Les Paul - Hollowbody Gitar Alacaklara Tavsiyeler

Herkese Selamlar Arkadaşlar,
Bugün elektro gitarlar hakkında hiçbir şey bilmeden başladığım bu serüvende kendi yaşadıklarımı ve merak ettiklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Serüvenim Donner Dlp-124s ile başladı.
Bkz;
WhatsApp Image 2024-09-07 at 22.12.07.webp


Bu gitarı aldığımda sap ayarı yapmayı bilmiyordum ve podların kullanımı hakkında bir bilgim yoktu ama manyetik kalitesi ve devre tasarımı sonucunda güzel bir les paul tonlarını çok soft olarak alıyordum. Adeta Strat ile Les Paul kırması tonları vardı. Fakat elektro gitarlar hakkında çok bilgim olmadığı için perdelerden aldığım cızırtılar ve çok yüksek tel mesafesi beni biraz soğutmaya başladı. manyetik yüksekliğinin ayarlanması gerektiğini bilmediğim için 3 yollu anahtarı ortaya aldığımda volume'ün düşük olması da bir hayli soğumama sebebiyet verdi. En sonunda yeni bir gitar almaya karar verip J&D Guitars markalı bir Les Paul aldım.


Bkz;
WhatsApp Image 2024-09-07 at 22.12.05 (1).webp

Bu gitarı aldığımda üç yollu switch'i üst konuma getirdiğimde manyetiğimden ses alamadığımı gördüm. bu tarz sorunlarda önce ton devrelerinizi kontrol etmenizi tavsiye ederim kablolarınızda bir kopukluk kırıklık var mı diye bir bakın. Eğer kablolarda ve lehimlerde bir sorun varsa arızalı switch'e balata spreyi veya yağsız kontak spreyi sıkıp tekrar deneyin. Ben sprey ile çözümü buldum. Sonrasında ise fabrikasyon tellerin ellerimi fena halde kestiğini fark edip tel değiştirmek istedim lakin kaç numara tel kullanacağımı bilmiyordum. Sonrasında tercihimi superlight 9-42 tel tercih ettim. Zaten tüm serüven bundan sonra başladı. Tellerimi değiştirdiğimde perdelerimde amfiye bağlanmamış halinde inanılmaz cızırtılar olduğunu fark ettim. İnternetten bakarak sap ayarı yapmaya çalıştım ve gitarist bir abim sap ayarımı doğru yaptığımı ve elektro gitarlarda perde cızırtılarına çok takılmamamı söyledi. Fakat ben tatmin olmayıp daha fazla araştırma yaptım ve fabrikasyon olan çoğu gitarın fretlerinde eşitsizlikler olduğunu bu yüzden önden tesviye yapılması tavsiye edildiğini gördüm ve "Guitar Setup" Tabiriyle tanıştım. Yeni bir gitar aldığınızda önce gitarı kurmanız gerekiyormuş yani. Bende bir lüthier ile görüşüp tesviye işlemi yaptırdım. Fret tesviyesinden sonra internetten sap ayarı yapma videoları izleyip forumlardan da tavsiyeler okudum lakin bu tavsiyeleri ve yöntemleri uyguladığımda hala amfiye bağlı olmayan haliyle buzzingle karşılaştığımı gördüm ve kendi yöntemimi bulmaya başladım. Önce köprüyü tamamen indirdim ve sapı düz hale getirdim. sonra köprüyü 12.fret ve tel arasındaki yükseklik 2mm'ye gelecek kadar yükselttim. buzzinglerin olduğunu gördüğümde tekrar köprüyü indirip sapı yarım tur çevirip tekrar köprüyü yükselttim ve buzzing'i duymayacağım hale gelene kadar bu işlemi tekrarladım. Ortalama 2.5 yarım tur iç bükey olacak şekilde alyanı çevirdiğimde buzzing'i kesti. tüm bu işlemleri yaptıktan sonra internette anlatılan 1.perdeye kapo tak ve 22.frete basıp 8.fretin arasına a4 kağıdı sok veya 1.perdeye kapo tak 15.perdeye parmağını basıp 7.perdeyle telin arasında çok az bir boşluk olup olmadığını kontrol et gibi yöntemlerin hiçbirine uymadığını gördüm. Tabii ki tellere çok sert vurduğumda yani tuşem sert olduğunda tellerin fretlere çarptığını ve buzzing'e sebebiyet verdiğini gördüm. Tüm bu anlattıklarım gitarın kuru sesiyle alakalı yani AMFİYE BAĞLANMAMIŞ HALDE BUZZİNG, amfide bu buzzingleri almıyorum. Aynı zamanda köprünüzdeki saddle vidalarınız (entonasyon vidaları) gevşekse "Bridge Raddle" köprü buzzing'i yaşayabilirmişsiniz ben yaşadım. Tüm bunları yaptığımda tam istediğim gibi buzzing olmayan ve amfide güzel tonlar yakaladığım bir gitarım olmuş oldu. Şunu unutmayın ki illaha bir gibson ya da epiphone almanıza gerek yok. Bu gitarımı 9 bin ₺'ye almıştım lakin şu an benim gözümde tüm markalardan daha değerli bir gitar. Yani alt markalara bir şans vermenizi tavsiye ederim.

Bu serüvenden sonra uzun zamandır hayalini kurduğum Hollowbody gitar aşkıma yenik düşüp bir gitar daha aldım. İbanez AF-55!
Bkz.
WhatsApp Image 2024-09-07 at 22.12.05.webp


Hollowbody gitar setup'ı hakkında hiçbir fikrim yoktu ve yaptığım ilk araştırmada bu gitarın sabit olmayan bir köprüye sahip olduğunu gördüm ve ilk işim kurşun kalemle köprünün kenarlarına kılavuz çizgi çizmek oldu. Üzerinde 0.10 numara akustik tel seti olduğunu gördüm ve ne kadar kapalı tonlara sahip olduğunu duydum. Aynı zamanda bir sap ayarı yoktu ve bazı perdelerde inanılmaz bir buzzing vardı. İlk işim 0.9 elektro tellerine geçmek oldu. Bu sefer göz kararı bir sap ve köprü ayarıyla istediğim sesleri yakaladım ama inanılmaz cılız tonlar duyuyordum yani karakteristik sesler yoktu amfide. Ardından akustik olarak çaldığımda tuşemi çok azaltmadıkça çok büyük buzzingler aldığımı gördüm ve tekrar sap ayarı yapmak istediğimde birkaç telim koptu. Sinirimi bir kenara bırakıp B.B. King'in Es-335'inde hangi setup'ı kullandığını merak edip araştırdım. B.B. gitarında 10-54 tel kullanıyormuş. Buradan yola çıkıp İbanez'in resmi AF-55 kılavuzunda fabrikadan 10-52 teller ile çıktığını gördüm. İlk işim bu 10-52 tel sipariş etmek oldu ve bir yandan les paullerde 10-52 10-54 tellerin nasıl olduğunu araştırdım. Tellerim geldiğinde Les Paul'ümde yaptığım sap ayarı yöntemiyle sap ayarımı tamamlayıp gitarımı kurdum. Gönül rahatlığıyla söyleyebilirim ki 9-42 den çok büyük bir fark görmedim ve tel konforunda ellerim hala çok rahattı. Fretlerimdeki büyük buzzingler yok oldu ve amfide tonlarım inanılmaz bir şekilde karakteristik hale geldi. Yani Size tavsiyem kalıplardan çıkıp hybrit tellere yönelmenizdir en azından ben mutluluğu burada buldum.

Şimdilik sizinle paylaşabileceğim hikayeler bu kadar bu yazımı öğrendikçe güncellemeyi planlıyorum.

Umarım anlattıklarım sizin de işinize yarar ve ben gibi sayko seviyede buzzing takıntılı arkadaşlarımın içi rahatlar. Sert vuruşlarda amfiye bağlanmamış haliyle buzzing yapmayan gitar yok galiba ve ben gibi saykoya bağlayıp gitardan soğuma yoluna gitmeyin 🙂

Öğrendiklerim hakkında yorumlarınızı merak ediyorum öğretici cevaplarınızı heyecanla bekliyor olacağım.
Lütfen cevap yazmaktan çekinmeyin 🙂
 
Son düzenleme:
Dostum bence tavsiye vermeden önce ciddi anlamda bilgi ve tecrübe kazanman gerekiyor çünkü fret teaviyesi ile yazdıkların ve yaptıkların tamamen yanlış. Fret tesviyesi öyle yapılmaz. Zaten doğru fret tesviyesi yapılmış gitar da 12. perdede 2 mm tel yüksekliğinde buzzing filan yapmaz. Sayko seviyede buzzing takintiniz varsa isini iyi yapan luthiere teslim edin bari gitarlarinizi da fretlerinizi boş yere eritmeyin.
 
Dostum bence tavsiye vermeden önce ciddi anlamda bilgi ve tecrübe kazanman gerekiyor çünkü fret teaviyesi ile yazdıkların ve yaptıkların tamamen yanlış. Fret tesviyesi öyle yapılmaz. Zaten doğru fret tesviyesi yapılmış gitar da 12. perdede 2 mm tel yüksekliğinde buzzing filan yapmaz. Sayko seviyede buzzing takintiniz varsa isini iyi yapan luthiere teslim edin bari gitarlarinizi da fretlerinizi boş yere eritmeyin.
Kesinlikle sana katılıyorum sevgili justaperfectday. Yazımın başında zaten bu serüvene yeni başladığımı yazmıştım lakin biraz fazla net konuştuğunu düşünüyorum. Anlattığım fret tesviyesini eskişehir Çalgıhane Cihan abiden öğrendim ve kendisi 13 yıllık bir Luthierdi. Ayriyeten tesviyeden sonra herhangi bir buzzing ile karşılaşmadım sadece yanlış sap ayarı yaptığım için buzzing ile karşılaştım. Gerçekten alt markalardan aldığımız gitarlarda düzgün fret level'i olmayan saplardan ötürü tesviye yapmayıp öylece kullanmak veya "işini düzgün yapan" luthierlere götürüp sadece ayar yaptırıp buzzinglere takılma tavsiyesi almak bana doğru gelmiyor.
Sizden beklentim kısa tabirlerle "Luthiere git" mesajları değil açıkçası çünkü bulunduğum ilde Luthier yok ve bu tek benim yaşadığım bir durum değildir. Bu sebepten ötürü bilgi ve tecrübelerinizi bir sonraki yanıtınızda dinlemek isterim.
Saygılarımla...
 
Dostum başlık ve yazı içeriğinde iki temel yanlıştan bahsedeyim:

1. Cehaletin ozguveni: Bu tabir biraz sert gelebilir ancak yapi itibarıyla net olarak bu. Gitar alıp, uretim kalitesizliginden kaynakli sorunlarıyla karşılaşıp, bir luthierin ne yaptığını seyredip yarım yamalak anlayarak sonrasinda kendin girişmen ve bir sekilde uğraşın sonucu tatmin olman bu işi öğrendiğin ve tavsiye verebilecek düzeye gelip burada yol gösterici olabilmeni sağlamıyor. Gitar ayari elbette kullananın çalım tarzi ve beklentilerine göre değişir, hatta gitarlarin türüne göre de degisir ancak iyi bir setup yapabilmek donanim, bilgi ve tecrübe gerektirir. Her gitarist gitarin temel ayar ve bakimlarini bilmelidir, ki bunlari burada daha once de defalarca ben ve baskalari anlattik. Heyecanını ve paylaşmak istemeni anlıyorum ve takdir ediyorum, lakin tavsiye vermeni geçtim, yazdıklarını uygulayanlar gitarina kalıcı hasar verir, ancak bunun farkında değilsin.

2. Teknik yanlışlar: Fret tesviyesi icin izlediklerin ya luthierin lokal fret tesviyesiydi ya da eksik görmüşsün. Gerekli malzemeler (fretboard cetveli, fret rocker, uygun radius ölçüsünde fret zimpara takozu veya tecrubesi olanlar için zımpara blogu vs) olmadan fret yukseklikleri eşitlenemez. Ayrica fretboard radiusuna da gule gule denir. Bir kere mantıken tum fretleri tumuyle boyayıp elle her birine zimpara yapacaksan zaten sapi duzlestirmeye de gerek yok. Yaptığın sadece rastgele fretleri zimparalamaktan başka birsey olmaz. Haliyle fretleri eşitlemeyi geçtim, daha da bozarsin, ki öyle olmuş. Bunun yanında fretboardin üretim kalitesizligi olarak dalgalı olması da var ki ona hiç girmeyeyim. Fret tesviyesi doğru yapılmış gitarda raidusuna göre 1.1 mm'ye kadar buzz'siz indirilebilen tel yuksekligi ve sifir veya minimal neck relief olur. Bu da hem konforlu çalım, hem de en iyi sap rijiditesini sağlar. Sert çalmak isteyen istediği kadar yükseltir telleri ama ben mesela 2 mm tel yüksekliğindeki gitari elime almam.

Burada fret tesviyesi nasıl yapılır anlatacak değilim, zira işin inceliği, el becerisi gayet önemli faktörler. Ayrica epey araştırma yaptığını yazmışsın ancak youtube'da yüzlerce fret tesviyesi nasıl yapılır videosu var, nasil araştırma yapıyorsun ilginç. Hatta yazdiklarindan o kadar olayın dışında ve acemi olduğun anlaşılıyor ki, tel kalinliklari hakkında yazdıkların mesela gitarlarinin aslında ne kadar ayarsız ve kötü fret durumunda olduğunu anlatıyor. Kalın tel takarak buzz'u azaltmissin çünkü kalin teller titresirken daha az salinim yapar.

Özetle, buraya başından geçenleri anlatıp "doğru mu yaptım? Bu böyle mi?" diye sormak yerine tavsiye vermek yolu seçtiğin için bu cevaplarla karşılaşıyorsun. Yoksa herkesin gitarini nasıl çaldığı ve ayarladigi kendi keyfine ve takdirine kalmış. Sen bu şekilde mutluysan hiç problem yok senin için, lakin bu yazını okuyup gitarina girismek isteyen olursa onlar için büyük sorun olabilir.
 
Dostum başlık ve yazı içeriğinde iki temel yanlıştan bahsedeyim:

1. Cehaletin ozguveni: Bu tabir biraz sert gelebilir ancak yapi itibarıyla net olarak bu. Gitar alıp, uretim kalitesizliginden kaynakli sorunlarıyla karşılaşıp, bir luthierin ne yaptığını seyredip yarım yamalak anlayarak sonrasinda kendin girişmen ve bir sekilde uğraşın sonucu tatmin olman bu işi öğrendiğin ve tavsiye verebilecek düzeye gelip burada yol gösterici olabilmeni sağlamıyor. Gitar ayari elbette kullananın çalım tarzi ve beklentilerine göre değişir, hatta gitarlarin türüne göre de degisir ancak iyi bir setup yapabilmek donanim, bilgi ve tecrübe gerektirir. Her gitarist gitarin temel ayar ve bakimlarini bilmelidir, ki bunlari burada daha once de defalarca ben ve baskalari anlattik. Heyecanını ve paylaşmak istemeni anlıyorum ve takdir ediyorum, lakin tavsiye vermeni geçtim, yazdıklarını uygulayanlar gitarina kalıcı hasar verir, ancak bunun farkında değilsin.

2. Teknik yanlışlar: Fret tesviyesi icin izlediklerin ya luthierin lokal fret tesviyesiydi ya da eksik görmüşsün. Gerekli malzemeler (fretboard cetveli, fret rocker, uygun radius ölçüsünde fret zimpara takozu veya tecrubesi olanlar için zımpara blogu vs) olmadan fret yukseklikleri eşitlenemez. Ayrica fretboard radiusuna da gule gule denir. Bir kere mantıken tum fretleri tumuyle boyayıp elle her birine zimpara yapacaksan zaten sapi duzlestirmeye de gerek yok. Yaptığın sadece rastgele fretleri zimparalamaktan başka birsey olmaz. Haliyle fretleri eşitlemeyi geçtim, daha da bozarsin, ki öyle olmuş. Bunun yanında fretboardin üretim kalitesizligi olarak dalgalı olması da var ki ona hiç girmeyeyim. Fret tesviyesi doğru yapılmış gitarda raidusuna göre 1.1 mm'ye kadar buzz'siz indirilebilen tel yuksekligi ve sifir veya minimal neck relief olur. Bu da hem konforlu çalım, hem de en iyi sap rijiditesini sağlar. Sert çalmak isteyen istediği kadar yükseltir telleri ama ben mesela 2 mm tel yüksekliğindeki gitari elime almam.

Burada fret tesviyesi nasıl yapılır anlatacak değilim, zira işin inceliği, el becerisi gayet önemli faktörler. Ayrica epey araştırma yaptığını yazmışsın ancak youtube'da yüzlerce fret tesviyesi nasıl yapılır videosu var, nasil araştırma yapıyorsun ilginç. Hatta yazdiklarindan o kadar olayın dışında ve acemi olduğun anlaşılıyor ki, tel kalinliklari hakkında yazdıkların mesela gitarlarinin aslında ne kadar ayarsız ve kötü fret durumunda olduğunu anlatıyor. Kalın tel takarak buzz'u azaltmissin çünkü kalin teller titresirken daha az salinim yapar.

Özetle, buraya başından geçenleri anlatıp "doğru mu yaptım? Bu böyle mi?" diye sormak yerine tavsiye vermek yolu seçtiğin için bu cevaplarla karşılaşıyorsun. Yoksa herkesin gitarini nasıl çaldığı ve ayarladigi kendi keyfine ve takdirine kalmış. Sen bu şekilde mutluysan hiç problem yok senin için, lakin bu yazını okuyup gitarina girismek isteyen olursa onlar için büyük sorun olabilir.
Sevgili justperfectday,
Yazdığın cevap benim için gerçekten çok önemliydi. Öncelikle erdemin için teşekkür ederim. Yaptığın yapıcı yorumlar karşında gerçekten edindiğim bilgilerin başlangıç için normal olduğunu fakat gerçek hayatta hiç de böyle olmadığını gösterdi. Keşke sizinle daha fazla konuşup bilgi edinebilsem lakin bu alanda nasıl bilgi edinebileceğimi ve yıllar önce açılmış bu konuları net bir şekilde nasıl bulabileceğimi bilmiyorum. Yorumlarınızın bu yazı altında olması benim için çok önemli ve açıkçası bu yorumları almak için bu balığı açtım. Yaptığım işlemlerin hatalı olacağını tahmin ediyordum lakin çok bilgili insanların beni ters köşe yapmasını bekliyordum. Sizden tek ricam bu başlık altında doğru kaynakları bulmamızı sağlayacak ipuçları bırakmanız. Siz bu işe başladığınızda uzun bir süreçte bu konuları öğrendiğinizi biliyorum lakin tecrübelerinizi bizimle paylaşmak sizden sonraki nesli öne taşıyacaktır. Yorumlarınız için tekrar teşekkür ederim.
Saygılarımla...
 
Fret tesviyesinden sonra internetten sap ayarı yapma videoları izleyip forumlardan da tavsiyeler okudum lakin bu tavsiyeleri ve yöntemleri uyguladığımda hala buzzingle karşılaştığımı gördüm
Diğer yorumları okumadan peşinen yazıyorum.

Buzzing devam eder çünkü fret rocker ile fretlerin yüksekliğini kontrol etmedin. Bundan dolayı sen taçlandırmayı yapınca aslında tesviye bitti sandın. Fret Rocker ile yüksek freti(buzzinge sebebiyet vereni) tespit edip, o freti de yine tek olarak marker ile çizip taçlandırma eğesi ile eşitleme işlemi yapılması gerekiyor.

Konuda uzman değilim ve yönlendirme için yazmadım. Sürecin yanlışlığına küçük bir vurgu sadece.
 
Son düzenleme:
Sevgili justperfectday,
Yazdığın cevap benim için gerçekten çok önemliydi. Öncelikle erdemin için teşekkür ederim. Yaptığın yapıcı yorumlar karşında gerçekten edindiğim bilgilerin başlangıç için normal olduğunu fakat gerçek hayatta hiç de böyle olmadığını gösterdi. Keşke sizinle daha fazla konuşup bilgi edinebilsem lakin bu alanda nasıl bilgi edinebileceğimi ve yıllar önce açılmış bu konuları net bir şekilde nasıl bulabileceğimi bilmiyorum. Yorumlarınızın bu yazı altında olması benim için çok önemli ve açıkçası bu yorumları almak için bu balığı açtım. Yaptığım işlemlerin hatalı olacağını tahmin ediyordum lakin çok bilgili insanların beni ters köşe yapmasını bekliyordum. Sizden tek ricam bu başlık altında doğru kaynakları bulmamızı sağlayacak ipuçları bırakmanız. Siz bu işe başladığınızda uzun bir süreçte bu konuları öğrendiğinizi biliyorum lakin tecrübelerinizi bizimle paylaşmak sizden sonraki nesli öne taşıyacaktır. Yorumlarınız için tekrar teşekkür ederim.
Saygılarımla...

Gitar setup dediğimiz işlemler şu soru ile başlamalı; ben nasıl bir tel yüksekliğinde gitar olsun istiyorum?

Cevap eğer 12, fret üstünde 1,5 - 2 mm arası yükseklikte olsun ise abartı derecede berbat fabrika çıkışı fret işçiliği veya kullanıma bağlı aşınma yok ise büyük ihtimalle fret buzz varlığı ayarsızlıktandır. Sap ve köprü yükseklik ayarı çoğu durumda yeterli olacaktır.

Cevap eğer düze yakın bir klavyem olsun (ki bence çalım konforu ve entonasyon olarak ideali budur), tel yüksekliği 1,5 mm ve altı olsun ise, bu tel yüksekiğinde fret buzz varlığında daha detaylı inceleme ve girişim gerekir. Fret tesviyesi en son aşamada karar verebileceğimiz işlem.

İnceleme de şu sıra ile yapılmalı:

1- Üst eşik yüksekiği: Üst eşik telleri fazla yüksekte tutuyorsa bu tüm klavyede tel yüksekliğini etkiler. Tersi olarak fazla alçak üst eşik olukları teller boşken buzz yapacaktır. Haliyle önce üst eşik yüksekliği ayarlanmalı.

2- Sap ayarı: 1. ve en alt perdelerden biri arasında TELLER TAKILI VE AKORTLU İKEN, yani sapa öne doğru çekme kuvveti uyguluyorken sapın eğikliğini anlamamızı sağlar. İdeali sapın sap cebine kadar olan kısmının ortalarında bir yerinde (7. 8. perdeler civarı) minimal düzeyde içbükey olmasıdır. Ha bundan biraz fazlası ile gitar sorunsuz çalınıyordur, o zaman başka uğraşa girmeyip bu şekilde de kullanılabilir. Sap ayarı köprü durumundan bağımsız olarak ayarlanabildiğinden bu işlemi köprüden önce yapabiliriz.

3- Köprü yüksekiği ayarı: Alt fretler sap ayarı yerine köprü tel yüksekliğinden etkilendiğinden, üst eşiği makul yükseklikte ve sapı da ayarlı gitarda köprüden telleri istediğimiz yüksekliğe getiriyoruz ve tüm perdelerde buzz var mı bakıyoruz. Varsa, telleri köprüden tek tek kaldırabiliyorsak (strat köprüsü mesela) buzz nerede kayboluyor bakıyoruz. LP veya FR tipi ise köprü pivot vidalarından ayarlıyoruz. Gerekirse sapa da truss rodu gevşeterek azar azar neck relief verip tellere yardımcı oluyoruz. Alt perdelerde bir türlü geçmek bilmeyen buzz var garip şekilde, o zaman bolt-on bağlantılı sap ise sap açısını birazcık arttırıyoruz, ancak detayına girmeyeceğim bunun. En son entonasyon ayarı yapıyoruz.

Bu aşamalardan sonra baktık ki teller fazla yüksek kaldı, çalım konforsuz, neck relief fazla (klavye ortasında teller yükseliyor) , memnun değiliz bu durumdan, o zaman gitarın sınırlarını zorlayıp sap ve köprü ayarını hafif hafif daha düşük tele ayarlıyoruz. Baktık ki buzz başlıyor, o zaman hangi fretlerde buzz var ona bakıyoruz. İstediğimiz tel yüksekliğinde bazı tellerde bazı alanlarda var ise lokal olarak fretleri zımparalamak (lokal fret tesviyesi diyorum buna) işi çözer mi diye düşünüyoruz. Eğer klavyenin çokça yerinde var, veya bazı fretler bariz aşınmış, veya alet edevatımız var, tecrübemiz de var ise komple fret tesviyesi düşünüyoruz, zira bu daha kolay.

Gitarın düzgün entonasyonlu ve makul konforda bir tel yüksekliğinde olması gitarın ideal geometrik düzenine ne kadar yakın olduğu ile alakalı. Üst düzey gitarlarda bu yakınlık çok çok iyi oluyor genelde.

Fret tesviyesi ister lokal olsun, ister komple olsun TELLER YOKKEN dümdüz sap ister, yani teller takılı ve akortlu iken tellere bakarak sap düzlüğünü oluşturamayız, zira telleri gevşettiğin anda sap negatif yönde çalışır. Bu yüzden KLAVYE CETVELİNE ihtiyaç var. Ondan sonra lokal tesviye için FRET ROCKER'a, tam tesviye için zımpara takozu veya bloğuna ihtiyaç var. Bunlar yoksa fret tesviyesi olmaz.

Bu konuda merakın olduğunu anladığım için algoritmayı yazdım. Bu işlemlerden her biri gene tecrübe ister ancak tecrübe de yapa yapa kazanılır. Yine de, yaşadığın şehirde luhtier olmaması seni alıkoymasın, kargo ile gönderip usta eli değdirebilirsin. Temel ayarları düzgün yapmadan asla fretlere dokunmamak lazım, zira fret tesviyesi geri donuşu olmayan aşınma demek. Fret değişimi ise zahmetli ve masraflı bir işlem.
 
Gitar setup dediğimiz işlemler şu soru ile başlamalı; ben nasıl bir tel yüksekliğinde gitar olsun istiyorum?

Cevap eğer 12, fret üstünde 1,5 - 2 mm arası yükseklikte olsun ise abartı derecede berbat fabrika çıkışı fret işçiliği veya kullanıma bağlı aşınma yok ise büyük ihtimalle fret buzz varlığı ayarsızlıktandır. Sap ve köprü yükseklik ayarı çoğu durumda yeterli olacaktır.

Cevap eğer düze yakın bir klavyem olsun (ki bence çalım konforu ve entonasyon olarak ideali budur), tel yüksekliği 1,5 mm ve altı olsun ise, bu tel yüksekiğinde fret buzz varlığında daha detaylı inceleme ve girişim gerekir. Fret tesviyesi en son aşamada karar verebileceğimiz işlem.

İnceleme de şu sıra ile yapılmalı:

1- Üst eşik yüksekiği: Üst eşik telleri fazla yüksekte tutuyorsa bu tüm klavyede tel yüksekliğini etkiler. Tersi olarak fazla alçak üst eşik olukları teller boşken buzz yapacaktır. Haliyle önce üst eşik yüksekliği ayarlanmalı.

2- Sap ayarı: 1. ve en alt perdelerden biri arasında TELLER TAKILI VE AKORTLU İKEN, yani sapa öne doğru çekme kuvveti uyguluyorken sapın eğikliğini anlamamızı sağlar. İdeali sapın sap cebine kadar olan kısmının ortalarında bir yerinde (7. 8. perdeler civarı) minimal düzeyde içbükey olmasıdır. Ha bundan biraz fazlası ile gitar sorunsuz çalınıyordur, o zaman başka uğraşa girmeyip bu şekilde de kullanılabilir. Sap ayarı köprü durumundan bağımsız olarak ayarlanabildiğinden bu işlemi köprüden önce yapabiliriz.

3- Köprü yüksekiği ayarı: Alt fretler sap ayarı yerine köprü tel yüksekliğinden etkilendiğinden, üst eşiği makul yükseklikte ve sapı da ayarlı gitarda köprüden telleri istediğimiz yüksekliğe getiriyoruz ve tüm perdelerde buzz var mı bakıyoruz. Varsa, telleri köprüden tek tek kaldırabiliyorsak (strat köprüsü mesela) buzz nerede kayboluyor bakıyoruz. LP veya FR tipi ise köprü pivot vidalarından ayarlıyoruz. Gerekirse sapa da truss rodu gevşeterek azar azar neck relief verip tellere yardımcı oluyoruz. Alt perdelerde bir türlü geçmek bilmeyen buzz var garip şekilde, o zaman bolt-on bağlantılı sap ise sap açısını birazcık arttırıyoruz, ancak detayına girmeyeceğim bunun. En son entonasyon ayarı yapıyoruz.

Bu aşamalardan sonra baktık ki teller fazla yüksek kaldı, çalım konforsuz, neck relief fazla (klavye ortasında teller yükseliyor) , memnun değiliz bu durumdan, o zaman gitarın sınırlarını zorlayıp sap ve köprü ayarını hafif hafif daha düşük tele ayarlıyoruz. Baktık ki buzz başlıyor, o zaman hangi fretlerde buzz var ona bakıyoruz. İstediğimiz tel yüksekliğinde bazı tellerde bazı alanlarda var ise lokal olarak fretleri zımparalamak (lokal fret tesviyesi diyorum buna) işi çözer mi diye düşünüyoruz. Eğer klavyenin çokça yerinde var, veya bazı fretler bariz aşınmış, veya alet edevatımız var, tecrübemiz de var ise komple fret tesviyesi düşünüyoruz, zira bu daha kolay.

Gitarın düzgün entonasyonlu ve makul konforda bir tel yüksekliğinde olması gitarın ideal geometrik düzenine ne kadar yakın olduğu ile alakalı. Üst düzey gitarlarda bu yakınlık çok çok iyi oluyor genelde.

Fret tesviyesi ister lokal olsun, ister komple olsun TELLER YOKKEN dümdüz sap ister, yani teller takılı ve akortlu iken tellere bakarak sap düzlüğünü oluşturamayız, zira telleri gevşettiğin anda sap negatif yönde çalışır. Bu yüzden KLAVYE CETVELİNE ihtiyaç var. Ondan sonra lokal tesviye için FRET ROCKER'a, tam tesviye için zımpara takozu veya bloğuna ihtiyaç var. Bunlar yoksa fret tesviyesi olmaz.

Bu konuda merakın olduğunu anladığım için algoritmayı yazdım. Bu işlemlerden her biri gene tecrübe ister ancak tecrübe de yapa yapa kazanılır. Yine de, yaşadığın şehirde luhtier olmaması seni alıkoymasın, kargo ile gönderip usta eli değdirebilirsin. Temel ayarları düzgün yapmadan asla fretlere dokunmamak lazım, zira fret tesviyesi geri donuşu olmayan aşınma demek. Fret değişimi ise zahmetli ve masraflı bir işlem.


Kıymetli yorumlarınız için teşekkür ederim. Yapıcı ve öğretici cevaplarınızla durumu daha iyi anladım. Gönderinin başlığını ve içeriğini değiştireceğim umarım ben gibi yeni başlayan arkadaşlarıma yorumlarınız yararlı olur. İyi forumlar dilerim!
 

Geri
Üst