1) Kullanıcı review'leri şaşırtır, çünkü 50 bin farklı bilgi, beceri ve zeka seviyesinde kullanıcı elli bin farklı konfigürasyonda bilgisayarda elli bin farklı kulağa elli bin farklı şekilde müzik yapmaya çalışıyor, dolayısı ile birisine muhteşem gelen bir özellik diğerine hiç de öyle gelmeyebiliyor. Burada kendine ve çok yakından tanıdığın birkaç kişiye güvenmek durumundasın.
2) XP yüklemesi hiçbir sorun olmadan gerçekleşiyor. Aardvark'ın bütün ürünleri aynı driver'ı kullandığından sistemine toplamda dört birimi aşmamak üzere mesela diyelim iki direct Pro Q10 bir Aark24 bir de 24/96 bağlayıp tek kontrol panelinden hepsine ulaşabiliyorsunmuş filan, ben denemedim. Sadece iki adet Q10'um var, gayet güzel çalışıyorlar(dı, dün birini değiştirtmek üzere geri gönderdim, yenisini bekliyorum, o da cihazda bir sorun olduğundan değil, benim pimpirikliliğimden. PCI kartlardan biri revizyon 5 diğeri 4 idi, ben kıllık yapıp ikisini de revizyon 5 isterim dedim, burada koşulsuz müşteri mutluluğu olayı standart olduğu için "eh peki, versiyon 4'ü gönderin size versiyon 5 gönderelim" dediler, cihazları ABD'den aldığım için bazı gümrük evraklarının gelmesini beklemek durumundaydım, şımarıklık yapıp "Gördünüz mü şimdi? Cihazı geri de gönderemiyorum, evraklar gecikiyor, işim yarım kaldı, ne yapacağım ben şimdi?" dedim, satıcı firmadan da "siz de evraklar gelene kadar cihazları kullanın, tamamlanınca gönderirsiniz, biz size yenisini gönderir eskisini de üreticiyle aramızda hallederiz" dediler, sonuçta burada müzik büyük endüstri, firmalar profesyonelleri küstürmek istemiyor, dolayısı ile o arada evraklar tamamlanana kadar ben de iki üniteyi bağladım bilgisayarıma kullandım, hiç de sorun olmadı, zımba gibi çalıştılar).
Kartı Sonar 3'ün en son update'i ile beraber ASIO modda kullanıyorum. Latency diye birşey sözkonusu değil zira kartın direct hardware monitoring özelliği var. Kendi software mikseri üzerinden direkt miksaj yapıp özel monitör çıkışına stereo miks gönderebiliyorsun. Q10'daki Direct monitoring ve kayıt/okuma hattından bağımsız kendi iç monitör miksajı özelliği olayı koparmakta. Kayıt esnasında büyük rahatlık, daha önce bu iş için patchbay'de sinyal bölüp oradan hardware miksere veriyordum, oradan kulaklık amplisine filan. Ölüm. Şimdi resmen monitör çıkışları ver kulaklık amplisine direkt. Zınk. İş bitti. Ayrıca bir de diğer 8 analog çıkışın ikisini monitoring'e harcamıyorsun.
3) Cihazın konvertörleri açık söylemek gerekirse öyle high-end Apogee Prism Lynx standardında değil, Burak'ın dediği gibi. Ama Delta 1010'lerden veya diğer bütçe pro/yarı-pro kartlardan bariz bir şekilde üstün, bunu söyleyeyim, Q10 daha hoşuma gidiyor benim.
Bu arada bir parantez açayım: Delta 1010 çok iyi bir modül, ben hiç almadım ama kullanan arkadaşım var, onda çok dinledim. Ancaaak.... eğer PC kullanıcısıysan ve 8 kanaldan yukarıya çıkmayı planlıyorsan 1010'u unut. XP driver'ları çoklu birim kullanımını desteklemiyor, saçını başını yolarsın. Sound On Sound forumlarında o konu ile ilgili iki yıldır devam eden bir başlık dahi var "M-Audio's Deceitful Advertising" (M-Audio'nun Yanıltıcı Reklamı) adı altında, istersen git bul o başlığı bak, ben en son baktığımda M-Audio cephesinden hiçbir yeni haber yoktu. 1010 tek başına ise sorun yok, ama iki veya daha fazlayı aynı makinaya bağlamaya çalıştığın anda mavi ekranlar da başlıyormuş görünmeye. Eğer Mac kullanıyorsan sorun yok. (Compel'deki arkadaşlar ne der bu hususta acaba? M-Audio'yu TC'de pazarlayanlar onlar, bu konuyu deneyip denemediklerini bilemiyorum.)
Dönelim Aardvark Q10'a:
Ben resmi olarak iki adet Q10'u aynı makinada kullandım ve kullanıyorum, hiçbir sorun da yok, 16 kanal. Hatta ileride bir adet de Aark24 alabilirim, Adat optik giriş çıkışlarından faydalanmak için, her ne kadar şu anda ihtiyacım olmasa da. 32 kanala kadar yolum var nasıl olsa.
4) Cihazın iç wordclock'u çok güzel. Kesinlikle takar takmaz hissediyorsun. Eski kayıtlarım biraz daha güzel okunur oldu, dolayısı ile "ah, eğer bununla kaydetmiş olsaydım demek ki daha hassas olacaklardı" demeden kendimi alamadım. Clock olayının önemini o kadar güzel anlatıyor ki, şu an aklımda bir
Apogee Big Ben Sync Generator almak dahi var, ciddi ciddi düşünmekteyim bütün sistemi öyle bir kaynaktan senkronlayayım diye. Zira benim Focusrite Trakmaster'da da dijital çıkış kartı var, bundan sonra alacağım modüllerde de büyük ihtimaller dijital opsiyonları koyduracağım, o yüzden sağlam olur diyorum. Acelesi yok ama.
5) Q10'un Mic Pre'leri gayet güzel. Tabii öyle Focusrite, Avalon, SPL'in channel strip'leri kadar karakterli değil, ama "doğru" diyeyim. Burada hemen şunu belirteyim, son yaptığım davul kayıtlarımı Soundtracs Topaz mikserin mic pre'leri üzerinden Terratec EWS88MT kartın girişlerine girmek suretiyle yapmıştım, zaten orada kanal sıkıntısına girince Aardvark'ları almaya karar verdim. Ondan sonra da bir daha o çapta bir kayıt yapma durumunda olmadığım için Q10'ları aynı seviyede deneme imkânım olmadı. Ama yaptığım bireysel kayıtlar ve playback'lerden görülen o ki kart ciddi ortamlarda ciddi kayıtları rahatlıkla kaldırabilecek seviyede. Öyle ucuz Yamaha mikser preamplileri gibi ölü donuk bir sesi yok. Hele o ucuz Behringer mikser ayarı ürünlerle kıyas kabul etmez diyebilirim. Hoş bir tatlılık var kaydedilen seste, tabii bu kişiden kişiye değişir, zevkler renkler meselesi. Ama benim kesinlikle hoşuma gitti.
8 analog kanalın tamamında hem mic hem de line girişi var. İlk dört kanalda +48V Fantom voltajı ve AD öncesi insert send/return var. 7 ve 8. kanallarda, mic ve line'ın yanısıra yüksek empedanslı direkt enstruman girişi de var (yani üç fonksiyonlu girişler). Ayrıca bütün analog kanallarda AD önünde yüksek sinyallerde ekstra headroom ihtiyacını karşılayabilmek için analog pad devreleri mevcut, bu analog pad'ler dijital olarak software kontrol panelinden kontrol edilebiliyor. Çok zekice. Dolayısı ile mesela özellikle davul kaydı yaparken sinyal çok kuvvetli gelirse araya compressor/limiter patch etmek yerine ekstra 8dB veya 15dB pad koyup kırpılmayı engelleyebilirsin, aynı zamanda kayıdı da ön kompresyon ile bozmak zorunda kalmazsın filan. Aynı klasmandaki diğer kartlarda pek olmayan özellikler bunlar.
6) Gürültü konusunda review'lerde ben de bazı dudak bükmeler okumuştum, "yahu bu kadar güzel kart, sesi şöyle güzel böyle güzel, ama 96kHz'deki gürültü seviyesi... hayret, 24 bit'te en iyi ölçebildiğim gürültü seviyesi -97dB oldu" gibisinden. Vallahi ben 96kHz kayıt yapmadığım için bilemeyeceğim, o kadar anorak değilim işin açıkçası, benim kullandığım kadarıyla kartın neticesi süper, gürültü diye birşey farketmedim ben yaptığım 24/44.1 kayıtlarda, daha yüksek yoğunluğa yaptığım müzikte gerek yok. Ayrıca 24/96 kayıt yapsam da o gürültüden rahatsız olacağımı sanmıyorum. -97dB'den daha iyi gürültü oranı olan bir sisteme ihtiyacım olsa zaten Q10'larla Swissonic'lerle ne uğraşayım, bir üst "premier" ligden ürün alma yoluna giderim, onun da sonu yok. Bir yerde durup müzik yapmaya başlamak lazım.
Sonuçta teknik standardın yüksekliği benim için de vazgeçilmez, ama müziğin artistik içeriği ve bütünlüğü teknik bütünlüğünden önde gelir benim için. Klasikleşmiş yığınla şarkı albüm gösterebilirim sana içi cayır cayır teknik hatalarla dolu olan. Eagles'ın "Hotel California"sı, David Bowie'nin "Sound And Vision"ı, Queen'in "Bohemian Rhapsody"si filan, otursak da dinlerken göstersem sana saniye saniye kare kare hataları, editler yapılırken arkada bırakılan pislikleri. Ama bunlar o şarkıların klasik olmalarını engellemeye yetmemiş. Demek ki fazla da pimpirikli olmamak lazım.
O review'leri yapan vatandaşların müzikal yaratıcılıkları ve beklentileri de ayrı bir tartışma konusu, onlar için iyi olan herkes için iyi olur anlamına gelmiyor. Al mesela, ben de burada bir review yapıyorum ve belki de birkaç kişi benim yorumlarımı okuyarak ürünü alacak veya almayacak. Oysa bu insanlar benim yaptığım müziğin bir dakikasını henüz dinlemiş değiller. Benim için doğru olanın sizin için doğru olacağı ne malum? Olaya bir de öyle bakmak lazım. İnsan kendine güvenmek zorunda bir noktadan sonra.
7) Müşteri desteği gayet güzel ve hızlı. Ben cihazları yüklemeden önce bir email düşüp "kartları tek tek yüklemek mi iyidir, yoksa hepsini aynı anda mı?" diye bir soru sordum, aradaki 6-7 saat zaman farkına rağmen birkaç saat içerisinde upuzun bir özel email geldi teknik departmandan, hem benim sorumun cevabını hem de çoklu ünite kullanımında işe yarayacak bir yığın üçkağıdı anlatmışlar. Monitoring yönlendirmeleri, clock-syncing, eğer sistemde başka kartlar da varsa onlarla nasıl uydurulur filan. Gayet hoş.
8 ) Netice olarak, eğer beklentilerin yukarıda yazdığın gibiyse söyleyebileceğim şu: HİÇ DURMA, FİYATLAR BU CİVARDA VE DOLAR BÖYLE DÜŞÜK İKEN AL!! Hem de iki tane kapat, tak makinene, pişman olmazsın. Davul kaydı olayına girecek insana 8 kanal yetmiyor. Bana yetmedi.
İyi şanslar.
Aardvark Direct Pro Q10
http://www.aardvarkaudio.com
