümana aktarılan enerjinin bir kısmı teli titreştirirken kalanı da tel dışında kalan kısımları (Sap, gövde, pickguard, metal aksam vs.) titreştiriyor. 'O enerjinin tamamı telde kalsaydı'ya geliyor konu 🙂
Fakat akustik enstrümanların sesi, gövde titreşimi olmadan, yalnızca bir tel sesinden ibaret olmaz mıydı?
Haklısınız, akustik enstrüman demenize rağmen elektrikli enstürman gibi düşündüm, benim hatam. Manyetikler sadece teli duyarken, insan kulağı tüm enstrümanı duyuyor, bunu gözden kaçırdım.
Eğer gitar yapımına başlamayı düşünüyorsan, başlangıçta ucuz ağaçlar kullanmanı tavsiye ederim. Yani ağaç seçimiyle fazla kafa yorma bence. Pahalı ve ilk deneme için 1 tane parça alırsan, rahat rahat çalışamazsın. "Ya hata yaparsam?" dersin. Yapmak istediğini söylediğin , lap steel, gitar bence güzel seçim. Perdelerin cızırdaması, entonasyon, telin fazla yüksek olması gibi şeylerle uğraşmazsın. Herhangi bir soru sormak istersen, Ö.M. atabilirsin 🙂
Elektro gitar icin dogru tabi. Ses diye duydugumuz sey, havada yayilan basinc dalgasindan ibaret, zaten dB diye olculen sey de aslinda basinca karsilik geliyor (Sound Pressure Level denmesinin sebebi de bu). Akustik gitarda bunu govdenin titresimi yaratiyor. Elektrogitarda, iletken(elektrik akimini iletmek anlaminda kullaniyorum) bir malzeme olan telin manyetik alanda yarattigi degisiklikleri toplayip ses olarak yukseltiyoruz, govdenin yarattigi basinc dalgalari da var kabul ama cok daha az akustige gore. Akustik gitarin govdesinde ozellikle ince agac olmasinin sebebi de bu aslinda, agacin titresim genligi ne kadar yuksekse etrafindaki havayi o kadar cok buzup genlestirecek demektir bu da daha yuksek volume demek. @tugberkozdemir bey deginmis ki burasi onemli, butun bu titresim mitresim bunlarin alayi, sizin penadan geliyor. Ne kadar ekmek o kadar kofte. Butun enerji sizin elinizden geciyor gitara yani. Mesele bunu dagitmadan, yani isiya cevirmeden nasil kullanacagimiz. Eger butun enerji telde kalsa ornegin, elektrogitar icin konusursak, bu sonsuz sustain demek olurdu. Bunu elde etmenin tek yolu da tel titresimleri sapa veya kopruye vurdu mu tam olarak geri yansiyacaklar, eger yansimazlarsa telin titresim genligi azalacak cunku enerjiyi govdeye aktardik bir defa. Tel aslinda tam olarak yay gibi davraniyor, yayin enerjiyi depolamasi icin gerilmesi lazim, telin ok yayi gibi egilmesi de boyle. Son olarak, yarim yamalak geri yansiyan dalga bir de telin ustunde ters yonde gelen dalga ile girisime girip bir daha sonumlenecek. Bir de burada dikkate almadigimiz hava surtunmesi etkisi var tabi.
Bu arada konu konuyu aciyor, piezoelektrikler ne ola peki diye sorulabilir. Piezoelektrik etki su: bazi ozel kristallerde ( sentrosimetrik olmayan ille merak edenler icin), elektrik alan uygularsaniz kristalin sekli degisiyor, tersi de dogru; siz bir kristali sikistirabilir veya ona cekme gerilmesi uygulayabilirsiniz. Bu da ayni sekilde bir elektrik alan yaratiyor, elektrik alan da potansiyel farki yaratacak yani voltaj. Ustte yazdigimiz gibi telin uclardaki titresimini kesmek mumkun degil. Bunun yerine bunu kullanarak da yukseltme elde edilebilir. Piezoelektrik pick-up tam olarak bunu yapiyor avantaji ise teli neden yaparsaniz yapin calisacak olmasi, ister hayvan bagirsagi olsun isterse egzotik bir kompozit hic farketmez. Dikkat edersek pick-up kelimesi sinyali "almak" ile ilgili bunun illa manyetik olmasi gerekmez zaten degil de.
Bu arada yukarida Gibson gitarin titresimleri verilmis, her farkli titresim sekline bir mod diyoruz. Bunlar teoride mumkun hareketler lakin bunlarin hepsini "excite" etmek o kadar kolay degil. Bir titresimin frekansi ne kadar yuksekse, sistem o kadar az oynayacak demek. O yuzden pratikte bu mumkun hareketlerin sadece cok azi gerceklesecektir.
Bu arada güzel ve şık bir video olsa da affedilmez bir hatalı bilgi var. Anlatıcı, 3.35'te "telin köprüye yakın olduğu noktada gerginlik daha yüksek olduğu için" ve" telin sapa yakın olduğu noktada gerginlik daha düşük olduğu için" diyor ve köprü-sap manyetiklerinin ton farkından söz ediyor. Gerginlik (tension) telin her noktasında aynıdır!
Son düzenleme:
Telin köprüye yakın olduğu yerde salınım daha az, sapa yakın olduğu yerde salınım daha fazla olura getirmek istemişler herhalde...
Ohaaaa resim çok iyi açıklıyor! Gerçekten güzel resim ancak o yeşil kablonun girdiği yer hoşuma gitmedi 😀
agacin tona etkisini guzel orneklerle aciklamis
Çalışma beceri 1. kural. Formüla pilotu aracı kullanmayı bilmiyorsa elbetteki 1.000km yapan araç versen yerinde sayar. Ama amfi, pedal ve efekt prosesöründen adam gibi ve doğru bir sound istiyorsan 2. kuralda iyi bir enstrümandır.
Elektro gitar tonunu etkileyen faktör asla söylediklerinizle sınırlı değil. Örneğin ağaçta önemli, manyetikte. Yani salt yazdıklarınızı dikkate alırsak, yazdıklarınızın yanlış olduğunu söyleyebiliriz.
Ayrıca ağacın sustain konusunda önemli olduğunu yazmışsınız. Sustain e etki eden bir faktör sizce tona etki etmezmi ?
"Ağacın tona etkisi" mevzusunda; Pickguardsız gitarlarda manyetik direk gövdeye bağlıda ağaçtan birşekilde etkileniyor diyelim. Pickguardlı gitarlarda manyetik, pickguarda bağlı, gövdeye temas etmeden boşta duruyor. Pickguard plastik malzeme, yani gövdeye temas ettiği yerlerden titreşimi manyetiğe getiremeyecek yapıda neredeyse. Bu durumda pickguarlı gitarlarda gövde ağacının önemi nedir? Doğru ayarlarlamalar yapılmış pickguardlı ve bolton bağlantı Ibanez rg2550 gitarda, neredeyse Gibson Lespaul kadar sustain elde edilebilebiliyor.
Tuşe + gitarın işçiliği + sapta kullanılan ağaçlar + fret çeşit/yapısı + iki eşik arası scale i + tellerin yapısı/numarası + manyetiğin çeşit/yapısı + Aksesuarları tutsun diye bağlı oldukları gövde ağacı🙂 + ampli + doğru ayar.. Gibi değil mi sanki?..
İdda etmiyorum tabiki.
Tuşe + gitarın işçiliği + sapta kullanılan ağaçlar + fret çeşit/yapısı + iki eşik arası scale i + tellerin yapısı/numarası + manyetiğin çeşit/yapısı + Aksesuarları tutsun diye bağlı oldukları gövde ağacı🙂 + ampli + doğru ayar.. Gibi değil mi sanki?..
İdda etmiyorum tabiki.
bende Fender`in yalancisiyim 🙂 tabiki agactan agaca fark var (agirlik vs anlaminda) belkide bir pazarlama teknigi olabilir bu elektro gitarlar icin!
Tona etki etmesinin, manyetiğin nerede sabitlenip sabitlenmediği ile ilişkisini anlayamadım. Bahsi geçen şey ses dalgaları, telin titreşimleri. Sizin mantığınızla müzik dinlerken kulağımızı hoparlöre değdirmemiz gerekir. 🙂
Yani ağacın tona etkisinde manyetiğin bir fonksiyonu yok. Tel titreşimlerinin gövde üzerinde yarattığı etkidir bahsi geçen.. Manyetiğin tona etkisi ise apayrı bir konu.
Fender'in videosundan benim anladığım bir ton için iyi ya da kötü denilemeyeceği, tonun zevk ile alakalı olduğu ve her tahtadan farklı ton alınacağı. Buna benzer paralel izlediğim başka bir videoda gövde tahtası hariç her şeyi ile birebir aynı 2 gitar aynı amfide aynı ayarlar ile hatta teline penasına varana kadar özdeşti ve aralarındaki ton farkı bariz belli oluyordu. Aslına bakarsanız tahtanın tona etki ettiği tamamen ispatlı bir gerçek ve bence tahta etki eder mi etmez mi tartışmasını yapmaktansa hangi tahta nasıl etki ediyor sorusuna cevap aramalıyız.
Benzer Konular
