Cümbüş

Ölçüyü 58,5 cm ayarladım. Zaten ölçüsü bozuk haliyle 58cm'de duruyormuş alt eşik. Şu an tel gerginliği ve çalım konforu gayet güzel bir durumda. İlk videoyu kaydettim :) aklıma ilk aklıma geleni çaldım ve medyalar bölümünde paylaştım. linki buraya da ekliyorum. Arasıra böyle kısa da olsa birşeyler kaydedip paylaşırım.
 
İlk tecrübe olarak gayet başarılı bence . Ama çalımınızı biraz gitar çalar gibi algıladım. Tuşenizi , aletin hakkını vermek adına, oriijnaline uygun bir şekilde geliştirmenizi tavsiye ederim. Eminim ki , bu kararlılıkla bunu başarırsınız.
 
İlk tecrübe olarak gayet başarılı bence . Ama çalımınızı biraz gitar çalar gibi algıladım. Tuşenizi , aletin hakkını vermek adına, oriijnaline uygun bir şekilde geliştirmenizi tavsiye ederim. Eminim ki , bu kararlılıkla bunu başarırsınız.
Hak veriyorum :) tuşeyi enstrümanın doğasına uygun hale getirmem gerekiyor. Zamanla çalıştıkça o da oturacaktır umarım
 
Medyalar bölümüne "Zeki Müren - Gözlerin Doğuyor Gecelerime" videomu ekledim :D makam ve tuşe konusunda çok fazla olamasa da biraz bişeyleri düzeltmeye çalıştım yorumları bekliyorum
 
Medyalar bölümüne "Zeki Müren - Gözlerin Doğuyor Gecelerime" videomu ekledim :D makam ve tuşe konusunda çok fazla olamasa da biraz bişeyleri düzeltmeye çalıştım yorumları bekliyorum
Bence gayet güzel olmuş hanım video hoparlörden çalarken eşlik etti :) Bestecisi Yusuf Nalkesen'e selam edelim, tabi Cümbüş'ün mucidi Zeynel Abidin Cümbüş'e de...Unkapanı'nda hala dükkanları var kendime sözüm var bir akustik/klasik gitar alacağım bu adamlardan isterse çikletten yapılmış olsun, tam tersine iyi çıkacağına da inanıyorum...
 
Sayın dostum,
İlk astığınız kayıta göre, tuşenizde bir miktar gelişme olmuş. Ancak daha bir hayli yol almanız gerekecek sanırım.
Video kaydından görebildiğim kadarıyla ; (eğer gözlerim beni yanıltmadı ise) çalarken mızrap yerine pena kullanıyorsunuz. Ya da mızrap kullanıyorsanız bile uygun mızrap kullanmıyorsunuz diyelim. Bildiğiniz gibi bu enstrüman ud gibi uzun mızrapla çalınır ve uzun mızrabın elde bir tutuluş şekli vardır.Baş parmağınızla işaret parmağınızın arasından avuç içine girer ve dördüncü parmakla serçe parmağınız arasından dışarı çıkar. Olması gereken nizami şekil budur. Bu konu tuşeniz üzerinde bire bir etkili olur. Yani pena ile hiç bir zaman istenilen neticeye ulaşamazsınız. Bu konuda TV'de veya videolarda nizami şekilde ud veya cümbüş çalan insanları izlemeniz size büyük katkı sağlayacaktır. Ayrıca Elazığ yöresinin otantik müziğini de izlemenizi/dinlemenizi tavsiye ederim. Bu yörenin yerel müziğinde ; cümbüş ve klarnet , geleneksel olarak gayet başarılı bir şekilde kullanılır.
Şimdi diyeceksiniz ki ; " Arkadaş sen bunları neye istinaden söylüyorsun ? "
Ben 1960'ların sonu ve 1970'lerin başında gitar çalan bir adamdım. Evde babamın 1950'li yıllarda bir hevesle aldığı , ancak çalmayı beceremediği çok güzel bir cümbüş vardı. Bir kaç sene ona takılmıştım. Hepsi bu yani.:)
 
Merhaba @Mehmet B. Uzunosmanoğlu :)
yorumlarınız benim için çok değerlidir. Gerçekten paylaştığınız bilgi de yabana atılır bir bilgi değil. Hepsine katılıyorum. Pena ile çalma sebebim kasıtlı değildi aslında :) . Mızrap var elimde onunla çalmaya çalışıyorum ve gerçekten dediğiniz gibi enstrümanın sesi oldukça değişiyor. Ancak video çok anlık gelişen bir şeydi, gitar çaldığım sırada babam cümbüş çalmamı rica etti hemen elime aldım cümbüşü yakında da pena vardı onla çaldım. Olabilecek en yumuşak penayı kullandım ancak mızrap ile vuruş gerçekten tonu ve tuşeyi etkiliyor.
 
Konuyu hortlatmış gibi olacağım biraz :) Lakin cümbüş, (uzun ve kısa sap) bağlama, ud gibi enstrumanlar çoğunlukla çalınan parçaya göre akortlanabilir. Mesela TRT THM arşivlerinde de karar nota La olarak kabul edilmiştir, ve bu nota kısa sap bağlamada en üst boş tel ve orta telin ikinci perdesi, uzun sap bağlamada en alt boş tel, ud cümbüş gibi enstrumanlarda üstten 3. boş teldir. Ama TRT'de THM korolarında koristler çoğunlukla kadın erkek karışımından olduğu için karar ses Do olarak alınır. Ama yine notalar La karar sesi üzerinden okunur.

Onun dışında genel olarak kullanılan makamların çalış pozisyonları mevcuttur. Çalınacak parçanın karar sesine göre ve parçanın makamına göre farklı farklı akortlamak mümkün. Cümbüşün standart akordu ud ile aynıdır ve uddaki bam teli ile cümbüşteki en kalın çift tel çalınacak parçaya göre karar sesine çekilebilir. Misal, en klasik makamlardan parça hicaz ise ne Mi notasındaysa üstten dördüncü telleri mi notasına çekebiliriz, diğer tellerle arasında 2,5 ses aralığı olacak şekilde (gitardaki 5 perde) akortlayabiliriz, en üst teli de bi açış taksim yapacaksak yine 1 oktav kalın Mi notasına çekebiliriz.

Bir başka örnek, parça uşşak makam ailesinden hüseynî makamında ise (örnek: Erkan Oğur - Yarim senden ayrılalı), ve karar ses Do ise, bu karar sesi bir yukarıda bahsettiğim tellere çekemeyiz, ya tel kopar ya da çok gevşek olur. O yüzden bu tür bir eseri çalarken üstten 4. değil de 3. teli Do ya çekip geri kalanları yine 2,5 ses aralığı ile akortlayabiliriz.

Bir başka örnek, parça muhayyer kürdî ise (gitardaki bildiğimiz phrygian modu), orjinal yerinden (karar sesi Sol notasıdır, üstten 2.telin 3.perdeye denk gelen noktadan başlar:) ) çalmak biraz alışmışlık ister. Onun yerine parçanın karar sesine göre üstten 3. ya da 4. teli (bu iki telden hangi telin orijinal akort sesine yakın ise) o karar sesine akortlarız, sonra boş telden başlayarak phrygian modu geçeriz, al sana muhayyer kürdî.

Dolayısıyla cümbüş enstrumanında farklı akort imkanları mevcut. 7 yıl boyunca Bolu'da THM korosunda cümbüş çaldım, olabilecek her türlü akort kombinasyonunu denedim ve akort noktasında her yola gelebiliyor cümbüş.
 
Konuyu hortlatmış gibi olacağım biraz :) Lakin cümbüş, (uzun ve kısa sap) bağlama, ud gibi enstrumanlar çoğunlukla çalınan parçaya göre akortlanabilir. Mesela TRT THM arşivlerinde de karar nota La olarak kabul edilmiştir, ve bu nota kısa sap bağlamada en üst boş tel ve orta telin ikinci perdesi, uzun sap bağlamada en alt boş tel, ud cümbüş gibi enstrumanlarda üstten 3. boş teldir. Ama TRT'de THM korolarında koristler çoğunlukla kadın erkek karışımından olduğu için karar ses Do olarak alınır. Ama yine notalar La karar sesi üzerinden okunur.

Onun dışında genel olarak kullanılan makamların çalış pozisyonları mevcuttur. Çalınacak parçanın karar sesine göre ve parçanın makamına göre farklı farklı akortlamak mümkün. Cümbüşün standart akordu ud ile aynıdır ve uddaki bam teli ile cümbüşteki en kalın çift tel çalınacak parçaya göre karar sesine çekilebilir. Misal, en klasik makamlardan parça hicaz ise ne Mi notasındaysa üstten dördüncü telleri mi notasına çekebiliriz, diğer tellerle arasında 2,5 ses aralığı olacak şekilde (gitardaki 5 perde) akortlayabiliriz, en üst teli de bi açış taksim yapacaksak yine 1 oktav kalın Mi notasına çekebiliriz.

Bir başka örnek, parça uşşak makam ailesinden hüseynî makamında ise (örnek: Erkan Oğur - Yarim senden ayrılalı), ve karar ses Do ise, bu karar sesi bir yukarıda bahsettiğim tellere çekemeyiz, ya tel kopar ya da çok gevşek olur. O yüzden bu tür bir eseri çalarken üstten 4. değil de 3. teli Do ya çekip geri kalanları yine 2,5 ses aralığı ile akortlayabiliriz.

Bir başka örnek, parça muhayyer kürdî ise (gitardaki bildiğimiz phrygian modu), orjinal yerinden (karar sesi Sol notasıdır, üstten 2.telin 3.perdeye denk gelen noktadan başlar:) ) çalmak biraz alışmışlık ister. Onun yerine parçanın karar sesine göre üstten 3. ya da 4. teli (bu iki telden hangi telin orijinal akort sesine yakın ise) o karar sesine akortlarız, sonra boş telden başlayarak phrygian modu geçeriz, al sana muhayyer kürdî.

Dolayısıyla cümbüş enstrumanında farklı akort imkanları mevcut. 7 yıl boyunca Bolu'da THM korosunda cümbüş çaldım, olabilecek her türlü akort kombinasyonunu denedim ve akort noktasında her yola gelebiliyor cümbüş.
Oldukça güzel bir bilgilendirme olmuş. Üşenmemiş ince ince açıklamışsınız çok teşekkür ederiz :) bir de videonuzu izleyebilsek çok şahane olabilir :)
 
Rica ederim ne demek ;) Bahsettiğim Bolu'daki koroya ilk girdiğimde fena karın ağrısı yaşamıştım ben. Notalar La üzeri, ama La yı (üstten 3.teli) Do olarak akortlardık koroda bayan arkadaşlar da vardı diye, playlist te hicaz (THM deki "garip ayağı") türkü de var hüseyni (THM deki "kerem ayağı") türkü de var kürdî (THM deki "bozlak ayağı") türkü de var, hele bir de solistler var kimisi standart La karardan (modifiye haliyle Do) okuyor, kimisi Re (modifiye haliyle Fa), hele bayan arkadaşlar Sol karardan okuyabiliyorlar (modifiye haliyle Si b), hepsinin karar seslerini içine alacak hepsine hükmedecek tek bir akort :) , ve çalım pozisyonları da uygun olacak bir akortlama yapmak durumunda kalırdım. Deneye deneye hangi telden hangi pozisyondan diye diye bayağı bir şey kattı bana. Konuyu da görünce bilgilendirme yapayım dedim.
Örnek video eve geçince çekip koyarım.
 
Yanlış anlaşılmasın bir soru sormak istiyorum. Görsellerde bakınca cümbüşün ortası darbuka gibi görünüyor. Peki bu aleti çalarken kasasına vuruyorlar mı?
Çok saçma oldu kusura bakmayın:couchpotato:
 
Dün akşam evde misafir olması sebebiyle video çekemedim kusura bakmayın bu akşam koymayı planlıyorum. @Gitarı Olmayan Gitarist , içimden geçeni söyleyeyim ki "evet" sorun saçma :) ama daha önce icra eden görmemiş olabilme ihtimaline karşın şöyle yanıtlayayım. Zeynel Abidin in cümbüş ü bu şekilde tasarlamasının nedenlerinden biri de sapının tak-çıkar şeklinde olması, bu sebeple portatif olabilmesi, ve de sapının ayar vidasından sökülüp yerine bağlama sapı, tambur sapı, hatta gitar sapı takılıp enstruman değiştirilebilmesi. Taşımaya da gelebilsin diye metal gövde seçilmiş, tabi bir de işçiliği ağaça göre daha düşük. Sorunun cevabı hayır, sapını çıkartıp darbuka gibi kullanan ne duydum ne de gördüm, ve bağlamada iç anadolu bölgesi yöresindeki misket çalım tavrı gibi -yani dın dada dın dada ya da ölçü tartım ifadesi şeklide an kara an kara- çalarken ölçü başı gövdeye orta parmakla vurmak gibi şeyler yoktur.
 

Benzer konular

Geri
Üst